Zależności troficzne w zgrupowaniu drapieżników żyjących w ekstensywnie użytkowanym krajobrazie rolniczym

• Main Author: Jankowiak, Łukasz
• Other Authors: Tryjanowski, Piotr. Promotor
• Format: Thesis
• Language: Polish
• Published: 2013
• Subjects: Dieta; Diet; Nisze troficzne; Trophic niches; Szerokość nisz; Niche breadth; Konkurencja; Habitats; Competition; Siedliska; Dane; Microtus arvalis
• Online Access: http://hdl.handle.net/10593/8793

Wydział Biologii: Instytut Biologii Środowiska Badania dotyczące diety oraz zależności – głównie konkurencji pokarmowej – między drapieżnymi ssakami i ptakami, oraz powiązania między drapieżnymi ptakami i ich siedliskiem, prowadzone były w południowej Wielkopolsce. Prace terenowe wykonano w latach 2006-2012 w ekstensywnie użytkowanym krajobrazie rolniczym. Do badanych gatunków zaliczono drapieżne ssaki z rzędu drapieżnych (Carnivora) i drapieżne ptaki z rzędu szponiastych (Acciptriformes), sów (Strigiformes), oraz jeden gatunek spośród wróblowych (Passeriformes). Uzyskane wyniki sugerują, że główną ofiarą większości badanych drapieżników krajobrazu rolniczego był nornik zwyczajny (Microtus arvalis). Wykazano, że frekwencja tego gatunku w diecie myszołowa (Buteo buteo) oraz lisa (Vulpes vulpes) zależy od jego wczesno-wiosennych zagęszczeń. Stwierdzono również, różny stopień nakładania się nisz pokarmowych między badanymi drapieżnikami, w zależności od pory roku, aktywności, masy ciała oraz szerokości niszy pokarmowej. Ogólna analiza pokrycia nisz wskazuje, że konkurencja między drapieżnikami mogłaby być oceniona jako intensywna, głównie ze względu na wysokie spożycie nornika. Jednakże szczegółowa analiza diet poszczególnych gatunków sugeruje, że konkurujące ze sobą drapieżniki, dietę tą różnicowały zgodnie z koncepcją segregacji nisz, m.in. różniły się w konsumpcji ofiar uzupełniających. Wykazano, że u gatunków drapieżnych ssaków – uznawanych jako bardziej synantropijne – udział materiału pochodzenia antropogenicznego w diecie był większy, co pozwala wnioskować, że składnik ten jest łatwym do zdobycia i energetycznie korzystnym rodzajem pokarmu. Przeanalizowane dane wskazują, że za rozmieszczenie ptaków drapieżnych zimą odpowiedzialne były dwa gradienty środowiskowe: rosnące pokrycie polami ornymi i jednoczesny spadek udziału łąk, oraz gradient między układem powierzchni otwartych, a wzrastającym pokryciem lasów. Przedstawione wyniki świadczą o istnieniu wśród drapieżników krajobrazu rolniczego mechanizmów ...