Čállingiela sátnesojahanmáhttu: Ohppetgo sámi oahppit riektačállima 10 jagi vuođđoskuvllas

Davviriikkalaš sámi giellalávdegoddi dohkkehii Davvisámegiela oktasaš čállinvuogi 1978:s ja dasa bohte muhtin rievdadusat 1984:s. Dan rájes leat buot oahppogirjjit čállojuvvon dan ortografiija mielde. Dattege čájehuvvo ahte teavsttaid čállit davvisámegiela čállingiela norpma mielde ii leat nu álkes...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Heahttá, Sara Ellen Eira
Format: Master Thesis
Language:Sami languages
Published: Sámi allaskuvla / Sámi University of Applied Sciences 2020
Subjects:
Online Access:https://hdl.handle.net/11250/2726552
Description
Summary:Davviriikkalaš sámi giellalávdegoddi dohkkehii Davvisámegiela oktasaš čállinvuogi 1978:s ja dasa bohte muhtin rievdadusat 1984:s. Dan rájes leat buot oahppogirjjit čállojuvvon dan ortografiija mielde. Dattege čájehuvvo ahte teavsttaid čállit davvisámegiela čállingiela norpma mielde ii leat nu álkes ášši. Dán masterčállosis guorahalan logi 10. luohká oahppi giehtačállosa. Dát oahppit leat buohkat lohkan davvisámegiela vuosttašgiellan, Máhttolokten – sámi (2006) oahppoplána vuođul ja sis leat leamaš seamma oahpponeavvut. Dán dutkamuša teorehtalaš vuođđu lea feailaanalysa, kontrastiiva analysa ja gaskagiela dutkamuš. Dutkamušas guorahallojuvvo man muddui oahppit ohppet čállit norpma mielde 10-jagi vuođđoskuvllaáiggis ja erenoamáš fuomášupmi giddejuvvo konsonántaguovddážii ja dássemolsašupmái. Dutkanmateriálan leat guokte čállinbarggu, okta diktáhtta ja okta bargoárka. Bohtosat čájehit ahte 15-jahkásaččat eai vel leat oahppan čállit jur buot sániid riekta. Bohtosat čájehit ahte konsonántaguovddážis leat liige eanemus feaillat. Nickel ja Sammallahti leaba sirren konsonántaguovddážiid 9 jovkui, 1-4D rádjai, konsonánttaid ja konsonántačohkiid mielde. Mun lean materiála sirren dáid joavkkuid ektui. Bohtosat čájehit ahte muhtun guovddáškonsonánta joavkkut ja konsonántačoahkit leat váddáseappot go earát. Eanemus feaillat leat sániin geahnohis dásis, ja stuorámus sivva dáidda feaillaide lea generaliseren ja ovttageardánahttin, ahte oahppi čállá geahnohis dási sániid konsonántaguovddáža, seamma ládje go sániid gievrras dásis. Dát guoská erenoamážit sániide main gievrras dásis leat unnit grafemat konsonántaguovddážis go geahnohis dásis. Muhto feaila sáhttá nuppe beliidge dáhpáhuvvat, ahte čállojuvvo ovdamearkka dihte hkk dalle go galggašii leat dušše hk, nugo juhkká (juhká). Suopman sáhttá dasa leat vejolaš sivvan. Čájehuvvo ahte mađi eanet grafemat leat konsonántaguovddážis, dađi eanet leat feaillat. Dasto guorahallojuvvo makkár deaddu Máhttolokten – sámi (2006) oahppoplánabuktosis lea sámegiela riektačállinmáhttui, ja ...