Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19

INNGANGUR Heimsfaraldur COVID-19-sjúkdóms af völdum SARS-CoV-2 hefur valdið miklu álagi á heilbrigðiskerfi um allan heim og aðgerðir vegna hans valdið miklu efnahagstjóni. Alvarlegum sjúkdómi fylgir yfirleitt lungnabólga og fylgikvillar frá lungum eru algengir í alvarlega veikum sjúklingum. Tengsl l...

Full description

Bibliographic Details
Published in:Læknablaðið
Main Authors: Axelsson, Gísli Þór, Eyþórsson, Elías Sæbjörn, Harðardóttir, Hrönn, Guðmundsson, Gunnar, Hansdóttir, Sif
Other Authors: Lyflækninga- og bráðaþjónusta, Þverfræðilegt framhaldsnám, Læknadeild, Landspítali
Format: Article in Journal/Newspaper
Language:Icelandic
Published: 2020
Subjects:
Online Access:https://hdl.handle.net/20.500.11815/3560
https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611
id ftopinvisindi:oai:opinvisindi.is:20.500.11815/3560
record_format openpolar
spelling ftopinvisindi:oai:opinvisindi.is:20.500.11815/3560 2023-05-15T16:52:40+02:00 Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19 The impact of lung diseases, smoking and e-cigarette use on the severity of COVID-19 illness at diagnosis Axelsson, Gísli Þór Eyþórsson, Elías Sæbjörn Harðardóttir, Hrönn Guðmundsson, Gunnar Hansdóttir, Sif Lyflækninga- og bráðaþjónusta Þverfræðilegt framhaldsnám Læknadeild Landspítali 2020-12 6 574-579 https://hdl.handle.net/20.500.11815/3560 https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611 is ice Læknablaðið; 106(12) Axelsson , G Þ , Eyþórsson , E S , Harðardóttir , H , Guðmundsson , G & Hansdóttir , S 2020 , ' Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19 ' , Læknablaðið , bind. 106 , nr. 12 , bls. 574-579 . https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611 0023-7213 PURE: 63170718 PURE UUID: a2812d3e-e74d-436c-83ec-0ec1905fb8df https://hdl.handle.net/20.500.11815/3560 33252049 https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611 info:eu-repo/semantics/openAccess Lungnalæknisfræði Adult Age Distribution Age Factors COVID-19/diagnosis Cigarette Smoking/adverse effects Female Humans Iceland/epidemiology Lung Diseases/diagnosis Male Middle Aged Prevalence Risk Assessment Risk Factors Severity of Illness Index Vaping/adverse effects /dk/atira/pure/researchoutput/researchoutputtypes/contributiontojournal/article 2020 ftopinvisindi https://doi.org/20.500.11815/3560 https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611 2022-11-18T06:52:26Z INNGANGUR Heimsfaraldur COVID-19-sjúkdóms af völdum SARS-CoV-2 hefur valdið miklu álagi á heilbrigðiskerfi um allan heim og aðgerðir vegna hans valdið miklu efnahagstjóni. Alvarlegum sjúkdómi fylgir yfirleitt lungnabólga og fylgikvillar frá lungum eru algengir í alvarlega veikum sjúklingum. Tengsl lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar við algengi og alvarleika COVID-19-sjúkdóms eru óljós. EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR Notuð voru gögn úr fyrstu viðtölum á COVID-19-göngudeild Landspítala við 1761 sjúkling með COVID-19 sem fylgt var eftir af spítalanum. Reiknuð var tíðni reykinga, rafrettunotkunar og undirliggjandi lungnasjúkdóma í þessum hópi, eftir aldursflokkum og klínískri flokkun lækna á alvarleika sjúkdómseinkenna. Kannað var hvort munur væri á tíðni þessara áhættuþátta milli aldurshópa og milli einkennaflokka. NIÐURSTÖÐUR Flestir sjúklingar voru á aldrinum 35-54 ára og langflestir höfðu vægan sjúkdóm við greiningu. Tíðni reykinga var um 6%, hæst í aldurshópi 35-54 ára. Rafrettunotendur voru 4%, flestir 18-34 ára. Ekki var munur á tíðni reykinga eða rafrettunotkunar eftir alvarleika einkenna. Lungnasjúkdóm höfðu 9% sjúklinga, fleiri með hækkandi aldri og sjúklingar með alvarlegan COVID-19-sjúkdóm höfðu oftar lungnasjúkdóm en þeir sem höfðu vægari sjúkdóm. ÁLYKTUN Hér er því lýst aldursdreifingu og áhættuþáttum lungnasjúkdóma í samhengi við alvarleika einkenna hjá öllum COVID-19 sjúklingum á Íslandi. Hópurinn er yngri og tíðni alvarlegra einkenna lægri en í mörgum rannsóknum um COVID-19. Athyglisvert er að tíðni reykinga og rafrettunotkunar er heldur lægri en lýst hefur verið í almennu íslensku þýði sem og að tengsl fundust ekki milli þessara þátta og alvarlegs COVID-19-sjúkdóms við greiningu. Niðurstöðurnar sýna því ekki fram á aukið algengi eða alvarleika COVID-19-sjúkdóms meðal notenda reyktóbaks eða rafrettna en benda til tengsla lungnasjúkdóma við alvarlegri einkenni. INTRODUCTION: The COVID-19 pandemic has caused public health and economic turmoil across the globe. Severe COVID-19 disease most often ... Article in Journal/Newspaper Iceland Opin vísindi (Iceland) Læknablaðið 106 12 574 579
institution Open Polar
collection Opin vísindi (Iceland)
op_collection_id ftopinvisindi
language Icelandic
topic Lungnalæknisfræði
Adult
Age Distribution
