Matarfíkn eða ofátsröskun? : ofneysla matar sem sjúkdómur
Þessi heimildaritgerð er lokaverkefni til BA prófs í sálfræði við háskólann á Akureyri. Markmið ritgerðarinnar er að kynnast ofátsröskun en hún er tiltölulega nýleg. Ofátsröskun var fyrst skilgreind í DSM-V greiningarhandbókinni. Ofátsröskun var sett inn sem sjálfstæð röskun þegar hafði verið sýnt f...
Main Authors: | , |
---|---|
Other Authors: | |
Format: | Thesis |
Language: | Icelandic |
Published: |
2017
|
Subjects: | |
Online Access: | http://hdl.handle.net/1946/27901 |
id |
ftskemman:oai:skemman.is:1946/27901 |
---|---|
record_format |
openpolar |
spelling |
ftskemman:oai:skemman.is:1946/27901 2023-05-15T13:08:25+02:00 Matarfíkn eða ofátsröskun? : ofneysla matar sem sjúkdómur Hjördís Eva Loftsdóttir 1991- Margrét Inga Guðmundsdóttir 1985- Háskólinn á Akureyri 2017-05 application/pdf http://hdl.handle.net/1946/27901 is ice http://hdl.handle.net/1946/27901 Sálfræði Matarfíkn Átraskanir Meðferð Thesis Bachelor's 2017 ftskemman 2022-12-11T06:57:13Z Þessi heimildaritgerð er lokaverkefni til BA prófs í sálfræði við háskólann á Akureyri. Markmið ritgerðarinnar er að kynnast ofátsröskun en hún er tiltölulega nýleg. Ofátsröskun var fyrst skilgreind í DSM-V greiningarhandbókinni. Ofátsröskun var sett inn sem sjálfstæð röskun þegar hafði verið sýnt fram á með fræðigreinum að um raunverulegt sjúkdómsástand gæti verið að ræða og að einstaklingar sem áttu í vandamálum tengdum neyslu matar uppfylltu ekki greiningarskilmerki annarra átraskana og fengu þar af leiðandi ekki viðeigandi greiningu og meðferð. Einstaklingar með ofátsröskun taka átköst líkt og einstaklingar með lotugræðgi en ólíkt þeim síðarnefndu fylgir ekki hreinsandi hegðun í kjölfarið. Átkast er þegar magn matar sem er neytter meira en telst venjulegt miðað við aðra sem borða á sama tíma og við svipaðar aðstæður. Átið verður að eiga sér stað innan tveggja tíma frá síðustu máltíð og einstaklingur verður aðsýna að hann hafi litla sem enga stjórn á átinu á því tímabili. Til eru nokkrar aðferðir til að veita meðferð við ofátsröskun. Meðferðirnar miðast við að draga úr ofátsköstum og að hjálpa einstaklingum að léttast, þegar það á við. Neikvæðar tilfinningar geta fylgt röskuninni og ættu meðferðir einnig að reyna að leysa þann vanda sem skapast vegna þeirra. Einnig er fjallað um matarfíkn en mikill áhugi virðist vera á hugtakinu bæði í vísindasamfélaginu og hjá hinum almenna borgara. Deilur hafa verið uppi um hvort að um fíkn sé að ræða og rökræða menn þátt matarfíknar í offitufaraldrinum sem geysar í heiminum. Settar voru fram tvær rannsóknarspurningar sem leitað var svara við: Hver, ef einhver, er munurinn á matarfíkn og ofátsröskun? Ætti matarfíkn að vera skilgreind í DSM/ICD greiningarkerfunum? Lykilorð: Ofátsröskun, matarfíkn, meðferðarúrræði. This thesis is a final assignment for a Bachelor degree in psychology from the University of Akureyri. The aim of the thesis is to get to know binge eating disorder, but it is relatively recent. Binge eating disorder was first defined in DSM-V diagnostic manual. ... Thesis Akureyri Akureyri University of Akureyri Skemman (Iceland) Akureyri Draga ENVELOPE(7.900,7.900,63.004,63.004) Veita ENVELOPE(19.315,19.315,69.615,69.615) Vanda ENVELOPE(161.550,161.550,-77.533,-77.533) Stjórn ENVELOPE(-18.041,-18.041,63.810,63.810) Enga ENVELOPE(9.126,9.126,62.559,62.559) |
institution |
Open Polar |
collection |
Skemman (Iceland) |
op_collection_id |
ftskemman |
language |
Icelandic |
topic |
Sálfræði Matarfíkn Átraskanir Meðferð |
spellingShingle |
