The actor in the deadlock of contemporary folwark relations

• Main Author: Kwaśniewska-Mikuła, Monika
• Other Authors: Bokiniec, Monika
• Format: Other/Unknown Material
• Language: English
• Published: 2017
• Subjects: aktor; teatr repertuarowy; dyrektor teatru; Stary Teatr; Teatr Polski we Wrocławiu; POP-UP; actor; Institutional Theatre; theatre director; Stary Theatre; Polski Theatre in Wrocław; Roli; sami
• Online Access: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/46788; http://www.polishtheatrejournal.com/index.php/ptj/article/view/108/574

Autorka analizuje sytuację aktorów w polskim teatrze współczesnym. Powołując się na wypowiedzi artystów, badaczy teatru i publicystów, stawia tezę o folwarcznym charakterze panujących w jego obrębie relacji (bazę teoretyczną czerpie z wypowiedzi Andrzeja Ledera). Cała władza kumuluje się więc w rękach dyrektora (w obrębie instytucji) i reżysera (w obrębie pracy twórczej), a aktorzy sprowadzani są do roli wykonawców. Możliwość przełamania tego systemu rozpatruje przyglądając się powiązanym ze sobą projektom: Nie-Boskiej komedii. Szczątki odwołanej przez dyrektora Jana Klatę w Starym Teatrze w 2013 roku, nie-boskiej. wyznanie powstałej w ramach alternatywnego projektu POP-UP z 2015 roku oraz nie-boskiej komedii. WSZYSTKO POWIEM BOGU, której premiera odbyła się w 2014 roku w Starym Teatrze. W drugiej części autorka analizuje przebieg oraz znaczenie protestu aktorów Teatru Polskiego we Wrocławiu przeciwko powołaniu na dyrektora tej instytucji Cezarego Morawskiego. Na podstawie tych analiz, autorka zauważa, że modele alternatywnej organizacji produkcji teatralnej nie rozwiązują problemu uprzedmiotowienia aktora, bo najczęściej powielają instytucjonalne schematy. Zmiana powinna wynikać z gruntowej i powszechnej modyfikacji myślenia o aktorach jako artystach, współtwórcach dyskursu artystycznego i publicznego, której domagać się powinni sami aktorzy. The author analyses the situation of actors in contemporary Polish theatre. Drawing from statements of artists, theatre researchers and critics, she claims that it is governed by folwark relationships (the theoretical foundation is taken from Andrzej Leder writings). The power is accumulated in the hands of theatre director (within the institution) and production director (in the creative dimension), while actors are reduced to performers. She reflects upon the possibility of breaking this system through analysis of interrelated projects: Nie-Boska komedia. Szczątki [The Un-Divine Comedy: Remains], a production cancelled before its premiere at the National Stary Theatre ...