Triumf karnawału. Parodia polskiej „zmarzliny” w akcjach Pomarańczowej Alternatywy

ill. 24 cm The paper focuses on the underground movement known as the “Orange Alternative” (Polish: “Pomarańczowa Alternatywa”) whose happenings parodied the “permafrost” realities of the People’s Republic of Poland. The activity of this urban “artistic guerrilla” are discussed in the context of Mik...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Pawlak, Ada Florentyna
Format: Text
Language:Polish
Published: Instytut Archeologii i Etnologii PAN 2017
Subjects:
Online Access:https://rcin.org.pl/dlibra/publication/edition/64937/content
id ftrcin:oai:rcin.org.pl:64937
record_format openpolar
institution Open Polar
collection Digital Repository of Scientific Institutes (RCIN)
op_collection_id ftrcin
language Polish
topic carnival
carnivalesque
action art
happening
Mikhail Bakhtin
Orange Alternative
karnawał
karnawalizacja
sztuka akcji
Michaił Bachtin
Pomarańczowa Alternatywa
spellingShingle carnival
carnivalesque
action art
happening
Mikhail Bakhtin
Orange Alternative
karnawał
karnawalizacja
sztuka akcji
Michaił Bachtin
Pomarańczowa Alternatywa
Pawlak, Ada Florentyna
Triumf karnawału. Parodia polskiej „zmarzliny” w akcjach Pomarańczowej Alternatywy
topic_facet carnival
carnivalesque
action art
happening
Mikhail Bakhtin
Orange Alternative
karnawał
karnawalizacja
sztuka akcji
Michaił Bachtin
Pomarańczowa Alternatywa
description ill. 24 cm The paper focuses on the underground movement known as the “Orange Alternative” (Polish: “Pomarańczowa Alternatywa”) whose happenings parodied the “permafrost” realities of the People’s Republic of Poland. The activity of this urban “artistic guerrilla” are discussed in the context of Mikhail Bakhtin’s carnival theory. The author claims that this movement was an urban carnival, complete with all its accessories and set in the conditions of the socialist metaphorical state as “winter in the city”, and that it openly articulated the need for change and renewal il., 24 cm Autorka opowiada o ruchu happeningowym „Pomarańczowa Alternatywa” parodiującym polską „zmarzlinę”– peerelowską rzeczywistość. Działalność tej miejskiej „artystycznej partyzantki” ukazana zostanie w kontekście teorii karnawalizacji Michaiła Bachtina. Według badaczki ruch ten był w istocie miejskim karnawałem, z wszystkimi jego akcesoriami i jawnie artykułowaną potrzebą zmian i odnowień, wyprawionym w warunkach socjalistycznego państwa metaforyzowanego jako „zima w mieście”
format Text
author Pawlak, Ada Florentyna
author_facet Pawlak, Ada Florentyna
author_sort Pawlak, Ada Florentyna
title Triumf karnawału. Parodia polskiej „zmarzliny” w akcjach Pomarańczowej Alternatywy
title_short Triumf karnawału. Parodia polskiej „zmarzliny” w akcjach Pomarańczowej Alternatywy
title_full Triumf karnawału. Parodia polskiej „zmarzliny” w akcjach Pomarańczowej Alternatywy
title_fullStr Triumf karnawału. Parodia polskiej „zmarzliny” w akcjach Pomarańczowej Alternatywy
title_full_unstemmed Triumf karnawału. Parodia polskiej „zmarzliny” w akcjach Pomarańczowej Alternatywy
title_sort triumf karnawału. parodia polskiej „zmarzliny” w akcjach pomarańczowej alternatywy
publisher Instytut Archeologii i Etnologii PAN
publishDate 2017
url https://rcin.org.pl/dlibra/publication/edition/64937/content
genre permafrost
genre_facet permafrost
op_source IAiE PAN, call no. P 714
IAiE PAN, call no. P 1505
http://iaie.katalog.pan.pl/ipac20/ipac.jsp?profile=iaepan&index=BOCLC&term=cc97217343
IAiE PAN, sygn. P 714
IAiE PAN, sygn. P 1505
op_relation Journal of Urban Ethnology
