Heilsa, hreyfing og þol 18 ára framhaldsskólanema HLÍF: heilsa og lífsstíll í framhaldsskóla

• Main Author: Erlingur Birgir Richardsson 1972-
• Other Authors: Háskóli Íslands
• Format: Thesis
• Language: Icelandic
• Published: 2010
• Subjects: Íþrótta- og heilsufræði; Meistaraprófsritgerðir; Líkamsástand; Lífshættir; Unglingar; Kólesteról; Þol; Hreyfing; Reykjavík
• Online Access: http://hdl.handle.net/1946/10334

Meginmarkmið rannsóknarinnar var að kanna líkamlega heilsu 18 ára framhaldsskólanema með því að skoða helstu áhættuþætti fyrir lífstílssjúkdóma. Undirmarkmið var að bera saman áhættuþættina og kanna breytileikann í líkamlegri heilsu nemenda úr þeim þremur skólum sem rannsóknin náði til. Aðferðir: Áhættuþættir lífstílssjúkdóma voru mældir í slembiúrtaki 277 18 ára framhaldsskólanema (147 drengja, 130 stúlkna) úr þremur framhaldsskólum í Reykjavík. Dagleg hreyfing þeirra var mæld með skrefamæli (Yamax-SW-200). Líkamssamsetningu var lýst með mælingum á hæð, þyngd og mittismáli og líkamsþyngdarstuðullinn (BMI= kg/m2) var fundinn, hlutfall líkamsfitu var mælt með tvíorku röntgengeislagleypnimælingu [e. dual-energy X-ray absorptiometry (DXA)] með Lunar beinþéttnimæli. Þol var mælt með hámarkssúrefnisupptökumælingu (VO2 max) (Parvomedics Trumax 2400) á hlaupabretti. Blóðþrýstingur var mældur með sjálfvirkum blóðþrýstingsmæli (ADC Advantage 6013) eftir að þátttakandi hafði setið rólegur í 10 mínútur. Áhættaþættir lífstílssjúkdóma í blóði voru metnir með mælingum á fastandi styrk þríglýseríða, heildarkólesteróls, lágþéttni fitupróteina (LDL), háþéttni fitupróteina (HDL), inúlíns og glúkósa í sermi. Niðurstöður: Samkvæmt BMI stuðli voru 64 (23,3%) nemandur skilgreindir of þungir/feitir en samkvæmt DXA mælingunni voru 128 (50,8%) skilgreindir með hátt hlutfall líkamsfitu. Einnig mældust 28 (11,2%) nemendur með óæskilega lágt HDL, 21 (8,4%) mældist við hættumörk og með of hátt LDL og 28 (10,2%) þátttakendur voru skilgreindir með jaðar- eða háan slagbilsþrýsting. 87 (77,7%) stúlkur og 118 (90,1%) strákar voru með þol í meðallagi og hærra. Þrátt fyrir það þá náðu 68 (64,2%) stúlkur og 71 (66,9%) strákur ekki hreyfiráðleggingum um >10.000 skref að jafnaði á dag. Marktækur munur var á milli kynja í öllum mælingunum nema hreyfingu, BMI, hlébilsþrýstingi, LDL og þríglýseríðum (p>0,05). Marktækur munur var á milli skóla á þoli, hreyfingu, líkamshæð, hlutfalli líkamsfitu, mittismáli, slag- og hlébilsþrýstingi og LDL ...