Sámi skuvllaid máŋggalohkandáiddu oahpahusa iešvuođat ja digitála spealut - ovdamearkan 21. jahkečuođi gelbbolašvuođa dáidduid ja gálggaid olaheamis

• Main Author: Vuomajoki, Sanna
• Format: Master Thesis
• Language: Sami languages
• Published: Sámi allaskuvla / Sámi University of Applied Sciences 2022
• Subjects: sámi skuvllat; máŋggalohkandáidu; digitála spealut; 21. jahkečuođi gelbbolašvuohta; sámi schools; multiliteracy; digital games; 21st century skills; VDP::Samfunnsvitenskap: 200::Pedagogiske fag: 280::Allmennpedagogikk: 281; Sámegiela
• Online Access: https://hdl.handle.net/11250/3014296

Masterdutkamuša lean guorahallan makkár iešvuođat leat Sámi skuvllaid máŋggalohkandáiddu oahpahusain, geavahit go digitála spealuid dákkár oahpahusain ja makkár ovdamuniid oahpaheaddjit oidnet dáid geavaheamis. Dáid iešvuođaid vuođul fuomášuhtán movt Sámi skuvllat orrot nagodeami bargat boahtte áiggi skuvlla jurdaga guvlui, 21. jahkečuođi gelbbolašvuođa, dáidduid ja gálggaid olaheamis. Barggu teorehtalaš vuolggasadjin leat máŋggalohkandáidu, dihtorspealut, 21. jahkečuođi gelbbolašvuohta (21st century skills) ja dáidda gullevaš pedagogalaš rámmat. Dutkamuš lea dahkkon sámi skuvllain, ja dutkamuššii leat oassálastán oktiibuot 15 sámegielat oahpaheaddji Norggas ja Suomas. Dutkamuš lea kvalitatiiva dutkan ja dutkanmateriála lea čohkkejuvvon elektrovnnalaš jearahallanskoviin ja jearahallamiiguin. Sámi skuvllaid máŋggalohkandáiddu-doahpagii lasihit dovdomearkkaid sámi ipmárdusvuođus ja sámi kultuvrras, mas deattuhit sámi identitehta, sámi jurddašeami nannema, árbevirolaš máhtu, bargovugiid mat adnojuvvojit vuođđoealáhusain ja vel praktihkalaš bargguid bokte oahppama. Máŋggalohkandáiddu oahpahusa bargo- ja oahpahusvugiin oktan digitála spealuid pedagogalaš geavaheamis leat elemeanttat sámi árbevirolaš bajásgeassimis nugo geahččaladdan ja oahppan, oahppi beassá meaddit, ođđasit geahččalit ja de loahpas lihkostuvvat. Eanas sámegielat oahpaheaddjit geavahit digitála reaidduid oahpahusas iešguđetge fágain, muhto dávjjimusat sámegiela fágas. Digitála spealut ovddidit sámi ohppiid birgendáidduid mat leat dehálaččat sin boahtteáiggis. Dát maiddái ovddidit sihke kognitiiva-, sosiála- ja emošunealla dáidduid, nugo gulahallan- ja jođihandáidduid, hálddašit dovdduid, iešbirgejumi, ovddidit identitehta, vásihit sihke lihkostuvvama ja eahpelihkostuvvama. Go buohtastahtán 21. jahkečuođi gelbbolašvuođa jurddašeami sisdoalu ja sámegielat oahpaheddjiid máŋggalohkandáiddu oahpahusa sisdoalu, de leat dáin ollu oktasaš áššit. Dát leat dákkár dáiddut maid dán áigge mánát ja nuorat bohtet dárbbašit bajásšattadettiin boahtteáiggi servodaga ...