Nýgengi og meðferð utanlegsþykktar á Íslandi 2000-2009.

• Main Authors: Áslaug Baldvinsdóttir, Jens A Guðmundsson, Reynir Tómas Geirsson
• Other Authors: Læknadeild Háskóli Íslands, kvennadeild kvenna- og barnasvið, Landspítala
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Icelandic
• Published: Læknafélag Íslands, Læknafélag Reykjavíkur 2013
• Subjects: Meðganga; Utanlegsþykkt; Abortifacient Agents; Nonsteroidal/adverse effects; Nonsteroidal/therapeutic use*; Adolescent; Adult; Female; Hospitals; Rural; University; Humans; Iceland/epidemiology; Incidence; Laparoscopy*/adverse effects; Length of Stay; Methotrexate/adverse effects; Methotrexate/therapeutic use*; Obstetric Surgical Procedures*/adverse effects; Pregnancy; Ectopic/diagnosis; Ectopic/epidemiology*; Ectopic/therapy*; Referral and Consultation; Time Factors; Treatment Outcome; Young Adult; Kvenna; Smella; Iceland
• Online Access: http://hdl.handle.net/2336/310871

Efst á síðunni er hægt að nálgast greinina í heild sinni með því að smella á hlekkinn. Utanlegsþykkt getur verið lífshættulegt sjúkdómsástand og meðhöndlun hennar hefur tekið breytingum undanfarna tvo áratugi. Tilgangur rannsóknarinnar var að meta nýgengi og meðhöndlun utanlegsþykktar á Íslandi á áratugnum 2000-2009. Upplýsinga var aflað um öll greind tilvik utanlegsþykktar, meðferðarstað, meðferðartegund og legutíma. Nýgengi var reiknað miðað við fjölda skráðra þungana á almanaksári (n/1000), fjölda kvenna á frjósemisaldri 15-44 ára (n/10000) og í 5 ára aldurshópum. Breytingar á nýgengi, meðferð, aðgerðartækni og legutíma voru kannaðar. Gerður var samanburður á 5 ára tímabilunum 2000-2004 og 2005-2009. Fjöldi greindra utanlegsþykkta á 10 árum var 836, eða 444 árin 2000-2004 og 392 árin 2005-2009. Meðaltal nýgengis var 15,6/1000 skráðar þunganir, eða 12,9/10000 konur á ári. Lækkun var á nýgengi allt tímabilið og milli 5 ára tímabila úr 17,3 í 14,1/1000 þunganir (p=0,003) og 14,1 í 11,7/10000 konur á ári (p<0,01). Skurðaðgerð var fyrsta meðferð hjá 94,9% kvenna, en 3,2% fengu metótrexat og 1,9% biðmeðhöndlun. Hlutfall aðgerða lækkaði úr 98,0% í 91,3% milli 5 ára tímabila samhliða aukinni notkun lyfjameðferðar (0,4% í 6,4%, p<0,0001). Hlutfall kviðsjáraðgerða jókst milli 5 ára tímabila á öllu landinu úr 80,5% í 91,1% (p<0,0001); á Landspítala úr 91,3% í 98,1% (p<0,001) og á sjúkrastofnunum á landsbyggðinni úr 44,0% í 69,3% (p<0,001). Meðallega eftir opna skurðaðgerð var 3,2 dagar en eftir kviðsjáraðgerð 0,9 dagar. Ályktanir: Nýgengi utanlegsþykktar hefur lækkað eins og í nálægum löndum. Meðhöndlun hefur breyst með aukinni notkun kviðsjáraðgerða í stað opinna skurðaðgerða og tilkomu metótrexat-lyfjameðferðar. --- Ectopic pregnancy can be life-threatening. Its treatment has changed radically during the last two decades. The study objective was to evaluate incidence and treatment of ectopic pregnancy in the Icelandic population during the decade 2000-2009. Material and methods: Information was ...