Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19
INNGANGUR Heimsfaraldur COVID-19-sjúkdóms af völdum SARS-CoV-2 hefur valdið miklu álagi á heilbrigðiskerfi um allan heim og aðgerðir vegna hans valdið miklu efnahagstjóni. Alvarlegum sjúkdómi fylgir yfirleitt lungnabólga og fylgikvillar frá lungum eru algengir í alvarlega veikum sjúklingum. Tengsl l...
Published in: | Læknablaðið |
---|---|
Main Authors: | , , , , |
Other Authors: | , , , |
Format: | Article in Journal/Newspaper |
Language: | Icelandic |
Published: |
2020
|
Subjects: | |
Online Access: | https://hdl.handle.net/20.500.11815/3560 https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611 |
id |
ftopinvisindi:oai:opinvisindi.is:20.500.11815/3560 |
---|---|
record_format |
openpolar |
spelling |
ftopinvisindi:oai:opinvisindi.is:20.500.11815/3560 2023-05-15T16:52:40+02:00 Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19 The impact of lung diseases, smoking and e-cigarette use on the severity of COVID-19 illness at diagnosis Axelsson, Gísli Þór Eyþórsson, Elías Sæbjörn Harðardóttir, Hrönn Guðmundsson, Gunnar Hansdóttir, Sif Lyflækninga- og bráðaþjónusta Þverfræðilegt framhaldsnám Læknadeild Landspítali 2020-12 6 574-579 https://hdl.handle.net/20.500.11815/3560 https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611 is ice Læknablaðið; 106(12) Axelsson , G Þ , Eyþórsson , E S , Harðardóttir , H , Guðmundsson , G & Hansdóttir , S 2020 , ' Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19 ' , Læknablaðið , bind. 106 , nr. 12 , bls. 574-579 . https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611 0023-7213 PURE: 63170718 PURE UUID: a2812d3e-e74d-436c-83ec-0ec1905fb8df https://hdl.handle.net/20.500.11815/3560 33252049 https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611 info:eu-repo/semantics/openAccess Lungnalæknisfræði Adult Age Distribution Age Factors COVID-19/diagnosis Cigarette Smoking/adverse effects Female Humans Iceland/epidemiology Lung Diseases/diagnosis Male Middle Aged Prevalence Risk Assessment Risk Factors Severity of Illness Index Vaping/adverse effects /dk/atira/pure/researchoutput/researchoutputtypes/contributiontojournal/article 2020 ftopinvisindi https://doi.org/20.500.11815/3560 https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611 2022-11-18T06:52:26Z INNGANGUR Heimsfaraldur COVID-19-sjúkdóms af völdum SARS-CoV-2 hefur valdið miklu álagi á heilbrigðiskerfi um allan heim og aðgerðir vegna hans valdið miklu efnahagstjóni. Alvarlegum sjúkdómi fylgir yfirleitt lungnabólga og fylgikvillar frá lungum eru algengir í alvarlega veikum sjúklingum. Tengsl lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar við algengi og alvarleika COVID-19-sjúkdóms eru óljós. EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR Notuð voru gögn úr fyrstu viðtölum á COVID-19-göngudeild Landspítala við 1761 sjúkling með COVID-19 sem fylgt var eftir af spítalanum. Reiknuð var tíðni reykinga, rafrettunotkunar og undirliggjandi lungnasjúkdóma í þessum hópi, eftir aldursflokkum og klínískri flokkun lækna á alvarleika sjúkdómseinkenna. Kannað var hvort munur væri á tíðni þessara áhættuþátta milli aldurshópa og milli einkennaflokka. NIÐURSTÖÐUR Flestir sjúklingar voru á aldrinum 35-54 ára og langflestir höfðu vægan sjúkdóm við greiningu. Tíðni reykinga var um 6%, hæst í aldurshópi 35-54 ára. Rafrettunotendur voru 4%, flestir 18-34 ára. Ekki var munur á tíðni reykinga eða rafrettunotkunar eftir alvarleika einkenna. Lungnasjúkdóm höfðu 9% sjúklinga, fleiri með hækkandi aldri og sjúklingar með alvarlegan COVID-19-sjúkdóm höfðu oftar lungnasjúkdóm en þeir sem höfðu vægari sjúkdóm. ÁLYKTUN Hér er því lýst aldursdreifingu og áhættuþáttum lungnasjúkdóma í samhengi við alvarleika einkenna hjá öllum COVID-19 sjúklingum á Íslandi. Hópurinn er yngri og tíðni alvarlegra einkenna lægri en í mörgum rannsóknum um COVID-19. Athyglisvert er að tíðni reykinga og rafrettunotkunar er heldur lægri en lýst hefur verið í almennu íslensku þýði sem og að tengsl fundust ekki milli þessara þátta og alvarlegs COVID-19-sjúkdóms við greiningu. Niðurstöðurnar sýna því ekki fram á aukið algengi eða alvarleika COVID-19-sjúkdóms meðal notenda reyktóbaks eða rafrettna en benda til tengsla lungnasjúkdóma við alvarlegri einkenni. INTRODUCTION: The COVID-19 pandemic has caused public health and economic turmoil across the globe. Severe COVID-19 disease most often ... Article in Journal/Newspaper Iceland Opin vísindi (Iceland) Læknablaðið 106 12 574 579 |
institution |
Open Polar |
collection |
Opin vísindi (Iceland) |
op_collection_id |
ftopinvisindi |
language |
Icelandic |
topic |
Lungnalæknisfræði Adult Age Distribution Age Factors COVID-19/diagnosis Cigarette Smoking/adverse effects Female Humans Iceland/epidemiology Lung Diseases/diagnosis Male Middle Aged Prevalence Risk Assessment Risk Factors Severity of Illness Index Vaping/adverse effects |
