Hafsbotnsset á Norðurmiðum, Kornagreining sjávarsets úr kjarna B05-2006-GC02

• Main Author: Þórhildur Vala Þorgilsdóttir 1987-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2012
• Subjects: Jarðfræði; Sjávarset; Landgrunn; Gerðar; Svæði; Iceland; Sea ice
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/11954

Til að reyna skýra orsök þeirrar miklu hlýnunar sem hefur átt sér stað á jörðinni undanfarna áratugi er nauðsynlegt að þekkja fornar umhverfisaðstæður og veðurfar. Greining á sjávaraseti hentar vel til slíkra rannsókna en í setlögum má sjá þær breytingar sem orðið hafa á umhverfi og veðurfari. Landgrunnið fyrir norðan Ísland liggur á mörkum hins hlýja Atlantssjávar og hins kalda pólsjávar sem hefur haft mikil áhrif á hafstrauma og loftslag á þessu svæði en þeir þátti hafa áhrif á eðliseiginleika sjávar. Upphleðsluhraði sets á svæðinu er mikill sem hefur gert það að verkum að úr því má lesa upplýsingar um breytingar á hafstraumum og loftslagi. Mikil eldvirkni á svæðinu og þau gjóskulög sem henni fylgja auðvelda tímasetningu umhverfisbreytinga og veðursveiflna. Í verkefni þessu verður greint frá rannsóknum á sjávarseti úr norður landgrunninu og niðurstöðum kornagreiningar þess. Setsamsetning lífrænna og ólífrænna korna er notuð til að túlka þær umhverfisbreytingar og breytingar á hafískomu sem orðið hafa frá 900 e.Kr. fram til um 1600 e.Kr. Bergbrot, kristallar og ummyndað gler teljast til hafísborinna setkorna. Með greiningu á slíku seti úr norður landgrunninum má merkja töluverðar umhverfisbreytingar á tímabilinu. Austur-Grænlandsstraumurinn hefur gert það að verkum að hafís hefur lengi mátt finna norðan við Ísland en þó í mismiklu magni. Niðurstöður rannsóknarinnar benda til að á tímabilinu 940 -1150 e.Kr. hafi lítið verið um hafís við landið. Eftir 1150 e.Kr. hefur magn hans aukist eins og sjá má af mikilli fjölgun hafísborinna setkorna. Fjöldi setkornanna helst mikill en þó nokkuð sveiflukenndur fram til 1600 e.Kr. Þetta fær frekari stuðning í sögulegum heimildum og öðrum rannsóknum sem gerðar hafa verið á svipuðum slóðum. The knowledge about ancient environmental and climate chances is vital to explain the global warming of the past decades. Analyzing marine sediments is well suited for such a research since sediments retain palaoceanographic and climate changes. Different water masses affect the ocean ...