„Útvarpið og bækurnar.“ Ritgerð um útvarpið og hlutverk þess í íslenskum bókmenntum einkum í ljósi sviptinga á íslenskum bókmenntavangi á árunum 1952-1958

• Main Author: Jórunn Sigurðardóttir 1954-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2016
• Subjects: Almenn bókmenntafræði; Íslenskar bókmenntir; Útvarpsefni; 1950-1960; Mikla; Nordal; Reykjavík
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/25959

Titill lokaverkefnis þessa til meistaragráðu í almennri bókmenntafræðii er „Útvarpið og bækurnar“, þennan titil notaði Sigurður Nordal sem yfirskrift fyrsta erindisins sem hann hélt í hinu nýstofnaða Ríkisútvarpi Íslendinga 20. desember árið 1930. „Útvarpið og bækurnar“ er einkar viðeigandi titil á þetta rannsóknarverkefni sem upphaflega beindist að þvi að komast að því hvort og hvernig Ríkisútvarpið á Íslandi hefði haft áhrif bókmenntirnar. Upphaflega var ætlunin var að skrá efni talmáls í útvarpinu á tveimur tímabilum nokkurra sviptinga í íslensku samfélagi sem og í bókmenntalífinu. Fyrra tímabilið miðaði við innreið nútímaljóðlistar í í íslenskt bókmenntalíf. Það seinna við umbrot í skáldsagnagerð. Efniviðurinn sem rannsaka skyldi var annars vegar bókmentirnar sem fluttar höfðu verið í útvarpi, sögur og ljóð, hefðbundið efni, alþýðlegt eða framúrstefnulegt en einnig að skoða hvernig þetta efni endurspeglaði átök á bókmenntavangi eins og ég kýs að þýða hugtak franska hugsuðarins Pierres Boudieu champ. Samfara þessu þótti nauðsynlegt að gera grein fyrir þessum byltingarkenda miðli sem útvarpið var í samfélaginu og tengslum þess við móderníska hugsun, en á síðustu árum hafa nokkrir fræðimenn dregið fram tengsl útvarpsins við módernismann, ekki síst móderískar bókmenntir. Að sama skapi reyndist líka nauðsynlegt að skoða upphaf og þróun módernismans á Íslandi. Tímabilið sem er skoðunar eru 7 ár frá 1952-1958, einkum upphafs- og lokaárið en á báðum þessum árum voru haldnir fjölmennir stúdentafundir í Reykjavík um hina nýju ljóðlist, reyndar tveir árið 1952. Fundirnir árið 1952 vöktu mikla athygli vegna heiftúðar hefðarsinna í garð hinnar nýju ljóðlistar sem líkt var við óværu sem ætti eftir að ganga að íslenskum skáldskap dauðum. Fundurinn árið 1958 var öllu yfirvegaðri en þar voru kynnt þau skáld sem höfðu orðið hvað harðast úti í orrahríðinni sjö árum fyrr. Hátíðarsalur háskólans troðfyllltis og fyrir jólin mátti kaupa hljómplötur með ljóðalestri margra skáldanna eins og Jóns Óskars, Hannesar Pétursson, Stefáns ...