Genetička struktura i filogeografski položaj vuka (Canis lupus L. 1758) Bosne i Hercegovine

• Main Author: Šnjegota, Dragana
• Other Authors: Đan, Mihajla, Veličković, Nevena, Vidović, Stojko, Ćirović, Duško, Kočiš-Tubić, Nataša
• Format: Doctoral or Postdoctoral Thesis
• Language: srp
• Published: Универзитет у Новом Саду, Природно-математички факултет 2020
• Subjects: Mikrosateliti; mtDNK; struktura populacije; genetička varijabilnost; filogeografija; vuk; Microsatellites; mtDNA; population structure; genetics variability; phylogeography; wolf; Canis lupus
• Online Access: https://nardus.mpn.gov.rs/handle/123456789/11076; https://www.cris.uns.ac.rs/DownloadFileServlet/Disertacija15499714632149.pdf?controlNumber=(BISIS)110220&fileName=15499714632149.pdf&id=12595&source=NaRDuS&language=sr; https://www.cris.uns.ac.rs/record.jsf?recordId=110220&source=NaRDuS&language=sr; https://www.cris.uns.ac.rs/DownloadFileServlet/IzvestajKomisije15499714765101.pdf?controlNumber=(BISIS)110220&fileName=15499714765101.pdf&id=12596&source=NaRDuS&language=sr; https://nardus.mpn.gov.rs/bitstream/id/39194/Disertacija.pdf; https://nardus.mpn.gov.rs/bitstream/id/39195/IzvestajKomisije.pdf; http://nardus.mpn.gov.rs/bitstream/id/39194/Disertacija.pdf; http://nardus.mpn.gov.rs/bitstream/id/39195/IzvestajKomisije.pdf; https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_nardus_11076

Ovom tezom je obuhvaćena analiza genetičke strukture i filogeografskog položaja vuka (Canis lupus L. 1758) na teritoriji Bosne i Hercegovine, na uzorku od ukupno 79 jedinki. Analize su sprovedene primjenom (i) 18 mikrosatelitskih lokusa nDNK pomoću kojih su detektovani: nivo genetičke varijabilnosti, populaciona struktura, prolazak populacije kroz genetičko usko grlo, te ukrštanje u srodstvu, i (ii) kontrolnog regiona (CR) regiona mtDNK pomoću kojih su sprovedene filogeografske analize. U radu je uočeno je grupisanje jedinki vuka Bosne i Hercegovine u dva genetička klastera što, s obzirom na slabu statističku podržanost, najvjerovatnije ukazuje na prisustvo strukture na većem nivou. Prethodno navedeno je detektovano analizama populacione strukture dijela dinarsko - balkanske populacije vuka,gdje je uočena distribucija vukova Bosne i Hercegovine i Srbije u odvojene genetičke klastere. Statistički značajni signali prolaska populacije vuka Bosne i Hercegovine kroz genetičko usko grlo u skorijoj prošlosti nisu detektovani. Sekvence kontrolnog regiona mtDNK vuka pokazale su se dovoljno informativnim za detekciju jedinstvenih haplotipova vuka Bosne i Hercegovine, za koje je uočena distribucija u dvije, prethodno u literaturi, detektovane haplogrupe bez jasnog alopatrijskog obrasca. Pored toga, analizama sekvenci dijela kontrolnog regiona mtDNK uzorka vuka Evrope, uočeno je da se demografska ekspanzija haplogrupe 2 desila mnogo ranije u prošlosti u odnosu na period ekspanzije haplogrupe 1, koji se poklapa sa periodom razdvajanja navedenih haplogrupa, prije oko 13000 godina, što ukazuje da je posljednji glacijalni maksimum imao uticaja u oblikovanju strukture genetičkih linija vuka u prošlosti. Rezultati dobijeni u ovom istraživanju su veoma informativni u cilju uspostavljanja pravilnog menadžmenta vrste i kreiranja plana zaštite vuka na nivou Bosne i Hercegovine, odnosno, na nivou dinarsko - balkanske populacije vuka iz koje se vrše rekolonizacije jedinki u susjedne populacije. In this thesis, the genetic structure ...