Samanburður á virkni maura á íslenskum hverasvæðum að sumri og vetri til.

• Main Author: Andreas Guðmundsson Gähwiller 2001-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Bachelor Thesis
• Language: English
• Published: 2023
• Subjects: Líffræði; Svæði; Iceland
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/44557

Maurar hafa borist um jarðkringluna alla með mönnum. Á síðustu árum hafa fundist um 25 tegundir maura á Íslandi. Einungis tvær þessara tegunda geta lifað óháð manngerðu umhverfi en það er Húsamaur (H. ergatandria) og Hveramaur (H. eduardi). Báðar tegundirnar hafa fundist á jarðhitasvæðum víðsvegar um landið. Rannsóknir síðustu ára hafa að mestu kannað útbreiðslu og þéttleika þessara tegunda að sumri til. Markmið þessa verkefnis var að meta útbreiðslu og þéttleika þessara tegundanna á hverasvæðum að vetri til. Skoðuð voru sjö svæði frá janúar til apríls, og til samanburðar voru notuð gögn frá fimm svæðum sem könnuð voru sumarið 2022. Í ljós kom að yfir veturinn voru einungis hveramaurar virkir í þeim hverasvæðum sem voru skoðuð en engir húsamaurar fundust. Líklegt er að húsamaurar grafi sig dýpra niður í jarðveginn og fari í vetrardvala. Áhugavert er að þéttleiki hveramaura var töluvert hærri að vetri til en að sumri, orsakir þess eru ekki þekktar. Ekkert fannst af eggjum, lirfum eða púpum mauranna í vetrarskoðununum en það gæti bent til þess að maurarnir stöðvi framleiðslu ungviðis yfir vetrarmánuðina. Auk maura var einnig dreifing annarra hryggleysingja metin. Þá kom í ljós að veikt samband var milli dreifingu maura og annarra hryggleysingja að vetri til en þetta samband var ekki að finna að sumri til. Sýru- og rakastig jarðvegs virtist hafa lítil áhrif á dreifingu beggja hryggleysingjahópanna en maurar virtust bundnir við ákveðin hitamörk. Í ljós kom að kjörhitastig maura að sumri og vetri var nánast hið sama (25,7°C að sumri, 26,1°C að vetri) sem bendir til að hveramaurarnir hafi mjög afmarkað hita og kuldaþol sem er líklegt til að hindra varanlega útbreiðslu út fyrir hverasvæði eða manngerð umhverfi. Niðurstöður þessarar rannsóknar sýna að Hveramaurar séu vel búnir fyrir líf á Íslenskum hverasvæðum. Þar að auki eru þessar niðurstöður mikilvægur liður að svari stóru ráðgátunnar um uppruna maura á Íslandi. Ants have spread around the globe with humans, and even invaded Iceland. In recent years some 25 ...