Augustyn A. 2001a, Byłem raz literką. Rozmowa z Józefem Piniorem, „Gazeta Pomarańczowa”, „Gazeta Dolnośląska – dodatek do Gazety Wyborczej”, nr 126 (3150)
Augustyn A. 2001b, Pershingom nie, Podpaskom tak, „Gazeta Pomarańczowa”, „Gazeta Dolnośląska” – dodatek do „Gazety Wyborczej”, nr 126 (3150)
Babcock B. 2009, Poukładaj mnie w nieporządek: fragmenty i refleksje na temat rytualnego błazeństwa, [w:] MacAloon J. J. (red.), Rytuał, dramat, święto, spektakl. Wstęp do teorii widowiska kulturowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa, s. 163–166
Bachtin M. 1970, Problemy poetyki Dostojewskiego, tłum. N. Modzelewska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa
Bachtin M. 1975, Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, tłum. A. Goreń, Wydawnictwo Literackie, Kraków
Bolecki W. 1977, Język. Polifonia. Karnawał, „Teksty”, nr 3
Bourriaud N. 2012, Estetyka relacyjna, tłum. Ł. Białkowski, Muzeum Sztuki Współczesnejw Krakowie, Kraków
Chappaz–Wirthner S. 2011, Z dziejów badań nad karnawałem, [w:] Dudzik W. (red.), Karnawał. Studia historyczno–antropologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 51–67
Dobosz B., Fydrych W. 1989, Hokus-pokus czyli Pomarańczowa Alternatywa, Inicjatywa Wydawnicza Aspekt, Wrocław
Dudzik W. 2011, Karnawał. Studia historyczno-antropologiczne, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
Dudzik W. 2002, Karnawały – święta, zabawy, widowiska, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty”, nr 3–4, s. 98–104
Dudzik W. 2005, Karnawały w kulturze, Wydawnictwo Sic!, Warszawa
Filipiak M. 1999, Od subkultury do kultury alternatywnej. Wprowadzenie do subkultur młodzieżowych, Lublin, s. 72
Frączak P. 1989, Pomarańczowa rewolucja, „Tygodnik Solidarność”, nr 12 (49), z dn. 18.08., s. 11
Fydrych W. 1989, Nie tylko sztuka i nie tylko alternatywa, „Archiwum Ossolineum”, nr 7079, s. 36–38
Fydrych W. 2010, Żywoty Mężów Pomarańczowych, Fundacja Pomarańczowa Alternatywa, Wrocław–Warszawa
Goffman E. 2000, Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak, Wydawnictwo: Aletheia, Warszawa
Grad J. 2004, Problem karnawalizacji kultury współczesnej, [w:] Grad J., Mamzer H. (red.), Ludyczny wymiar kultury, „Człowiek i Społeczeństwo”, t. 22, s. 33–52
Gryglewicz T. 1984, Groteska w sztuce polskiej XX wieku, Wydawnictwo Literackie, Kraków–Wrocław
Heers J. 1995, Święta głupców i karnawały, przeł. G. Majcher, Oficyna Wyd. Volumen, Warszawa
Huizinga J. 2011, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, tłum. M. Kurecka, W. Wirpsza, Aletheia, Warszawa
Jawłowska A. 1975, Drogi kontrkultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa
Jaworska A. 2012, Pomarańczowa Alternatywa w bezdebitowej prasie studenckiej, we wspomnieniach i w drukach ulotnych lat osiemdziesiątych XX wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń
Karnavał Rio-botniczy 1988, „Z Dnia na Dzień”, nr 4 (460), z dn. 17.02., Wrocław
Kto się boi papieru toaletowego 1987, „Region: Dwutygodnik RKW NSZZ „S” Dolny Śląsk”, z dn. 10.10., Wrocław, s. 2
Krajewska A. 1989, Karnawał szarej ulicy, „Na Przełaj”, nr 1, s.16
Kuroń J., Żakowski J. 1995, PRL dla początkujących, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław
Marchlewski W. 1990, Pomarańczowa Alternatywna: dokumentacja wybranych działań,[w:] Wertenstein-Żuławski J., Pęczak M. (red.), Spontaniczna kultura młodzieżowa. Wybrane zjawiska, Wiedza o Kulturze, Wrocław
Mendible M. 1999, High Theory/Low Culture: Postmodernism and the Politics of Carnival, “Journal of American Culture”, 22 (2), s. 71–76
Nowina-Sroczyńska E. 2007, Uczty nomadów. Szkic do antropologicznej opowieści o Łodzi Kaliskiej, [w:] Karpińska G.E. (red.), Miejsca biesiadne. Co o nich opowiada antropolog?, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. 46, Łódź, s. 167–180
