Stjórnskipulegt forræði lagafrumvarpa eftir samþykkt Alþingis

• Main Author: Björn Birgir Þorláksson 1980-
• Other Authors: Háskólinn á Akureyri
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2015
• Subjects: Lögfræði; Forsetaembætti; Lagafrumvörp; Valdbeiting; Venja; Iceland
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/21982

Heimild forseta Íslands til að synja lagafrumvörpum staðfestingar var löngum umdeild. Frá setningu nýrrar stjórnarskrár árið 1944 og sjálfstæði Íslands sama ár, fram til ársins 2004, nýtti forseti sér aldrei rétt sinn til að skjóta máli í þjóðaratkvæðagreiðslu. Margir töldu að með þessu hefði myndast venja um sjálfvirka undirritun forseta á lögum og að það vald sem forseta er falið með 26. gr. stjórnarskrárinnar væri óvirkt. Þann 2. júní 2004 synjaði þáverandi forseti Íslands, herra Ólafur Ragnar Grímsson, lögum staðfestingar. Var með því brotið blað í íslenskri sögu og pólitískt vald forseta virkjað. Með ákvörðun sinni vísaði forsetinn umdeildum fjölmiðlalögum í þjóðaratkvæðagreiðslu. Sú atkvæðagreiðsla kom aldrei til því Alþingi nam lögin úr gildi með lögum þann 22. júlí 2004. Í ritgerðinni verður sjónum beint að stjórnskipulegu forræði á lagafrumvörpum eftir samþykkt Alþingis á þeim og valdbærni Alþingis til afturköllunar á lögum sem eru til meðferðar hjá forseta eða þjóð. Litið verður til almennra hugtaka, svo sem réttarríkisins og þrískiptingu ríkisvalds. Ásamt því verður stjórnskipun Íslands tekin fyrir og sérstaklega metin staða fjölmiðlalaganna í því ljósi. Forseti Íslands nýtti sér einnig rétt sinn til synjunar staðfestingar á lögum um Icesave samninganan. Verða yfirlýsingar forseta við þau tilefni skoðaðar og jafnframt sú lagaumgjörð um þjóðaratkvæðagreiðslur sem þá var mynduð. Að lokum verður horft til framtíðar og núverandi staða synjunarvalds forseta metið með tilvísun til fyrri umræðu. The permission of the Icelandic president to refuse legislation his signature has long been debated. From the passing of a new constitution in the year 1994 and the independence of Iceland in the same year, until the year 2004, the president never invoked his right to pass the legislative power to a national referendum. Many believed that because of this a common policy of an automatic signature from the president on legislation had been introduced and that the power the president was awarded with the Article 26 of ...