Ochrona niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludności rdzennej Ameryk za pomocą prawa własności intelektualnej

• Main Author: Witoń, Natalia
• Format: Other/Unknown Material
• Language: Polish
• Subjects: amerykanistyka; ludność rdzenna; pierwsze narody; prawo własności intelektualnej; niematerialne dziedzictwo kulturowe; tradycyjne przejawy kultury; folklor; wiedza tradycyjna; Kanada; Stany Zjednoczone; Meksyk; Peru; Boliwia; Panama; WIPO; prawo autorskie; industrial property; american studies; indigenous peoples; first nations; intelectual property law; intangible cultural heritage; traditional cultural expressions; folklore; traditional knowledge,Canada; the United States; Mexico; Bolivia; WIPO,copyright; First Nations
• Online Access: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/224295

Spuścizna kulturowa ludności rdzennej Ameryk jest szczególnie narażona na nadużycia i przywłaszczenia przez podmioty zewnętrzne. Mając na uwadze powyższe, celem niniejszej pracy jest analiza sposobów ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludności rdzennej Ameryk za pomocą prawa własności intelektualnej. Autor stawia tezę, że system ten nie jest dostosowany do ochrony przejawów kultury i wiedzy tradycyjnej, a w obecnym kształcie jedynie częściowo realizuje uzasadnione interesy ludności rdzennej. Problemy z zastosowaniem mechanizmów reżimu pojawiają się już w tak podstawowych kwestiach jak choćby poprawne zdefiniowanie podmiotu uprawnionego czy przedmiotu ochrony. Również fundamentalne założenia - a to czasowość i indywidualność ochrony oraz zasada wolności idei - pozostają w sprzeczności z potrzebami społeczności autochtonicznych. Państwa Ameryki, jak i Światowa Organizacja Własności Intelektualnej wypracowują różne mechanizmy prawne w tym zakresie, które zostały poddane ocenie w niniejszej pracy Dla zrealizowania celu pracy zastosowano metodę analizy aktów prawnych i kwerendy literatury przedmiotu. Praca przybliża pojęcie ludności rdzennej, charakteryzuje przedmiot ochrony, a także wskazuje pojawiające się w literaturze przedmiotu uzasadnienia dla wprowadzenia specjalnego traktowania dziedzictwa niematerialnego społeczności rdzennych. Następnie zaś analizuje istniejące rozwiązania na poziomie porozumień międzynarodowych, a mających znaczenie dla amerykańskiej praktyki krajowej, a także dokonuje przeglądu propozycji doktrynalnych i aktualnych prac WIPO. Na tym tle przedstawia strategie ochrony w wybranych państwach Ameryk (Kanada, Stany Zjednoczone, Meksyk, Panama, Kostaryka, Boliwia, Peru) - w zakresie prawnym - jak i w zakresie działań faktycznych zainteresowanych społeczności, korzystających z dostępnych mechanizmów prawa własności intelektualnej.Analiza przeprowadzona w pracy pokazała, że zainteresowanie ustawodawcy problematyką niematerialnego dziedzictwa ludności rdzennej jest o wiele silniejsze w ...