Nowina-Sroczyńska E. 2011, Arystokraci wszystkich krajów – łączcie się!”. Szkic do antropologicznej opowieści o Łodzi Kaliskiej, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty”, nr 65, s. 81–91
Nowina-Sroczyńska E., 2016, Łódź Kaliska Muzeum. Pozdrawiamy urzędników sztuki!, „Journal of Urban Ethnology”, t. 14, s. 177–203
Ogórek M. 2011, Skąd się biorą krasnoludki?, [w:] Pomarańczowa Alternatywa. Happeningiem w komunizm, praca zbiorowa, MCK, Kraków, s. 27–39
Pawlak A.F. 2008, Zaskoczyła mnie Mona Lisa. Z Majorem Waldemarem Fydrychem rozmawia Ada Florentyna Pawlak, „Pamięć i Przyszłość – kwartalnik kulturalny”, nr 2, s.56–67
Pawlak A.F. 2016, Tworzenie alternatywnych rzeczywistości. Kultura Zrzuty – perspektywa antropologiczna. Praca magisterska, napisana pod kierunkiem prof./ E. Nowina-Sroczyńskiej, IEiAK, Uniwersytet Łódzki
Politowicz A. 2001, Fenomen Pomarańczowej Alternatywy. Rozmowa z dr Wiesławem Cupałą, „Uniwersytet Zielonogórski”, nr 2, s. 33
Rewolucja Krasnali 1988, „Z Dnia na Dzień”, nr 11 (467), z dn. 19.05–01.06, Wrocław, s. 7
Rewolucja na Świdnickiej 1987, „Region: Dwutygodnik RKW NSZZ „S” Dolny Śląsk”, Wrocław 10.11.1987, s. 4
Rumińska M. 2007, Michała Bachtina teoria karnawalizacji języka, [w:] Mazur J., Rumińska M. (red.), Humor i karnawalizacja we współczesnej komunikacji językowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 184–201
Turner V. 1982, From ritual to theatre. The human seriousness of play, New York
Schechner R. 2000, Przyszłość rytuału, tłum. T. Kubikowski, Wydawnictwo Volumen, Warszawa
Skiba K. 2014, Komisariat naszym domem, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa
Skubaczewska A. 1998, Czy karnawał trwa nadal? Świat na opak, menippea, błazen w literaturze współczesnej [w:] Świat jeden, ale nie jednolity (red.) Wiśniewska L., Bydgoszcz
Stoff A. 2011, Dlaczego karnawalizacja? [w:] Stoff A., Teoria karnawalizacji. Konteksty i interpretacje, WUAM, Toruń
Wrocław walczy o wolność 2005, Banaś J., Przerwa D. (red.), Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław
ZNOss. 1987, Katalog Dokumentów Życia Społecznego: druki ulotne dotyczące Pomarańczowej Alternatywy, ulotka
Żółkiewski S. 1983, Bachtin i podstawowe problemy semiotyki, [w:] Żółkiewski S., Bachtin. Dialog, język, literatura, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 214–265
oai:rcin.org.pl:publication:84227
https://rcin.org.pl/dlibra/publication/edition/64937/content
op_rights Rights Reserved - Free Access
Prawa zastrzeżone - dostęp nieograniczony
_version_ 1766165729650933760
spelling ftrcin:oai:rcin.org.pl:64937 2023-05-15T17:57:19+02:00 Triumf karnawału. Parodia polskiej „zmarzliny” w akcjach Pomarańczowej Alternatywy The triumph of the carnival. Parody of the “permafrost” realities in the actions of the “Orange Alternative” Journal of Urban Ethnology 15 (2017) Pawlak, Ada Florentyna 2017 application/pdf https://rcin.org.pl/dlibra/publication/edition/64937/content pol pol Instytut Archeologii i Etnologii PAN Journal of Urban Ethnology Augustyn A. 2001a, Byłem raz literką. Rozmowa z Józefem Piniorem, „Gazeta Pomarańczowa”, „Gazeta Dolnośląska – dodatek do Gazety Wyborczej”, nr 126 (3150) Augustyn A. 2001b, Pershingom nie, Podpaskom tak, „Gazeta Pomarańczowa”, „Gazeta Dolnośląska” – dodatek do „Gazety Wyborczej”, nr 126 (3150) Babcock B. 2009, Poukładaj mnie w nieporządek: fragmenty i refleksje na temat rytualnego błazeństwa, [w:] MacAloon J. J. (red.), Rytuał, dramat, święto, spektakl. Wstęp do teorii widowiska kulturowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego