Skimun fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi. Yfirlitsgrein um nýgengi, dánartíðni, kostnað og árangur.
To access publisher's full text version of this article, please click on the hyperlink in Additional Links field or click on the hyperlink at the top of the page marked Download Nýgengi krabbameina í ristli og endaþarmi hefur aukist hjá bæði konum og körlum síðustu áratugina en dánartíðni hefur...
Main Authors: | , , , , , |
---|---|
Other Authors: | |
Format: | Article in Journal/Newspaper |
Language: | Icelandic |
Published: |
Læknafélag Íslands
2021
|
Subjects: | |
Online Access: | http://hdl.handle.net/2336/621891 |
id |
ftlandspitaliuni:oai:www.hirsla.lsh.is:2336/621891 |
---|---|
record_format |
openpolar |
spelling |
ftlandspitaliuni:oai:www.hirsla.lsh.is:2336/621891 2023-05-15T16:48:03+02:00 Skimun fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi. Yfirlitsgrein um nýgengi, dánartíðni, kostnað og árangur. Screening for cancer of the colon and rectum. A review on incidence, mortality, cost and benefit. Helgi Birgisson Elínborg J. Ólafsdóttir Anna Sverrisdóttir Sigurður Einarsson Agnes Smáradóttir Laufey Tryggvadóttir 1 Rannsókna- og skráningarsetur Krabbameinsfélagsins. Ristil og endaþarmsskurðdeild, Akademiska sjúkrahúsið, Uppsölum, Svíþjóð, 2 Rannsóknaog skráningarsetur Krabbameinsfélagsins, 3 Miðstöð meltingarlækninga, Læknastöðin Glæsibæ. Fagráð Embættis landlæknis um skimun fyrir krabbameini í ristli og endaþarmi árin 2018-2020, 4 Meltingarlækningadeild Landspítalans. Meltingarsetrið, 5 Krabbameinslækningadeild Landspítalans, 6 Rannsókna- og skráningarsetur Krabbameinsfélagsins. Læknadeild og Lífvísindasetur Háskóla Íslands 2021-09 http://hdl.handle.net/2336/621891 is ice Læknafélag Íslands https://www.laeknabladid.is/tolublod/2021/09/nr/7808 Helgi Birgisson, Elínborg J. Ólafsdóttir, Anna Sverrisdóttir, Sigurður Einarsson, Agnes Smáradóttir, Laufey Tryggvadóttir. Skimun fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi .Yfirlitsgrein um nýgengi, dánartíðni, kostnað og árangur. 2021; 107(9): 398-405. doi 10.17992/lbl.2021.09.65. 0023-7213 http://hdl.handle.net/2336/621891 1670-4959 Læknablaðið Open Access - Opinn aðgangur Kembileit Ristilkrabbamein Colonic Neoplasms Mass Screening Article 2021 ftlandspitaliuni 2022-05-29T08:22:39Z To access publisher's full text version of this article, please click on the hyperlink in Additional Links field or click on the hyperlink at the top of the page marked Download Nýgengi krabbameina í ristli og endaþarmi hefur aukist hjá bæði konum og körlum síðustu áratugina en dánartíðni hefur heldur lækkað frá sjötta áratugnum og lifun batnað vegna betri greiningar og meðferðar. Fjöldi þeirra sem látast úr ristil- og endaþarmskrabbameini er þó meiri en úr brjósta- og leghálskrabbameinum samanlagt. Viðfangsefni greinarinnar eru nýgengi og dánartíðni krabbameina í ristli og endaþarmi hérlendis. Fjallað er um tvær algengustu skimunaraðferðirnar, leit að blóði í hægðum og ristilspeglun. Þá er lagt mat á ætlaðan kostnað og ávinninning íslensks samfélags af því að skima fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi. Líklegt er að á Íslandi geti skipulögð lýðgrunduð skimun fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi komið í veg fyrir að minnsta kosti 6 dauðsföll af þeim 28 á ári sem verða úr sjúkdómnum meðal fólks á skimunaraldri, ef skimunaraldur verður 50-74 ára. Umframkostnaður fyrir samfélagið vegna skimunar fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi er talinn mjög ásættanlegur í ljósi þess að sparnaður verður vegna einfaldari meðferðar, lækkunar nýgengis og fækkunar dauðsfalla. In this article the incidence and mortality for cancer of the colon and rectum in Iceland is discussed. The two most common screening methods, faecal immunochemical test (FIT) and colonoscopy are compared and an estimate of cost and benefits for the Icelandic society will be made. The incidence of cancer of the colon and rectum has been increasing in Iceland in last decades but mortality has decreased and survival improved. However, more individuals die from cancer of the colon and rectum than from both breast- and cervical cancer added together. It is likely that screening for cancer of the colon and rectum, could prevent at least 6 of the 28 deaths related to those cancers, occurring yearly in Iceland in screening age, given a screening ages ... Article in Journal/Newspaper Iceland Hirsla - Landspítali University Hospital research archive |
institution |
Open Polar |
collection |
Hirsla - Landspítali University Hospital research archive |
op_collection_id |
ftlandspitaliuni |
language |
Icelandic |
topic |
Kembileit Ristilkrabbamein Colonic Neoplasms Mass Screening |
spellingShingle |
