Röntgenrannsóknir af börnum; Hlutföll rannsókna sem leiða til greiningar áverka

• Main Author: Birgitta Sif Jónsdóttir 1984-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Master Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2023
• Subjects: Geislafræði; Börn; Rannsóknir; Akureyri
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/45196

Bakgrunnur: Sem einn af hornsteinum heilbrigðisþjónustu barna, sem leita til bráðamóttöku vegna áverka, er myndgreining mikilvæg til að staðfesta eða útiloka brot, liðhlaup eða aðrar meinsemdir. En þar sem röntgenrannsóknir notast við jónandi geislun þarf að meta hag og áhættu sjúklingsins af þeim rannsóknaraðferðum sem eru í boði og velja á viðeigandi máta til að forðast óþarfa geislun. Börn geta verið krefjandi sjúklingar, þar sem andlegur þroski og færni til að tjá sig um eigið ástand getur verið ákveðin hindrun, og þá getur verið freistandi að óska eftir fleiri röntgenrannsóknum í von um að missa síður af mögulegum áverka. Á sama tíma er mikilvægt að virða réttindi sjúklinga um að vera hlíft frá óþarfa rannsóknum. Þetta er í raun tvíeggja sverð því að sama skapi skiptir máli að fá rétta greiningu til að koma í veg fyrir of- eða vanmeðhöndlun með tilheyrandi áhættu. Markmið: Markmið rannsóknarinnar var að segja til um hversu oft röntgenrannsóknir af börnum leiða til greiningar áverka og hversu oft margar rannsóknir eru pantaðar fyrir barn þegar aðeins ein eða engin þeirra leiðir til greiningar áverka, á Landspítalanum (LSH) og sjúkrahúsinu á Akureyri (sAk). Og svara því hvort tölfræðilega marktækur munur sé eftir aldri sjúklinga, árstíma eða milli stofnanna. Efni og aðferðir: Rannsóknin var megindleg, aftursæ þversniðsrannsókn sem tók fyrir röntgenrannsóknir sem pantaðar voru af slysa- og bráðamóttöku vegna áverka barna. Skoðuð voru gögn úr bókunar- og myndgeymslukerfum röntgendeildarinnar á LSH í Fossvogi og röntgendeildarinnar á sAk, frá árinu 2021. Þær breytur sem voru skráðar voru dagsetning, aldur og kyn sjúklings, hvaða rannsóknir voru pantaðar og hvort þær voru framkvæmdar ásamt niðurstöðum. Hlutföll rannsókna sem leiddu til greiningar áverka, og hlutföll tilfella þar sem tvær eða fleiri rannsóknir voru pantaðar en ein eða engin þeirra leiddi til greiningar áverka voru reiknuð út fyrir þrjá aldurhópa á hvorri stofnun. Notast var við z tölfræðipróf til að bera saman hlutföll milli stofnanna og kí ...