Warszawa, s. 163–166 Bachtin M. 1970, Problemy poetyki Dostojewskiego, tłum. N. Modzelewska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa Bachtin M. 1975, Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, tłum. A. Goreń, Wydawnictwo Literackie, Kraków Bolecki W. 1977, Język. Polifonia. Karnawał, „Teksty”, nr 3 Bourriaud N. 2012, Estetyka relacyjna, tłum. Ł. Białkowski, Muzeum Sztuki Współczesnejw Krakowie, Kraków Chappaz–Wirthner S. 2011, Z dziejów badań nad karnawałem, [w:] Dudzik W. (red.), Karnawał. Studia historyczno–antropologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 51–67 Dobosz B., Fydrych W. 1989, Hokus-pokus czyli Pomarańczowa Alternatywa, Inicjatywa Wydawnicza Aspekt, Wrocław Dudzik W. 2011, Karnawał. Studia historyczno-antropologiczne, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa Dudzik W. 2002, Karnawały – święta, zabawy, widowiska, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty”, nr 3–4, s. 98–104 Dudzik W. 2005, Karnawały w kulturze, Wydawnictwo Sic!, Warszawa Filipiak M. 1999, Od subkultury do kultury alternatywnej. Wprowadzenie do subkultur młodzieżowych, Lublin, s. 72 Frączak P. 1989, Pomarańczowa rewolucja, „Tygodnik Solidarność”, nr 12 (49), z dn. 18.08., s. 11 Fydrych W. 1989, Nie tylko sztuka i nie tylko alternatywa, „Archiwum Ossolineum”, nr 7079, s. 36–38 Fydrych W. 2010, Żywoty Mężów Pomarańczowych, Fundacja Pomarańczowa Alternatywa, Wrocław–Warszawa Goffman E. 2000, Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak, Wydawnictwo: Aletheia, Warszawa Grad J. 2004, Problem karnawalizacji kultury współczesnej, [w:] Grad J., Mamzer H. (red.), Ludyczny wymiar kultury, „Człowiek i Społeczeństwo”, t. 22, s. 33–52 Gryglewicz T. 1984, Groteska w sztuce polskiej XX wieku, Wydawnictwo Literackie, Kraków–Wrocław Heers J. 1995, Święta głupców i karnawały, przeł. G. Majcher, Oficyna Wyd. Volumen, Warszawa Huizinga J. 2011, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, tłum. M. Kurecka, W. Wirpsza, Aletheia, Warszawa Jawłowska A. 1975, Drogi kontrkultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa Jaworska A. 2012, Pomarańczowa Alternatywa w bezdebitowej prasie studenckiej, we wspomnieniach i w drukach ulotnych lat osiemdziesiątych XX wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń Karnavał Rio-botniczy 1988, „Z Dnia na Dzień”, nr 4 (460), z dn. 17.02., Wrocław Kto się boi papieru toaletowego 1987, „Region: Dwutygodnik RKW NSZZ „S” Dolny Śląsk”, z dn. 10.10., Wrocław, s. 2 Krajewska A. 1989, Karnawał szarej ulicy, „Na Przełaj”, nr 1, s.16 Kuroń J., Żakowski J. 1995, PRL dla początkujących, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław Marchlewski W. 1990, Pomarańczowa Alternatywna: dokumentacja wybranych działań,[w:] Wertenstein-Żuławski J., Pęczak M. (red.), Spontaniczna kultura młodzieżowa. Wybrane zjawiska, Wiedza o Kulturze, Wrocław Mendible M. 1999, High Theory/Low Culture: Postmodernism and the Politics of Carnival, “Journal of American Culture”, 22 (2), s. 71–76 Nowina-Sroczyńska E. 2007, Uczty nomadów. Szkic do antropologicznej opowieści o Łodzi Kaliskiej, [w:] Karpińska G.E. (red.), Miejsca biesiadne. Co o nich opowiada antropolog?, „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. 46, Łódź, s. 167–180 Nowina-Sroczyńska E. 2011, Arystokraci wszystkich krajów – łączcie się!”