Akonitín, eiturefni í bláhjálmi : yfirlitsgrein

• Main Authors: Kristín Ingólfsdóttir, Kjartan Ólafsson
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Icelandic
• Published: Læknafélag Íslands, Læknafélag Reykjavíkur 2009
• Subjects: Eiturefni; Plöntur; Toxicity; Plant Poisoning; Aconitine; Aconitum; Langa; Smella; Iceland
• Online Access: http://hdl.handle.net/2336/57473

Neðst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn View/Open Monkshood, Aconitum napellus L. (Ranunculaceae), is considered one of the most poisonous plants growing in Europe. Monkshood and other Aconitum species are still used in Oriental and homeopathic medicine as analgesics, febrifuges and hypotensives. The neurotoxin aconitine is the principal alkaloid in most subspecies of monkshood. A review is presented, which includes historical aspects of monkshood as a poisonous and medicinal plant, the mode of action of aconitine, symptoms of toxicity, treatment and reports of recent poisoning incidents. In addition, results of quantitative HPLC examination of hypogeous and epigeous organs from a population of A. napellus ssp. vulgare cultivated in Iceland are discussed. The fact that children in Iceland have commonly been known to eat the sweet tasting nectaries in monkshood prompted an investigation of the alkaloidal content of these organs specifically. The low aconitine content found in the nectaries as well as in whole flowers accords with the absence of reported toxicity arising from the handling of flowers and consumption of nectaries from A. napellus in this country. Bláhjálmur (Aconitum napellus), öðru nafni venusvagn, er álitin ein eitraðasta planta sem vex í Evrópu. Virkasta eiturefnið í bláhjálmi er akonitín, sem flokkast efnafræðilega sem díterpen alkalóíð. Bláhjálmur á sér langa sögu sem eitur- og lækningajurt. Nú er notkun plöntunnar til lækninga einkum bundin við smáskammtalækningar (homeopathy) og austurlenskar alþýðulækningar. Eitrunartilfelli síðari ára á Vesturlöndum hefur mátt rekja til innfluttra kínverskra náttúrumeðala, neyslu barna af bláhjálmi sem vex í görðum, sjálfsmorðstilrauna og til mistaka við söfnun og greiningu jurta til sjálfslækninga. Greint er frá sögu bláhjálms sem eitur- og lækningajurtar, verkunarhætti akonitíns, eitrunareinkennum, eitrunum sem vart hefur orðið erlendis síðustu ár og meðferð við eitrunum. Bláhjálmur hefur lengi verið ...