Age Factors
COVID-19/diagnosis
Cigarette Smoking/adverse effects
Female
Humans
Iceland/epidemiology
Lung Diseases/diagnosis
Male
Middle Aged
Prevalence
Risk Assessment
Risk Factors
Severity of Illness Index
Vaping/adverse effects
spellingShingle Lungnalæknisfræði
Adult
Age Distribution
Age Factors
COVID-19/diagnosis
Cigarette Smoking/adverse effects
Female
Humans
Iceland/epidemiology
Lung Diseases/diagnosis
Male
Middle Aged
Prevalence
Risk Assessment
Risk Factors
Severity of Illness Index
Vaping/adverse effects
Axelsson, Gísli Þór
Eyþórsson, Elías Sæbjörn
Harðardóttir, Hrönn
Guðmundsson, Gunnar
Hansdóttir, Sif
Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19
topic_facet Lungnalæknisfræði
Adult
Age Distribution
Age Factors
COVID-19/diagnosis
Cigarette Smoking/adverse effects
Female
Humans
Iceland/epidemiology
Lung Diseases/diagnosis
Male
Middle Aged
Prevalence
Risk Assessment
Risk Factors
Severity of Illness Index
Vaping/adverse effects
description INNGANGUR Heimsfaraldur COVID-19-sjúkdóms af völdum SARS-CoV-2 hefur valdið miklu álagi á heilbrigðiskerfi um allan heim og aðgerðir vegna hans valdið miklu efnahagstjóni. Alvarlegum sjúkdómi fylgir yfirleitt lungnabólga og fylgikvillar frá lungum eru algengir í alvarlega veikum sjúklingum. Tengsl lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar við algengi og alvarleika COVID-19-sjúkdóms eru óljós. EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR Notuð voru gögn úr fyrstu viðtölum á COVID-19-göngudeild Landspítala við 1761 sjúkling með COVID-19 sem fylgt var eftir af spítalanum. Reiknuð var tíðni reykinga, rafrettunotkunar og undirliggjandi lungnasjúkdóma í þessum hópi, eftir aldursflokkum og klínískri flokkun lækna á alvarleika sjúkdómseinkenna. Kannað var hvort munur væri á tíðni þessara áhættuþátta milli aldurshópa og milli einkennaflokka. NIÐURSTÖÐUR Flestir sjúklingar voru á aldrinum 35-54 ára og langflestir höfðu vægan sjúkdóm við greiningu. Tíðni reykinga var um 6%, hæst í aldurshópi 35-54 ára. Rafrettunotendur voru 4%, flestir 18-34 ára. Ekki var munur á tíðni reykinga eða rafrettunotkunar eftir alvarleika einkenna. Lungnasjúkdóm höfðu 9% sjúklinga, fleiri með hækkandi aldri og sjúklingar með alvarlegan COVID-19-sjúkdóm höfðu oftar lungnasjúkdóm en þeir sem höfðu vægari sjúkdóm. ÁLYKTUN Hér er því lýst aldursdreifingu og áhættuþáttum lungnasjúkdóma í samhengi við alvarleika einkenna hjá öllum COVID-19 sjúklingum á Íslandi. Hópurinn er yngri og tíðni alvarlegra einkenna lægri en í mörgum rannsóknum um COVID-19. Athyglisvert er að tíðni reykinga og rafrettunotkunar er heldur lægri en lýst hefur verið í almennu íslensku þýði sem og að tengsl fundust ekki milli þessara þátta og alvarlegs COVID-19-sjúkdóms við greiningu. Niðurstöðurnar sýna því ekki fram á aukið algengi eða alvarleika COVID-19-sjúkdóms meðal notenda reyktóbaks eða rafrettna en benda til tengsla lungnasjúkdóma við alvarlegri einkenni. INTRODUCTION: The COVID-19 pandemic has caused public health and economic turmoil across the globe. Severe COVID-19 disease most often ...
author2 Lyflækninga- og bráðaþjónusta
Þverfræðilegt framhaldsnám
Læknadeild
Landspítali
format Article in Journal/Newspaper
author Axelsson, Gísli Þór
Eyþórsson, Elías Sæbjörn
Harðardóttir, Hrönn
Guðmundsson, Gunnar
Hansdóttir, Sif
author_facet Axelsson, Gísli Þór
Eyþórsson, Elías Sæbjörn
Harðardóttir, Hrönn
Guðmundsson, Gunnar
Hansdóttir, Sif
author_sort Axelsson, Gísli Þór
title Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19
title_short Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19
title_full Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19
title_fullStr Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19
title_full_unstemmed Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19
title_sort áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu covid-19
publishDate 2020
url https://hdl.handle.net/20.500.11815/3560
https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611
genre Iceland
genre_facet Iceland
op_relation Læknablaðið; 106(12)
Axelsson , G Þ , Eyþórsson , E S , Harðardóttir , H , Guðmundsson , G & Hansdóttir , S 2020 , ' Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19 ' , Læknablaðið , bind. 106 , nr. 12 , bls. 574-579 . https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611
0023-7213
PURE: 63170718
PURE UUID: a2812d3e-e74d-436c-83ec-0ec1905fb8df
https://hdl.handle.net/20.500.11815/3560
33252049
https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611
op_rights info:eu-repo/semantics/openAccess
op_doi https://doi.org/20.500.11815/3560
https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611
container_title Læknablaðið
container_volume 106
container_issue 12
container_start_page 574
op_container_end_page 579
_version_ 1766043041434435584