spellingShingle |
Lungnalæknisfræði Adult Age Distribution Age Factors COVID-19/diagnosis Cigarette Smoking/adverse effects Female Humans Iceland/epidemiology Lung Diseases/diagnosis Male Middle Aged Prevalence Risk Assessment Risk Factors Severity of Illness Index Vaping/adverse effects Axelsson, Gísli Þór Eyþórsson, Elías Sæbjörn Harðardóttir, Hrönn Guðmundsson, Gunnar Hansdóttir, Sif Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19 |
topic_facet |
Lungnalæknisfræði Adult Age Distribution Age Factors COVID-19/diagnosis Cigarette Smoking/adverse effects Female Humans Iceland/epidemiology Lung Diseases/diagnosis Male Middle Aged Prevalence Risk Assessment Risk Factors Severity of Illness Index Vaping/adverse effects |
description |
INNGANGUR Heimsfaraldur COVID-19-sjúkdóms af völdum SARS-CoV-2 hefur valdið miklu álagi á heilbrigðiskerfi um allan heim og aðgerðir vegna hans valdið miklu efnahagstjóni. Alvarlegum sjúkdómi fylgir yfirleitt lungnabólga og fylgikvillar frá lungum eru algengir í alvarlega veikum sjúklingum. Tengsl lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar við algengi og alvarleika COVID-19-sjúkdóms eru óljós. EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR Notuð voru gögn úr fyrstu viðtölum á COVID-19-göngudeild Landspítala við 1761 sjúkling með COVID-19 sem fylgt var eftir af spítalanum. Reiknuð var tíðni reykinga, rafrettunotkunar og undirliggjandi lungnasjúkdóma í þessum hópi, eftir aldursflokkum og klínískri flokkun lækna á alvarleika sjúkdómseinkenna. Kannað var hvort munur væri á tíðni þessara áhættuþátta milli aldurshópa og milli einkennaflokka. NIÐURSTÖÐUR Flestir sjúklingar voru á aldrinum 35-54 ára og langflestir höfðu vægan sjúkdóm við greiningu. Tíðni reykinga var um 6%, hæst í aldurshópi 35-54 ára. Rafrettunotendur voru 4%, flestir 18-34 ára. Ekki var munur á tíðni reykinga eða rafrettunotkunar eftir alvarleika einkenna. Lungnasjúkdóm höfðu 9% sjúklinga, fleiri með hækkandi aldri og sjúklingar með alvarlegan COVID-19-sjúkdóm höfðu oftar lungnasjúkdóm en þeir sem höfðu vægari sjúkdóm. ÁLYKTUN Hér er því lýst aldursdreifingu og áhættuþáttum lungnasjúkdóma í samhengi við alvarleika einkenna hjá öllum COVID-19 sjúklingum á Íslandi. Hópurinn er yngri og tíðni alvarlegra einkenna lægri en í mörgum rannsóknum um COVID-19. Athyglisvert er að tíðni reykinga og rafrettunotkunar er heldur lægri en lýst hefur verið í almennu íslensku þýði sem og að tengsl fundust ekki milli þessara þátta og alvarlegs COVID-19-sjúkdóms við greiningu. Niðurstöðurnar sýna því ekki fram á aukið algengi eða alvarleika COVID-19-sjúkdóms meðal notenda reyktóbaks eða rafrettna en benda til tengsla lungnasjúkdóma við alvarlegri einkenni. INTRODUCTION: The COVID-19 pandemic has caused public health and economic turmoil across the globe. Severe COVID-19 disease most often ... |
author2 |
Lyflækninga- og bráðaþjónusta Þverfræðilegt framhaldsnám Læknadeild Landspítali |
format |
Article in Journal/Newspaper |
author |
Axelsson, Gísli Þór Eyþórsson, Elías Sæbjörn Harðardóttir, Hrönn Guðmundsson, Gunnar Hansdóttir, Sif |
author_facet |
Axelsson, Gísli Þór Eyþórsson, Elías Sæbjörn Harðardóttir, Hrönn Guðmundsson, Gunnar Hansdóttir, Sif |
author_sort |
Axelsson, Gísli Þór |
title |
Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19 |
title_short |
Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19 |
title_full |
Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19 |
title_fullStr |
Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19 |
title_full_unstemmed |
Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19 |
title_sort |
áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu covid-19 |
publishDate |
2020 |
url |
https://hdl.handle.net/20.500.11815/3560 https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611 |
genre |
Iceland |
genre_facet |
Iceland |
op_relation |
Læknablaðið; 106(12) Axelsson , G Þ , Eyþórsson , E S , Harðardóttir , H , Guðmundsson , G & Hansdóttir , S 2020 , ' Áhrif lungnasjúkdóma, reykinga og rafrettunotkunar á alvarleika einkenna við greiningu COVID-19 ' , Læknablaðið , bind. 106 , nr. 12 , bls. 574-579 . https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611 0023-7213 PURE: 63170718 PURE UUID: a2812d3e-e74d-436c-83ec-0ec1905fb8df https://hdl.handle.net/20.500.11815/3560 33252049 https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611 |
op_rights |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
op_doi |
https://doi.org/20.500.11815/3560 https://doi.org/10.17992/lbl.2020.12.611 |
container_title |
Læknablaðið |
container_volume |
106 |
container_issue |
12 |
container_start_page |
574 |
op_container_end_page |
579 |
_version_ |
1766043041434435584 |