Sámi oahpaheaddjit sirdet árbevirolaš kultuvrra boahttevaš buolvvaide

• Main Author: Balto, Asta Mitkijá
• Format: Report
• Language: Sami languages
• Published: 2012
• Subjects: Sámi; Sápmelaččat; sámegiella; dekoloniseren; skuvladutkan; ákšuvdnadutkan; sámeskuvla; bajásgeassin; oahpaheapmi; oahppanvuohki; VDP::Social science: 200::Education: 280::General education: 281; VDP::Humanities: 000::Linguistics: 010::Sami language: 031; Beale; Dalá; sami
• Online Access: http://hdl.handle.net/11250/177109

Sámit leat nugo earáge álgoálbmogat guhká (1900-logu álggu rájes juo) rahčagoahtán heivehit skuvlavuogádaga iežaset dárbbuid ja árvvomáilmmi mielde. Dán girjjis sáhtát lohkat mo dákkár sámáidahttináigumušaid geahččaleimmet duohtandahkat Ruoŧa beal Sámis. Skuvlaovddidanbargu álggahuvvui guovtti sámi skuvllas masa heiveheimmet dutkama, oahpaheddjiid gelbbolašvuođaloktema ja dokumenterenvugiid, mat čájehit bargoproseassa. Girji váldá vuolgaga das ahte sámit dárbbašit dekoloniseret iežaset, ja čilge mo dákkár dekoloniseren gievruda ja árvvasmahttá olbmuid sin iežaset servodagaid hukset, dearvvašmahttit ja buoridit. Lea vuosttaš gearddi ahte čađahuvvo akšuvdnadutkan sámi skuvllas, dutkan maid skuvlabargit ieža ovttas dutkiiguin leat mielde hábmemin ja mii rievdada skuvlapraksisiid. Girji lea oaivvilduvvon skuvlajođiheddjiide, oahpaheddjiide, skuvlabargiide, oahpaheaddjeoahpu studeanttaide, pedagogaide, dutkiide ja áinnas politihkkáriidda ja muđui buohkaide geat beroštit ”váldit ruoktot” iežaset kultuvrra ásahusaid bokte, leš dal dat skuvla, dearvvašvuođasuorgi, organisašuvdna, girku, duopmostuollu dahje fitnodat mas lea sáhka. Girjji vuođđun lea skuvlaovddidanbargu, mii čađahuvvui Ruoŧa bealeSámis, 2005−2007. Sámeskuvllat Johkamohkis ja Jielleváris válde iežainitiatiivva dutkanbirrasiiguin bargat ovttas ja dalá rektorat, Gudrun Kuhmunen, Carina Sarri ja Kerstin Pittsa Omma bivde Gunilla JohanssonaLuleju teknihkalaš universitehtas ja mu Sámi allaskuvllas jođihit dutkanprošeavttanannen dihte sámi perspektiivva skuvladoaimmas. Bargovuohkinválljejuvvui akšuvdnadutkanmálle, mii eaktuda, ahte dutkit jabargit ovttas ođasmahttet ja nuppástuhttet praksisa.Váikko sámi politihka áigumuššan fargga čuohtejagi juo lea leamašansámevuođu hukset skuvlii, de dat ii leat ollašuvvan. Ja váikko Ruoŧa bealeja Norgga beale Sámis leat dál almmolaččat dohkkehuvvon sámi oahppoplánatmat deattuhit sámivuođa ovddideami skuvllas, de ii leat dátgedáhkidan sámi skuvlla sámi mánáide. Dutkamušat čájehit, ahte okta sivvansáhttá leat ahte ...