| Summary: | Inngangur: Loftmengun er talin eitt helsta umhverfisvandamál heimsins í dag. Á Íslandi eru loftgæði yfirleitt mikil en þó getur mælst mengun yfir heilsuverndarmörkum í þéttbýli. Fyrri rannsóknir hafa sýnt samband milli loftmengunar í Reykjavík og neikvæðra heilsufarsáhrifa. Markmið þessarar rannsóknar var að meta samband skammtíma hækkunar á umferðarmengun við bráðakomur á spítala vegna hjartasjúkdóma, öndunarfærasjúkdóma og heilablóðfalla. Efni og aðferðir: Tilfella-víxlsnið (case-crossover design) með fjölþáttagreiningu var notað og tilfellin voru fullorðnir (≥ 18 ára) búsettir á höfuðborgarsvæðinu á tímabilinu 2006-2017 með bráðakomur á Landspítala Háskólasjúkrahús vegna hjartasjúkdóma, öndunarfærasjúkdóma eða heilablóðfalla. Fyrsta útskriftar sjúkdómsgreining sjúklinga var notuð, en endurkomur innan 10 daga vegna sömu sjúkdómsgreiningar voru ekki teknar með. Í þessari rannsókn voru mengunarefnin NO2, PM10, PM2.5 og SO2 notuð, en þetta er fyrsta rannsóknin á Íslandi sem skoðar áhrif PM2.5 á heilsu. Daglegt meðaltal mengunarefna var notað með 0 til 5 daga töf (lag). Leiðrétt var fyrir áhrifum hitastigs, rakastigs og H2S. Niðurstöður: Fyrir hverja 10 µg/m3 aukningu í styrk NO2 var marktæk aukning í heildarkomum á spítala, komum vegna hjartasjúkdóma og komum vegna gáttatifs og gáttaflökts, sama dag og mengunin jókst (lag 0), OR = 1.018 (95% CI: 1.008-1.027), OR = 1.023 (95% CI: 1.012-1.034) og OR = 1.030 (95% CI: 1.011-1.049). Við lagskiptingu fannst hæsta gagnlíkindahlutfallið (OR) fyrir yngri konur (< 70 ára) með komur vegna gáttatifs og gáttaflökts (ICD 10: I48) á lag 0 (OR = 1.107, 95% CI: 1.051-1.166) og lag 1 (OR = 1.066, 95% CI: 1.011 1.123). Einskorðun fyrir komur á bráðamóttökur var gerð sem næmisgreining og hún gaf svipaðar niðurstöður. Einnig fannst marktæk aukning í komum vegna annarra hjartsláttartruflana (ICD-10: I49) á lag 0 (OR = 1.045, 95% CI: 1.006-1.085), en niðurstöður fyrir I49 voru að mestu leyti ómarktækar þegar einskorðað var fyrir komur á bráðamóttökur. Marktækar niðurstöður fundust ...
|
|---|