Íslenskir lífeyrissjóðir : fjárfestingar, eignir og ávöxtun

• Main Author: Ómar Skapti Gíslason 1961-
• Other Authors: Háskólinn á Akureyri
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2015
• Subjects: Viðskiptafræði; Lífeyrissjóðir; Ísland; Fjárfestingar; Akureyri
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/21628

Rannsóknarskýrsla þessi er lokaverkefni frá Háskólanum á Akureyri og fjallar um fjárfestingar, eignir og ávöxtun íslenskra lífeyrissjóða. Í byrjun er skoðuð saga lífeyrissjóða hér á landi og farið bæði í lagalegu hliðina sem og reglugerðir lífeyrissjóðanna. Skoðaðar eru einnig elstu heimildir hér á landi og fjallað um þau lög sem hafa komið fram um lífeyri og framfærslu. Gerð er grein fyrir hvaða lífeyrissjóðir hafa verið stofnaðir hér á landi. Fjallað er um heildareignir og eru lífeyrissjóðir raðaðir í stærðarröð eftir heildar eign. Jafnframt eru sýndar stærðir eignaflokka yfir 20 ára tímabil bæði innlendar eignir og erlendar eignir og raunávöxtun lífeyrissjóða frá 1997 til dagsins í dag og gert er samanburður á því og vísitölu neysluverðs til að sjá muninn. Alls fara í dag 12% af okkar launatekjum í lífeyrissjóð og er þetta ein af okkar mikilvægu þáttum til greiðslu ellilífeyris. Á móti þessu kemur að 90,24% af heildar eign er Samtryggingardeild og það munum við ekki eignast, heldur mun það tryggja okkur ellilífeyri en aðeins 7,96% af eigninni er í Séreignasjóði. Undanfarið hefur verið umræður um vandamál lífeyrissjóðanna að þeir eiga erfitt með að standa við sínar framtíðarskuldbindingar. Settar voru fram þrjár rannsóknarspurningar • Hverjar eru fjárfestingar, eignir og ávöxtun íslenskra lífeyrissjóða • Hafa íslensk lög á einhvern hátt hindrað fjárfestingu og ávöxtun íslenskra lífeyrissjóða? • hversu stór vandi lífeyrissjóða í dag er til kominn vegna rangra fjárfestingarstefnu úr fortíðinni? Niðurstöður sýna að ófullnægjandi lagasetningar og oft lítill skilningur ráðamanna var einn helsti vandi lífeyrissjóða. Sem dæmi að það var ekki fyrr en eftir 1990 að 10% af heildarlaunum voru greitt í iðgjöld til lífeyrissjóða. Nær alla 20 öldina var það 10% af grunnlaunum en með ákveðnum hámarks frádrætti af tekjum ársins. Því þarf að huga í dag að lög um lífeyrissjóði þurfa að breyta og aðlaga að nútímanum og gera til dæmis betur grein fyrir áhættu lífeyrissjóða. Jafnframt eru Samtryggingarsjóðir allt of stórir í dag ...