Tengslanet í opinberri stjórnsýslu og lýðræðisleg ábyrgð: Stjórnsýsluleg staða VIRK – starfsendurhæfingarsjóðs og áhrif hennar á lýðræðislega ábyrgð

• Main Author: Guðrún Sigurjónsdóttir 1957-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2014
• Subjects: Opinber stjórnsýsla; VIRK - Starfsendurhæfingarsjóður; Stjórnsýsla; Tengslanet; Endurhæfing; Stýrinet; Kalla; Meek; Iceland
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/19669

Í þessari ritgerð er fjallað um skipulagsheildina VIRK – starfsendurhæfingarsjóðs og þær breytingar sem orðið hafa á skipulagi atvinnutengdrar endurhæfingar með tilkomu sjóðsins og setningu laga um atvinnutengda starfsendurhæfingu og starfsemi starfsendurhæfingarsjóða nr. 60/2012. Sérstaklega er lögð áhersla á að kanna lýðræðislegt umboð og lýðræðislega ábyrgð VIRK í ljósi umboðskenninga umboðskenninga og kenninga um tengslanet í opinberri stjórnsýslu. Gerð var rannsókn á VIRK og stuðst við greiningarlíkan Koliba, Meek og Zia sem þeir hafa þróað til að greina tengslanet einkaaðila og opinberra aðila sem þeir kalla stýrinet. Niðurstöður sýna að með tilkomu VIRK og laga nr. 60/2014 hefur orðið til skipulagsheild sem rekin er af einkaaðilum sem ber að mörgu leyti einkenni ríkisstofnunar. VIRK er eini skipuleggjandi og kaupandi þjónustu á tilteknu sviði, framlög koma af almannafé með lögbundnum framlögum lífeyrissjóða, atvinnurekenda og ríkisins og sjóðnum hefur mögulega verið fengið vald til töku stjórnsýsluákvarðana án þess að það sé tilgreint í lögunum. Ólíkt ríkisstofnunum lýtur sjóðurinn ekki boðvaldi ráðherra en hann lýtur eftirliti ráðherra á svipaðan hátt og ríkisstofnanir. Þó lýtur sjóðurinn ekki upplýsingalögum né stjórnsýslulögum nema varðandi stjórnsýsluákvörðun. Rannsóknin sýnir að VIRK hefur sterkt lýðræðislegt akkeri. An Act on vocational rehabilitation was passed in Alþingi in the year 2012. With this Act the responsibility for vocational rehabilitation in Iceland was given to vocational rehabilitation funds which are operated by the social partners, private and public. One fund, VIRK, is operating in Iceland now and renders services to people all over the country. In this thesis we look at the change that has taken place in vocational rehabilitation in Iceland since the Act was passed and after the establishment of VIRK. Specific focus is on exploring delegation and democratic accountability in light of the principal – agent theory and network theory. The study is based on an analytical model that ...