Þjóðsagnamyndir Ásgríms Jónssonar. Orðræðan um þjóðerni og myndlist

• Main Author: Guðrún Lilja Kvaran 1989-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2013
• Subjects: Listfræði; Ásgrímur Jónsson 1876-1958; Listmálarar; Reykjavík
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/14983

Í þessari ritgerð er fjallað um þjóðsagnamyndir Ásgríms Jónssonar um aldamótin 1900 og þá sérstaklega um tímamótasýningu hans árið 1905 í Reykjavík þar sem hann sýndi fyrstur íslenskra myndlistarmanna málverk sem sóttu myndefni sín í þjóðsögurnar. Þjóðsagnamyndir Ásgríms eru skoðaðar í samhengi við menningarlegan bakgrunn hans, verk myndhöggvarans og góðvinar Ásgríms, Einars Jónssonar og tengsl þeirra við þjóðernisrómantík og symbólisma. Einnig er fjallað um söfnun og útgáfu þjóðsagna á Íslandi og það hlutverk sem sú útgáfa hafði sem bakhjarl hinnar þjóðernisrómantísku hreyfingar í lok 19. aldar. Fjallað er um nokkrar þjóðsagnamyndir Ásgríms sem hann vann í byrjun 20. aldar og þá sterku tjáningu tilfinninga sem koma fram í þessum verkum hans. Tröllið, eitt vinsælasta myndefni Ásgríms, er skoðað með tilliti til þeirra ímyndar sem tröllið hefur í norrænni aldamótalist. Að lokum eru landslags- og þjóðsagnamyndir Ásgríms settar í samhengi við þá þjóðernislegu orðræðu sem varð til í lok 19. aldar. Þá er fjallað um verk Ásgríms í samhengi við hugmyndir um þjóðerni og hlutverk myndlistarinnar sem voru nátengdar í upphafi 20. aldar.