Ábyrgð vegna umhverfistjóna. Áhrif innleiðingar tilskipunar 2004/35/EB í íslenskan rétt

• Main Author: Sævar Sævarsson 1981-
• Other Authors: Háskólinn í Reykjavík
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2012
• Subjects: Lögfræði; Umhverfisréttur; Skaðabótaréttur; Meistaraprófsritgerðir; Iceland
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/12362

Ritgerð þessari er ætlað að útskýra með hvaða hætti ábyrgð vegna umhverfistjóna er farið í íslenskum rétti. Aukinheldur er kannað hvort frumvarp til laga um umhverfisábyrgð, sem lagt var fyrir á Alþingi á 140. löggjafarþingi og ætlað er að innleiða tilskipun Evrópuþingsins og ráðsins 2004/35/EB frá 21. apríl 2004, henti betur þegar fengist er við ábyrgð vegna umhverfistjóna en gildandi reglur í íslenskum rétti. Í því skyni er stiklað á stóru um réttarsviðið umhverfisrétt og farið yfir megineinkenni íslenskrar umhverfisréttarlöggjafar. Áður en farið er í ítarlega umfjöllun um frumvarpið, með hliðsjón af framangreindri tilskipun, er helstu lagaákvæðum íslensks réttar, er lúta að ábyrgð vegna umhverfistjóna, gerð skil og kannað hvernig slíkri ábyrgð er háttað þegar slíkum lagaákvæðum er ekki til að dreifa. Ritgerð þessi varpar ljósi á það hversu illa almennar reglur skaðabótaréttar henta þegar kemur að umhverfistjónum, vegna eðli slíkra tjóna. Þó ábyrgðargrundvöllurinn í frumvarpi til laga um umhverfisábyrgð sé í raun byggður upp með svipuðum hætti og almennt gildir í skaðabótarétti er ábyrgðin víkkuð út og fremur mælt fyrir um eins konar framkvæmda- og kostnaðarábyrgð. Þannig er tjón umhverfisins sett í forgrunn og mælt fyrir ábyrgðarreglum sem skylda rekstraraðila, sem hefur með höndum ákveðna atvinnustarfsemi, til að koma í veg fyrir umhverfistjón eða að stuðla að úrbótum. Að auki er rekstraraðila gert að greiða þann kostnað sem til fellur vegna slíkra framkvæmda á grundvelli greiðslureglu umhverfisréttar. Með þeim ábyrgðarreglum sem hér um ræðir er komist hjá helstu vandkvæðum þess að fá umhverfistjón bætt á grundvelli almennra skaðabótareglna en engu að síður er ábyrgð vegna slíkra tjóna færð í hendur tjónvalds. Á sama tíma kemur frumvarpið ekki í veg fyrir að aðilar eigi heimtur á bætur á grundvelli almennra skaðabótareglna. The objective of this thesis is to explain what rules apply in respect of liability for environmental damage in Iceland. This thesis is furthermore intended to explore whether the ...