Umhverfi Skorarvatns vestan Drangajökuls á nútíma. Rannsókn á veðurvísum úr setkjarna SKR14-5A-1N-01

• Main Author: Kristófer Egilsson 1982-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2015
• Subjects: Jarðfræði; Veðurfar; Rannsóknir; Gerðar; Náð; Drangajökull; Skorarvatn; Iceland
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/23090

Verkefnið leitast við að túlka umhverfisaðstæður á nútíma í kringum Skorarvatn við vestanverðan Drangajökul með skoðun á setkjarna SKR14-5A-1N-01 sem tekinn var úr vatninu veturinn 2014. Kjarnanum var skipt í tvennt og mælingar gerðar á segulviðtaki og eðlisþéttleika. Sýnum var safnað samfellt niður kjarnann og hlutfall lífræns kolefnis ákvarðað með glæðingu. Tvö gjóskulög fundust í kjarnanum, Hekla-T sem hefur verið aldursgreind 6100 BP og Sn-1 úr Snæfellsjökli sem er aldursgreint 1820 BP og þau notuð til þess að byggja upp aldursmódel fyrir síðustu u.þ.b. 6000 ár. Túlkun umhverfisbreytinga miðast því við síðustu u.þ.b. 6000 ár út frá niðurstöðum mælinga á eðlisrænum (segulviðtaki og eðlisþéttleika) og lífrænum (kolefni) vísum. Meginniðurstaða túlkunar á gögnunum sýnir að loftslag í kringum Skorarvatn hefur farið kólnandi síðustu 5000 ár þó með einhverjum styttri hlýrri tímabilum inn á milli. Niðurstöður mælinga á setkjarnanum úr Skorarvatni sýna svipaðar niðurstöður og aðrar sambærilegar rannsóknir á Íslandi og benda til þess að stigvaxandi kólnun hafi átt sér stað frá því fyrir um 5000 árum BP og náð hámarki á Litlu ísöldinni á síðustu 500 árum. Þessi tími sem tengist nýjöklunartíma hófst eftir hámark hlýnunar á nútíma fyrir um 5500 árum. Samtíma aukning í segulviðtaki, eðlisþéttleika og lífrænu kolefni á síðustu 1820 árum BP bendir til aukningar á jarðvegsrofi í umhverfi Skorarvatns á því tímabili. Lake sediment core SKR14-5A-1N-01 was obtained from Skorarvatn west of Drangajökull in northwest Iceland in April 2014. The purpose of this study is to interpret environmental change around Skorarvatn during the late Holocene based on physical and biogenic proxies measured in the lake core. The core was split in two and magnetic susceptibility (MS) and density measured with a Geotek MSCL (Multi-Sensor-Core-Logger). Samples were collected continuously downcore and the ratio of organic carbon determined with loss-of-ignition. Two tephra layers were found in the core identified as Hekla-T, dated 6100 BP and Sn-1, ...