Kembileit Ristilkrabbamein Colonic Neoplasms Mass Screening Helgi Birgisson Elínborg J. Ólafsdóttir Anna Sverrisdóttir Sigurður Einarsson Agnes Smáradóttir Laufey Tryggvadóttir Skimun fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi. Yfirlitsgrein um nýgengi, dánartíðni, kostnað og árangur. |
topic_facet |
Kembileit Ristilkrabbamein Colonic Neoplasms Mass Screening |
description |
To access publisher's full text version of this article, please click on the hyperlink in Additional Links field or click on the hyperlink at the top of the page marked Download Nýgengi krabbameina í ristli og endaþarmi hefur aukist hjá bæði konum og körlum síðustu áratugina en dánartíðni hefur heldur lækkað frá sjötta áratugnum og lifun batnað vegna betri greiningar og meðferðar. Fjöldi þeirra sem látast úr ristil- og endaþarmskrabbameini er þó meiri en úr brjósta- og leghálskrabbameinum samanlagt. Viðfangsefni greinarinnar eru nýgengi og dánartíðni krabbameina í ristli og endaþarmi hérlendis. Fjallað er um tvær algengustu skimunaraðferðirnar, leit að blóði í hægðum og ristilspeglun. Þá er lagt mat á ætlaðan kostnað og ávinninning íslensks samfélags af því að skima fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi. Líklegt er að á Íslandi geti skipulögð lýðgrunduð skimun fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi komið í veg fyrir að minnsta kosti 6 dauðsföll af þeim 28 á ári sem verða úr sjúkdómnum meðal fólks á skimunaraldri, ef skimunaraldur verður 50-74 ára. Umframkostnaður fyrir samfélagið vegna skimunar fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi er talinn mjög ásættanlegur í ljósi þess að sparnaður verður vegna einfaldari meðferðar, lækkunar nýgengis og fækkunar dauðsfalla. In this article the incidence and mortality for cancer of the colon and rectum in Iceland is discussed. The two most common screening methods, faecal immunochemical test (FIT) and colonoscopy are compared and an estimate of cost and benefits for the Icelandic society will be made. The incidence of cancer of the colon and rectum has been increasing in Iceland in last decades but mortality has decreased and survival improved. However, more individuals die from cancer of the colon and rectum than from both breast- and cervical cancer added together. It is likely that screening for cancer of the colon and rectum, could prevent at least 6 of the 28 deaths related to those cancers, occurring yearly in Iceland in screening age, given a screening ages ... |
author2 |
1 Rannsókna- og skráningarsetur Krabbameinsfélagsins. Ristil og endaþarmsskurðdeild, Akademiska sjúkrahúsið, Uppsölum, Svíþjóð, 2 Rannsóknaog skráningarsetur Krabbameinsfélagsins, 3 Miðstöð meltingarlækninga, Læknastöðin Glæsibæ. Fagráð Embættis landlæknis um skimun fyrir krabbameini í ristli og endaþarmi árin 2018-2020, 4 Meltingarlækningadeild Landspítalans. Meltingarsetrið, 5 Krabbameinslækningadeild Landspítalans, 6 Rannsókna- og skráningarsetur Krabbameinsfélagsins. Læknadeild og Lífvísindasetur Háskóla Íslands |
format |
Article in Journal/Newspaper |
author |
Helgi Birgisson Elínborg J. Ólafsdóttir Anna Sverrisdóttir Sigurður Einarsson Agnes Smáradóttir Laufey Tryggvadóttir |
author_facet |
Helgi Birgisson Elínborg J. Ólafsdóttir Anna Sverrisdóttir Sigurður Einarsson Agnes Smáradóttir Laufey Tryggvadóttir |
author_sort |
Helgi Birgisson |
title |
Skimun fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi. Yfirlitsgrein um nýgengi, dánartíðni, kostnað og árangur. |
title_short |
Skimun fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi. Yfirlitsgrein um nýgengi, dánartíðni, kostnað og árangur. |
title_full |
Skimun fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi. Yfirlitsgrein um nýgengi, dánartíðni, kostnað og árangur. |
title_fullStr |
Skimun fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi. Yfirlitsgrein um nýgengi, dánartíðni, kostnað og árangur. |
title_full_unstemmed |
Skimun fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi. Yfirlitsgrein um nýgengi, dánartíðni, kostnað og árangur. |
title_sort |
skimun fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi. yfirlitsgrein um nýgengi, dánartíðni, kostnað og árangur. |
publisher |
Læknafélag Íslands |
publishDate |
2021 |
url |
http://hdl.handle.net/2336/621891 |
genre |
Iceland |
genre_facet |
Iceland |
op_relation |
https://www.laeknabladid.is/tolublod/2021/09/nr/7808 Helgi Birgisson, Elínborg J. Ólafsdóttir, Anna Sverrisdóttir, Sigurður Einarsson, Agnes Smáradóttir, Laufey Tryggvadóttir. Skimun fyrir krabbameinum í ristli og endaþarmi .Yfirlitsgrein um nýgengi, dánartíðni, kostnað og árangur. 2021; 107(9): 398-405. doi 10.17992/lbl.2021.09.65. 0023-7213 http://hdl.handle.net/2336/621891 1670-4959 Læknablaðið |
op_rights |
Open Access - Opinn aðgangur |
_version_ |
1766038158514847744 |