| Summary: | Inngangur: Tannlæknaótti, -kvíði og –fælni eru hugtök sem lýsa kvíðatengdri upplifun einstaklinga af tannlækningum. Slík upplifun getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir tannheilsu einstaklinganna, sem forðast gjarnan tannlæknaheimsóknir. Slök tannheilsa getur haft víðtæk líkamleg og andleg áhrif á viðkomandi því tennur og tannheilsa spila stórt hlutverk þegar kemur að almennum lífsgæðum og vellíðan einstaklinga. Tilgangur: Markmið rannsóknarinnar var að kanna umfang tannlæknaótta, -kvíða og -fælni meðal nema í grunnnámi við Háskóla Íslands. Aðferðir: Rannsóknin var megindleg. Rafræn könnun var send á alla nemendur skráða í grunnnám við Háskóla Íslands í febrúar 2019. Þekktur alþjóðlegur spurningalisti (MDAS) var notaður til að mæla umfang tannlæknaótta, -kvíða og –fælni á meðal nemanna, en spurningalistinn í heild sinni samanstóð af 16 spurningum. Unnið var úr gögnum með lýsandi tölfræði og niðurstöður birtar í texta, töflum og myndum. Niðurstöður: Af þeim 6995 nemendum sem spurningalistinn var sendur til tóku 641 nemandi (9,2%) þátt, en svör frá 637 (9,1%) voru nýtt til úrvinnslu. Konur voru í miklum meirihluta, 82,7% (n=526) og flestir þátttakendur, 53,3% (n=341), voru á aldursbilinu 20-24 ára. Næstum tveir-þriðjuhlutar þátttakenda, 64,6% (n=410), höfðu búið í Reykjavík mestan hluta ævi sinnar. Samkvæmt svörum þátttakenda mældust 19,2% (n=122) með miðlungs tannlæknakvíða, 18,0% (n=115) með mikinn og 26,5% (n=169) með verulegan tannlæknakvíða eða tannlæknafælni samkvæmt MDAS-aðferðinni. Meirihluti þátttakenda, 88,0% (n=560) hafði sótt sér tannlæknaþjónustu síðastliðin tvö ár. Ályktun: Niðurstöðurnar benda til að tannlæknakvíði sé raunverulegt vandamál á meðal ákveðins hóps nema við grunnnám við HÍ. Ætla má að umfang vandans sé sambærilegt á meðal annarra hópa þjóðfélagsins og megi því rekast á hann víða. Mælt er með því að einstaklingar sem þjást af tannlæknaótta, -kvíða eða -fælni, leiti sér faglegrar aðstoðar til að hægt sé að koma í veg fyrir skaðleg áhrif vandans á tannheilsu og lífsgæði. Efnisorð: MDAS, ...
|
|---|