Sálfræði Matarfíkn Átraskanir Meðferð Hjördís Eva Loftsdóttir 1991- Margrét Inga Guðmundsdóttir 1985- Matarfíkn eða ofátsröskun? : ofneysla matar sem sjúkdómur |
topic_facet |
Sálfræði Matarfíkn Átraskanir Meðferð |
description |
Þessi heimildaritgerð er lokaverkefni til BA prófs í sálfræði við háskólann á Akureyri. Markmið ritgerðarinnar er að kynnast ofátsröskun en hún er tiltölulega nýleg. Ofátsröskun var fyrst skilgreind í DSM-V greiningarhandbókinni. Ofátsröskun var sett inn sem sjálfstæð röskun þegar hafði verið sýnt fram á með fræðigreinum að um raunverulegt sjúkdómsástand gæti verið að ræða og að einstaklingar sem áttu í vandamálum tengdum neyslu matar uppfylltu ekki greiningarskilmerki annarra átraskana og fengu þar af leiðandi ekki viðeigandi greiningu og meðferð. Einstaklingar með ofátsröskun taka átköst líkt og einstaklingar með lotugræðgi en ólíkt þeim síðarnefndu fylgir ekki hreinsandi hegðun í kjölfarið. Átkast er þegar magn matar sem er neytter meira en telst venjulegt miðað við aðra sem borða á sama tíma og við svipaðar aðstæður. Átið verður að eiga sér stað innan tveggja tíma frá síðustu máltíð og einstaklingur verður aðsýna að hann hafi litla sem enga stjórn á átinu á því tímabili. Til eru nokkrar aðferðir til að veita meðferð við ofátsröskun. Meðferðirnar miðast við að draga úr ofátsköstum og að hjálpa einstaklingum að léttast, þegar það á við. Neikvæðar tilfinningar geta fylgt röskuninni og ættu meðferðir einnig að reyna að leysa þann vanda sem skapast vegna þeirra. Einnig er fjallað um matarfíkn en mikill áhugi virðist vera á hugtakinu bæði í vísindasamfélaginu og hjá hinum almenna borgara. Deilur hafa verið uppi um hvort að um fíkn sé að ræða og rökræða menn þátt matarfíknar í offitufaraldrinum sem geysar í heiminum. Settar voru fram tvær rannsóknarspurningar sem leitað var svara við: Hver, ef einhver, er munurinn á matarfíkn og ofátsröskun? Ætti matarfíkn að vera skilgreind í DSM/ICD greiningarkerfunum? Lykilorð: Ofátsröskun, matarfíkn, meðferðarúrræði. This thesis is a final assignment for a Bachelor degree in psychology from the University of Akureyri. The aim of the thesis is to get to know binge eating disorder, but it is relatively recent. Binge eating disorder was first defined in DSM-V diagnostic manual. ... |
author2 |
Háskólinn á Akureyri |
format |
Thesis |
author |
Hjördís Eva Loftsdóttir 1991- Margrét Inga Guðmundsdóttir 1985- |
author_facet |
Hjördís Eva Loftsdóttir 1991- Margrét Inga Guðmundsdóttir 1985- |
author_sort |
Hjördís Eva Loftsdóttir 1991- |
title |
Matarfíkn eða ofátsröskun? : ofneysla matar sem sjúkdómur |
title_short |
Matarfíkn eða ofátsröskun? : ofneysla matar sem sjúkdómur |
title_full |
Matarfíkn eða ofátsröskun? : ofneysla matar sem sjúkdómur |
title_fullStr |
Matarfíkn eða ofátsröskun? : ofneysla matar sem sjúkdómur |
title_full_unstemmed |
Matarfíkn eða ofátsröskun? : ofneysla matar sem sjúkdómur |
title_sort |
matarfíkn eða ofátsröskun? : ofneysla matar sem sjúkdómur |
publishDate |
2017 |
url |
http://hdl.handle.net/1946/27901 |
long_lat |
ENVELOPE(7.900,7.900,63.004,63.004) ENVELOPE(19.315,19.315,69.615,69.615) ENVELOPE(161.550,161.550,-77.533,-77.533) ENVELOPE(-18.041,-18.041,63.810,63.810) ENVELOPE(9.126,9.126,62.559,62.559) |
geographic |
Akureyri Draga Veita Vanda Stjórn Enga |
geographic_facet |
Akureyri Draga Veita Vanda Stjórn Enga |
genre |
Akureyri Akureyri University of Akureyri |
genre_facet |
Akureyri Akureyri University of Akureyri |
op_relation |
http://hdl.handle.net/1946/27901 |
_version_ |
1766089206584573952 |