Ektomykoryzowe gatunki grzybów workowych ze szczególnym uwzględnieniem symbiontów wysokogórskiej krzewinki Dryas octopetala L.

• Main Author: Kotaś, Mateusz
• Format: Other/Unknown Material
• Language: Polish
• Subjects: Dębik ośmiopłatkowy; grzyby workowe; ektomykoryza; ekosystem wysokogórski; Dryas octopetala; Ascomycota; ectomycorrhiza; high-mountain ecosystem
• Online Access: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/209640

Grzyby workowe są najliczniejszą i najbardziej zróżnicowaną gromadą w królestwie grzybów. Prezentują one wszystkie możliwe grupy troficzne, są wśród nich pasożyty roślin i zwierząt, saprobionty rozkładające martwą materię organiczną, bardzo liczna grupa wchodząca w symbiozę z glonami tworząc większość znanych porostów, a także najważniejsze z punktu widzenia niniejszej pracy, grzyby zdolne do tworzenia symbiozy mykoryzowej. Mykoryza jest zjawiskiem powszechnym w przyrodzie. Biorąc pod uwagę sposób penetrowania systemu korzeniowego roślin przez grzyby, mykoryzy można podzielić na endomykoryzy, ektomykoryzę oraz formy pośrednie zwane ektendomykoryzami. Ektomykoryza cechuje się brakiem penetracji komórek rośliny, wykształcaniem sieci Hartiga oraz mufki grzybniowej. Ten rodzaj symbiozy zdominowany jest przez gromadę Basidiomycota, grzyby należące do Ascomycota stanowią znacznie mniejszą grupę, do niedawna słabo poznaną. Wiele informacji na temat statusu mykoryzowego grzybów workowych wniosły ostatnie prace wykorzystujące analizy molekularne ektomykoryz. Według najnowszej literatury, symbiozę ektomykoryzową tworzą przede wszystkim przedstawiciele klasy Pezizomycetes, w szczególności grzyby z rzędu Pezizales (49 rodzajów), w mniejszym stopniu Helotiales (8 rodzajów). Znacznie mniejszą grupę stanowią przedstawiciele Eurotiomycetes (2 rodzaje). Wyjątkowym grzybem jest Cenococcum geophilum, nierozmnażający się płciowo przedstawiciel Dothideomycetes, który jest rozpowszechniony na całym świecie i w różnych strefach klimatycznych i zbiorowiskach roślinnych, na przykład zbiorowiskach wysokogórskich. W ekosystemach wysokogórskich mykoryza, w tym ektomykoryza spełnia wyjątkowo ważną rolę w funkcjonowaniu zasiedlających je roślin. W pracy zebrano informacje na temat workowych symbiontów ektomykoryzowych wysokogórskiej krzewinki szpalerowej Dryas octopetala z terenu Europy zachodniej i północnej oraz Karpat Zachodnich. Wśród symbiontów mykoryzowych Dryas w Karpatach zidentyfikowano grzyby workowe należące do rodzajów Cenococcum, Helvella, Humaria, Tuber, Wilcoxina, Trichophaea, natomiast na terenie Skandynawii Cenococcum, Trichophaea, Hymenoscyphus, Lachnum, Phialocephala, Phialophora i Cadophora. Najliczniejszy udział w populacji na wszystkich terenach miało Cenococcum geophilum. Ascomycota are the most numerous and most diverse phyllum in the kingdom of fungi. They represent all the possible trophic groups, among them are parasites of plants and animals, saprobionts decomposing dead organic matter, a very large group of fungi in symbiosis with algae, which form a majority of the known lichens, and most importantly from the point of view of this study, fungi capable to forming mycorrhizal symbiosis. Mycorrhiza is widespread in nature. Depending on the way of penetrate the plant root system by fungi, a mycorrhiza may be divided into endomycorrhizas, ectomycorrhizas and intermediate forms called ectendomycorrhizas. The ectomycorrhiza may be characterized as a type of mycorrhiza which does not penetrate plant cells, but it does create structures like Hartig net and hypnal mantle. This kind of symbiosis dominate in phyllum of Basidiomycota, fungi belonging to Ascomycota are much smaller group and rather poorly known. Much of information about Ascomycota mycorrhizas is from recent studies which were used molecular analysis. According to recent literature ectomycorrhizas made by class Pezizomycetes are most common, especially fungi from order Pezizales (49 genera) and Helotiales (8 genera). Much smaller group is a Eurotiomycetes (only 2 genera). Cenococcum geophilum is an unique, asexual fungal species, representative of the class Dothideomycetes. This species is widespread all over the world, in all climate zones and different plant communities. In high-mountain ecosystems mycorrhizal symbiosis fullfills an extremely important role in keeping plants functioning. In this study information about ascomycete symbionts of high-mountain prostrate subshrub Dryas octopetala from Western and Northern Europe and Western Carpathians were collected and presented. . Among mycorrhiza symbionts of Dryas in the Carpathains the ascomycete fungi belonging to the genera Cenococcum, Helvella, Humaria, Tuber, Wilcoxin, Trichophaea were identified, while in Scandinavia they were Cenococcum, Trichophaea, Hymenoscyphus, Lachnum, Phialocephala, Phialophora and Cadophora. The most frequently encountered symbiont in all areas was Cenococcum geophilum.