Tannslit Íslendinga til forna

• Main Authors: Svend Richter, Sigfús Þór Elíasson
• Other Authors: Tannlæknadeild Háskóla Íslands.
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Icelandic
• Published: Tannlæknafélag Íslands 2014
• Subjects: Tannheilsa; Miðaldir; Tooth Wear/history; Oral Health/history; History; Medieval; Iceland; Leiti; Merki; Smella; Tanna
• Online Access: http://hdl.handle.net/2336/332159

Efst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn Úr fornleifauppgreftri á Skeljastöðum í Þjórsárdal voru 915 tennur í 49 höfuðkúpum nothæfar til skoðunar, 24 konur, 24 karlar og ein kúpa sem ekki tókst að kyngreina. Tvær aðferðir voru notaðar til að flokka slit. Sú fyrri: 0. ekkert slit, 1. slit í glerungi, 2. slit í tannbeini, 3. slit inn í tannkviku. Sú seinni var byggð á 13 flokkunarstigum Brothwell á tannsliti. Til aldursgreiningar voru notaðar 5 aðferðir byggðar á tannþroska tanna, ein á tannsliti og ein á beinsaumum kúpu. Til kyngreiningar voru notuð kyneinkenni á kúpu, neðri kjálka og í nokkrum tilfellum mjaðmagrind. Tannslit var marktækt algengara (p < 0.001) í eldri aldurshópnum en þeim yngri, en enginn marktækur munur var milli kynja. Mesta slit reyndist vera á fyrsta jaxli, sem einnig var oftast með rótarígerð, en minnst á endajöxlum. Tannslit í Skeljastaðaþýðinu sýndi öll merki slits af völdum harðrar og grófrar fæðu. Að sumu leiti komu fram líkindi við glerungseyðingu, sem sjá má nútíma Íslendingaum sem neyta gosdrykkja og annarra súrra drykkja í óhófi. Mysa var notuð til drykkjar og varðveislu matar allt fram á okkar daga. Telja verður að gróf fæða og súrir drykkir hafi skipt verulegu máli í orsökum tannslitsins. --- From the archaeological site at Skeljastadir in Thjorsardalur, 915 teeth in 49 skulls were availible for evaluation, 24 female, 24 male and one with undetermined sex. Two methods were used to evaluate tooth wear. The first according to the classification: 0. no wear, 1. wear in enamel, 2. dentin exposed, 3. exposure of pulp cavity. The second method was based on Brothwell´s thirteen wear stages. For age estimation five methods were used based on devlopmental stages of teeth, one on tooth wear and one of ectocranial suture closure. The adult skeletons were sexed using morphological characteristics from skull, mandible and in few instances pelvis. There was significantly more (p < 0.001) wear in the older age groups than in the younger ...