Mat á kolefnisfótspori íslenskra vega

• Main Author: Sara Kolodziejczyk 1999-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Master Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2023
• Subjects: Byggingarverkfræði; Iceland
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/44667

Nýbygging vega kallar á umtalsvert magn af jarðvinnu og þungaflutninga sem og rekstur þeirra og viðhald og förgun að líftíma loknum. Þessar framkvæmdir krefjast mikils magns hráefna með tilheyrandi kolefnisspori. Í Noregi og öðrum Norðurlöndum eru sífellt auknar kröfur um takmarkanir á umhverfisáhrifum innviða og kröfur um útreikninga á kolefnisspori vegna framkvæmda. Vegamálayfirvöld í þessum löndum hafa þróað reiknilíkön til þess að reikna út kolefnisspor innviðaframkvæmda. Vistferilsgreiningar á innviðum á Íslandi eru sífellt algengari og er það sjálfsagt að sambærilegt reiknilíkan verði gert fyrir íslenskar innviðaframkvæmdir. Í verkefninu er reiknað kolefnislosun fimm vegkafla á Íslandi, bæði malbikaða og klædda, með aðferðafræði vistferilsgreiningar til að meta kolefnislosun í gegnum lífsferil vegkaflanna í samræmi við ISO 14040 og 14044 staðlanna. Til þess að meta og reikna kolefnislosun vegkaflanna í verkefninu var stuðst við VegLCA og GaBi hugbúnað. Skoðaður var 0,5 km af hverjum vegkafla fyrir sig með tilliti til byggingu, reksturs og viðhalds og förgun vegar að líftíma loknum sem var skilgreindur sem 50 ár. Malbikuðu kaflarnir tveir voru með hærri heildarlosun fyrir byggingu vegar heldur en þeir klæddu en hvað slitlögin varðar er verkþátturinn fyrir malbik þ.e. innflutningur á hráefni og útlögn þess hærri í losun en innflutningur og útlögn klæðingar. Í rekstri og viðhaldi eru malbikuðu kaflarnir einnig með hærri heildarlosun. Viðgerðir og viðhaldið á slitlagi er töluvert hærra eða um tvöfalt en í klæðingunum er það aðallega efra burðarlagið sem losar mest og þá sementið í því. Fyrir förgun virðist ekki vera neinn munur milli malbikuðu eða klæddu kaflana og ræðst það aðallega af magni af stáli sem hægt er að endurvinna. The road system in Iceland consists of many different types of roads with different design criteria depending on the type of road defined by the Road Administration of Iceland. The difference between road types makes it difficult to assess the environmental impact of the road system ...