Nýting segulómrannsókna við greiningu og meðferð brjóskloss í lendahrygg

• Main Author: Gunnar Svanbergsson 1965-
• Other Authors: Háskólinn á Akureyri
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2012
• Subjects: Heilbrigðisvísindi; Meistaraprófsritgerðir; Brjósklos; Meðferðarfræði; Segulómun; Akureyri; Náð
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/12478

Verkefnið er lokað til 31.5.2013. Bakgrunnur: Óskilgreindir lendahryggjarverkir eru mikið heilbrigðisvandamál. Bætt greining gæti gert meðferð markvissari. Segulómrannsókn (segulómun) getur sýnt meinsemdir í ýmsum vefjum líkamans, en telst dýr. Á Sjúkrahúsinu á Akureyri hófust segulómrannsóknir árið 2004 og því fróðlegt að skoða hvernig þær nýtast við greiningu og meðferð lendahryggjarvandamála. Markmið: Að rannsaka notkun segulómunar við greiningu lendahryggjarvandamála, samband segulómniðurstaðna og klínískra einkenna, ásamt áhrifum segulómunar á meðferð brjósklosa. Aðferð: Lýsandi, afturvirk rannsókn þar sem unnið var með upplýsingar úr sjúkraskrám. Þátttökuskilyrði voru að vera ≥18 ára, eiga lögheimili á Akureyri og hafa farið í segulómskoðun á lendahrygg á Sjúkrahúsinu á Akureyri árið 2009. Niðurstöður: Alls fóru 159 manns í segulómrannsókn vegna lendahryggjarvandamála árið 2009, meðalaldur 51 ár (18-88 ára). Algengustu meinafræðigreiningar úr segul¬ómrannsókn tengdust brjóskþófanum (brjóskútbunganir, liðbilslækkanir og brjósklos), þar af greindust 38% þátttakenda með brjósklos. Flest brjósklos (77%) voru á liðbilunum L4-L5 eða L5-S1 Úrlestur segulómmynda virtist ekki vera staðlaður.Lítil fylgni var milli klínískra einkenna og myndgreiningarinnar. Algengustu meðferðarúrræði fyrir og eftir segulómun voru tilvísun til bæklunarlæknis (70%), sjúkraþjálfun (64%) og lyfjagjöf (67% fyrir, 74% eftir). Lyfjagjöf jókst lítillega en ekki marktækt eftir segulómunina. Af þeim sem vísað var til sjúkra¬þjálfara fóru 39% fyrst í segulómun og leið marktækt lengri tími þar til þeir fengu sjúkraþjálfunartilvísun en hinir (p = 0,001). Ári eftir segulómrannsóknina hafði helmingur brjósklossjúklinga náð bata. Fleirum batnaði af brjósklosi á liðbilinu L5-S1 en L4-L5 (p=0,017) og fleiri náðu bata sem fengu tilvísun í sjúkraþjálfun en ekki (p = 0,024). Ályktanir: Notkun segulómunar virðist almenn við greiningu lendahryggjar-vandamála. Lítil fylgni einkenna og segulómunar krefst samþætts mats læknis við sjúkdóms¬greiningu. ...