Málfræðikennsla : viðhorf nemenda og kennara og nýting nemenda á elsta stigi á málfræði

• Main Author: Stefán Smári Jónsson 1988-
• Other Authors: Háskólinn á Akureyri
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2015
• Subjects: Menntunarfræði; Meistaraprófsritgerðir; Grunnskólar; Íslenska; Málfræði; Viðhorfskannanir; Akureyri; Gerðar; Háskólans á Akureyri
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/21907

Í þessu meistaraprófsverkefni er fjallað um málfræðikennslu. Rannsóknarspurningin snýr að því hver viðhorf nemenda og kennara eru gagnvart málfræði, þ.e. hvaða gildi og merkingu hún hefur í kennslustofunni og utan hennar. Samhliða þessu er leitað svara við því hvernig nemendur telja sig nýta málfræði í daglegu lífi. Notast er við rannsóknargögn úr viðamikilli sameiginlegri rannsókn Háskólans á Akureyri og Menntavísindasviðs Háskóla Íslands. Rannsóknin ber heitið Íslenska sem námsgrein og kennslutunga en að henni koma kennarar sem kenna íslensku við báða skólana ásamt meistara- og doktorsnemum. Gagna var aflað veturinn 2013–2014 en rannsóknin er enn í gangi þegar þetta er ritað. Rannsóknin nær yfir alla þætti íslensku en gögnin sem hér eru notuð snúa aðeins að málfræði. Rannsóknin er eigindleg og byggir á hálfstöðluðum einstaklings- og hópviðtölum ásamt vettvangsathugunum. Tekin voru einstaklingsviðtöl við íslenskukennara á unglingastigi og umsjónarkennara 3. og 6. bekkjar en hópviðtöl við nemendur úr 6. og 9. bekk, sitt í hvoru lagi. Einnig voru gerðar vettvangsathuganir í kennslustundum í íslensku þar sem unnið var með málfræði. Helstu niðurstöður sýndu að kennarar flétta málfræði inn í annað kennsluefni og búa til sín eigin verkefni í stað þess að reiða sig að öllu leyti á kennslubækur. Kennararnir segja nemendum ekki leiðast málfræðin en það fari þó eftir því hvernig hún er kennd og af hverjum. Nemendur virðast líka í erfiðleikum með að tengja málfræðihugtökin við kunnáttu sína og sýna þekkingu sína í verkefnum. Nemendur voru í heildina frekar neikvæðir gagnvart málfræði og aðeins fáir sáu nytsemi hennar. Einn neikvæðasti hópurinn hafði ekki fengið skýr svör frá foreldrum eða kennurum um gildi málfræði og sá því lítinn tilgang í því að læra hana. Þeir nemendur sem töldu sig góða í málfræði sögðust nýta málfræðina til leiðréttingar á málfari sínu og annarra en aðrir sögðu málfræðireglur nýtast sér minnst af því sem þeir hafa lært í íslensku. This thesis is about Icelandic grammar teaching. The research ...