. Szkic do antropologicznej opowieści o Łodzi Kaliskiej, „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty”, nr 65, s. 81–91 Nowina-Sroczyńska E., 2016, Łódź Kaliska Muzeum. Pozdrawiamy urzędników sztuki!, „Journal of Urban Ethnology”, t. 14, s. 177–203 Ogórek M. 2011, Skąd się biorą krasnoludki?, [w:] Pomarańczowa Alternatywa. Happeningiem w komunizm, praca zbiorowa, MCK, Kraków, s. 27–39 Pawlak A.F. 2008, Zaskoczyła mnie Mona Lisa. Z Majorem Waldemarem Fydrychem rozmawia Ada Florentyna Pawlak, „Pamięć i Przyszłość – kwartalnik kulturalny”, nr 2, s.56–67 Pawlak A.F. 2016, Tworzenie alternatywnych rzeczywistości. Kultura Zrzuty – perspektywa antropologiczna. Praca magisterska, napisana pod kierunkiem prof./ E. Nowina-Sroczyńskiej, IEiAK, Uniwersytet Łódzki Politowicz A. 2001, Fenomen Pomarańczowej Alternatywy. Rozmowa z dr Wiesławem Cupałą, „Uniwersytet Zielonogórski”, nr 2, s. 33 Rewolucja Krasnali 1988, „Z Dnia na Dzień”, nr 11 (467), z dn. 19.05–01.06, Wrocław, s. 7 Rewolucja na Świdnickiej 1987, „Region: Dwutygodnik RKW NSZZ „S” Dolny Śląsk”, Wrocław 10.11.1987, s. 4 Rumińska M. 2007, Michała Bachtina teoria karnawalizacji języka, [w:] Mazur J., Rumińska M. (red.), Humor i karnawalizacja we współczesnej komunikacji językowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 184–201 Turner V. 1982, From ritual to theatre. The human seriousness of play, New York Schechner R. 2000, Przyszłość rytuału, tłum. T. Kubikowski, Wydawnictwo Volumen, Warszawa Skiba K. 2014, Komisariat naszym domem, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa Skubaczewska A. 1998, Czy karnawał trwa nadal? Świat na opak, menippea, błazen w literaturze współczesnej [w:] Świat jeden, ale nie jednolity (red.) Wiśniewska L., Bydgoszcz Stoff A. 2011, Dlaczego karnawalizacja? [w:] Stoff A., Teoria karnawalizacji. Konteksty i interpretacje, WUAM, Toruń Wrocław walczy o wolność 2005, Banaś J., Przerwa D. (red.), Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław ZNOss. 1987, Katalog Dokumentów Życia Społecznego: druki ulotne dotyczące Pomarańczowej Alternatywy, ulotka Żółkiewski S. 1983, Bachtin i podstawowe problemy semiotyki, [w:] Żółkiewski S., Bachtin. Dialog, język, literatura, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 214–265 oai:rcin.org.pl:publication:84227 https://rcin.org.pl/dlibra/publication/edition/64937/content Rights Reserved - Free Access Prawa zastrzeżone - dostęp nieograniczony IAiE PAN, call no. P 714 IAiE PAN, call no. P 1505 http://iaie.katalog.pan.pl/ipac20/ipac.jsp?profile=iaepan&index=BOCLC&term=cc97217343 IAiE PAN, sygn. P 714 IAiE PAN, sygn. P 1505 carnival carnivalesque action art happening Mikhail Bakhtin Orange Alternative karnawał karnawalizacja sztuka akcji Michaił Bachtin Pomarańczowa Alternatywa Text Tekst 2017 ftrcin 2022-11-28T01:35:42Z ill. 24 cm The paper focuses on the underground movement known as the “Orange Alternative” (Polish: “Pomarańczowa Alternatywa”) whose happenings parodied the “permafrost” realities of the People’s Republic of Poland. The activity of this urban “artistic guerrilla” are discussed in the context of Mikhail Bakhtin’s carnival theory. The author claims that this movement was an urban carnival, complete with all its accessories and set in the conditions of the socialist metaphorical state as “winter in the city”, and that it openly articulated the need for change and renewal il., 24 cm Autorka opowiada o ruchu happeningowym „Pomarańczowa Alternatywa” parodiującym polską „zmarzlinę”– peerelowską rzeczywistość. Działalność tej miejskiej „artystycznej partyzantki” ukazana zostanie w kontekście teorii karnawalizacji Michaiła Bachtina. Według badaczki ruch ten był w istocie miejskim karnawałem, z wszystkimi jego akcesoriami i jawnie artykułowaną potrzebą zmian i odnowień, wyprawionym w warunkach socjalistycznego państwa metaforyzowanego jako „zima w mieście” Text permafrost Digital Repository of Scientific Institutes (RCIN)