| Summary: | Dán barggus lean guorahallan sámi árbevirolaš boazoealáhusa terminologiija ja analyseren doahpagiid maid Guovdageainnu boazosápmelaččat atnet go árvvoštallet bohccuid buriid ja heajos beliid ja go čilgejit ealu hábmema boazoealáhusa máhttovuođu ja vuođđojurddašeami mielde, ealu bistevašvuođa jurddašeami ektui. Analysa metodalaš ja teorehtalaš vuođđun lean atnán I.M.G. Eira (2012) dutkamuša systemáhtalaš doabaanalysa čilget doahpagiid, mat gullet árbevirolaš máhttui, doaimmaide ja práksisiidda. Dutkan čájeha ahte boazosápmelaččat atnet unnimus 234 doahpaga bohccuid ja ealu iešvuođaid birra. Dáin lean 36 doahpaga defineren, 11 dain lean earenoamážit analyseren. Bohtosat čájehit ahte eallovuođu hábmen lea systemáhtalaš ja kompleaksa proseassa, mas árvvoštallet ovttaskas bohccuid iešvuođaid strategalaččat, vai eallu šaddá bistevažžan sihke báike-, birgen- ja siidavuođu ulbmiliid dáfus. Dán prosessii gullá ealu hálddašit ja hábmet, mihttet ja árvvoštallat bohccuid ealiheami dahje ii ealiheami dáfus. Boazosápmelaččaid árvvoštallet ahte ealus leat bohccot, mat leat ceavzilat, mat šaddadit misiid, maiguin dikšu náli ja doalaha ealu čoahkisin ja ahte leat bohccot birgejupmái ja ávkkástallamii. Ovdamearkan makkár bohccuid válljet vuođđun ellui; njiŋŋelasain leat sáhkkonáli, váža, ebmos njiŋŋelas, varisbohccuin ragahansarváid ja ravnnohiid ja misiin čaloaiv’misiid. Árvvoštallanmodeallas leat olbmo váikkuhus-kategoriija, strategalaš ulbmil-kategoriija, bohcco iešvuođaid-kategoriija, nálledikšun-kategoriija ja birasváikkuhus-kategoriija. Eallovuođuhábmemiin sáhttá oažžut juogo čáppa dahje fasttes ealu. Čáppa eallu-doaba sisttisdoallá iešguđetlágan bohccuid, main leat iešguđetlágan iešvuođat, mat leat buorit, cevzet, leat buriin álššain, dain lea buorre produktivitehta, ja mat álkidit siiddastallama, mii ovddasta čájeha bistevaš jurddašeami. Fasttes ealus leat čoggon bohccot, bohccot válljejuvvon negatiiva beliid mielde, ja ii leat čorgen eret bohccuid mat eai leat buorit. Eallohábmemis leat stádas ja boazoealáhusas ...
|
|---|