Notkun lengdarmælinga til að spá fyrir um kyn tildru (Arenaria interpres)

• Main Author: Petrún Sigurðardóttir 1989-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2016
• Subjects: Líffræði; Fuglar; Tildra; Farfuglar; Kyngreining; Arctic; Varpa; Sandgerði; Arenaria interpres; Iceland; Ruddy Turnstone
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/24349

Tildrur (Arenaria interpres) eru litlir, sterkbyggðir fuglar af snípuætt sem nota m.a. Ísland sem viðkomustað á leið sinni til og frá varpstöðvum. Ísland er því mikilvægt fyrir far fuglanna. Tildrur sýna lítinn kynbundinn útlitsmun, en markmiðið með þessari rannsókn var a) að sjá hvort hægt væri að spá fyrir um kyn tildra með því að nota mælingar á útlitsþáttum eins og gogg-, væng- og/eða fótalengd og b) athuga kynjahlutfall þeirra. Veiddar voru tildrur á Garðskaga og við Sandgerði að vorlagi árin 2013 og 2014. Notast var við alhæfð línuleg líkön (e. GLM, Generalized linear model) til að útbúa módel til að reikna út líkur á réttu kyni samkvæmt útlitsmælingum. Notast var við þekkta þreifara til að finna innraðir á kynlitningum fuglanna og erfðaefni þeirra magnað með PCR (e. Polymerase chain reaction) til að kyngreina þá. Spálíkönin byggðu á 50 fuglum (36 fullorðnum og 14 ársgömlum). Marktækur munur reyndist á gogglengd á milli kynja. Besta módelið til að reikna út kyn fuglanna var byggt á fullorðnum fuglum, en þá greindust 86% rétt ef væng- og gogglengd voru notuð. Mögulega væri hægt að gera spána betri ef líkanið byggði á fleiri einstaklingum af þekktu kyni. Kynjahlutfall tildranna reyndist skekkt í átt að karlfuglum, ólíkt fyrirliggjandi gögnum um kynjahlutfall tildra á vetrarstöðvum. Mögulegt er að eitthvað af fuglunum sem ekki náðist að kyngreina hafi verið kvenfuglar eða að kynin stundi far á mismunandi tímum og/eða noti mismunandi viðkomustaði. Frekari rannsókna er þörf til að kanna hvort bæta megi spálíkanið og til að varpa ljósi á kynjahlutfall tildra. The Ruddy Turnstone (Arenaria interpres) is a small, migratory shorebird using Iceland as a stopover site on route to and from the high Arctic breeding grounds. In Iceland the birds build energy stores needed for the continuing journey. External measurements have indicated that Turnstones show slight sexual dimorphism but sexing criterion based on combined morphometrics seem to be absent from the scientific literature. The aim of this study was a) to test ...