Draumaland í Dumbshafi: Félagsauður og bjargráð Grímseyinga

• Main Author: Ómar Valdimarsson 1950-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2018
• Subjects: Mannfræði; Haldi; Grímsey
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/34101

Stöðug fólksfækkun í Grímsey og margvísleg áföll á undanförnum árum hafa sett byggðina í eynni í alvarlega klemmu. Í Grímsey er aðeins einn atvinnuvegur, fiskveiðar. Útgerðar-fyrirtækin fjögur fóru illa út úr efnahagshruninu á Íslandi 2008 og hafa undanfarin ár átt í erfiðleikum með að standa í skilum við viðskiptabanka sinn. Félagsleg áföll hafa einnig valdið búsifjum í samfélaginu, fyrst stórfelldur fjárdráttur fyrrverandi sveitarstjóra og síðan kæra á hendur áhrifamanni í samfélaginu fyrir meint kynferðisbrot. Þessi rannsókn hefur beinst að félagsauði Grímseyinga og hvaða áhrif erfiðleikar og áföll hafa haft á þann auð, sem og áhrif nábýlisins. Félagsleg samheldni og gagnkvæm ábyrgð er meginskýringin á því að byggð hefur haldist í Grímsey í þúsund ár en jafnframt leiddi rannsóknin í ljós að samheldnin gisnar þegar einhver hefur gengið fram af samfélaginu með hegðan sinni og breytni. Það mætti því frekar segja að það sé hugmyndin um sameiginlegan félagsauð, sem haldi eyjarsamfélaginu saman - en bent er á að forsenda og grundvöllur þessa sé af efnahagslegum toga: fiskveiðiheimildirnar sem eru grundvöllur og forsenda byggðarinnar eru eign örfárra fjölskyldna. Meginniðurstaða rannsóknarinnar er sú að þegar gengið hefur verið svo freklega á félagsauðinn að lítið er til skiptanna, sé tilvist byggðarinnar stefnt í alvarlega hættu.