Modelowanie występowania potencjalnych siedlisk wilka (Canis lupus) i rysia (Lynx lynx) na obszarze Gorczańskiego Parku Narodowego

• Main Author: Domagalska, Katarzyna
• Format: Master Thesis
• Language: Polish
• Subjects: wilk (Canis lapus); ryś (Lynx lynx); GIS; fotopułapki; MaxEnt; modelowanie siedlisk; Gorczański Park Narodowy; wolf (Canis lapus); lynx (Lynx lynx); camera traps; modelling habitat prefereces; Gorce National Park; Dane; Canis lupus; Lynx; Lynx lynx lynx
• Online Access: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/209605

Niniejsza praca podjęła istotny z punktu widzenia ochrony przyrody temat, traktujący o możliwościach wykorzystania danych z fotopułapek do modelowania występowania potencjalnych siedlisk dwóch sympatrycznych gatunków drapieżnych, na obszarze Gorczańskiego Parku Narodowego. Przeprowadzone badania miały na celu poznanie preferencji siedliskowych wilków (Canis lupus) i rysi (Lynx lynx), jak również wykazanie na ile uzyskane modele potencjalnych siedlisk różnią się u badanych gatunków. Analizowany obszar badań obejmował powierzchnię 70 km2, na której bytuję niespełna dziesięć osobników, zarówno wilków, jak i rysi. Zgromadzone dane, pochodziły z 29 fotopułapek rozmieszczonych na terenie administrowanym przez Dyrekcję Parku. Łącznie w ramach analiz wstępnych na potrzeby modelowania potencjalnych siedlisk pozyskano 22 lokalizacje wilka (84 nagrania) i 38 lokalizacji rysia (429 nagrań). Wybór zmiennych przyrodniczych i antropogenicznych dokonano w oparciu o przegląd danych literaturowych oraz posiadaną wiedzę na temat biologii badanych gatunków. Uwzględniały one ukształtowanie oraz pokrycie terenu, jak również odległości m.in. do granicy parku, zabudowy i dróg, a więc czynników związanych z wpływem człowieka. Modele potencjalnych siedlisk wygenerowane zostały w aplikacji MaxEnt z wykorzystaniem algorytmu maksymalnej entropii. Uzyskane wyniki testu Jackknife, umożliwiły selekcję zmiennych, których należy użyć do utworzenia modeli końcowych (o wartości wskaźnika AUC≥0,60). Zmienne wykorzystane do wygenerowania modeli końcowych wilka, zarówno dla lokalizacji siedliskowych (1-siedlisko), jak i lokalizacji wszystkich obserwacji gatunku (1–siedlisko, 2-korytarz, 3-przejście) pokryły się. Największy wpływ na lokalizacje siedlisk miały zmienne związane z (1) ukształtowaniem terenu oraz (2) pokryciem terenu (skład gatunkowy oraz struktura przestrzenna drzewostanów). Siedliska najczęściej zlokalizowane są na obszarach charakteryzujących się średnim nachyleniem terenu (25°-38°) oraz wysoką lesistością. Natomiast rysie na obszary siedliskowe wybierają tereny cechujące się dużą odległością do obszarów zabudowanych i granicy parku, niskim zagęszczeniu dróg. Przeprowadzone analizy potwierdziły występowanie koegzystencji obu drapieżników na wspólnym obszarze bytowania. Jednak wspólny obszar siedliskowy wilka i rysia to tylko 3,5% obszaru badań. Przy czym znacznie większy udział (10,9%) powierzchni wspólnych charakteryzował model wygenerowany na podstawie wszystkich lokalizacji obserwacji gatunków (1-siedlisko, 2-korytarz, 3-przejście). Uzyskane wyniki badań wskazują, że zaprezentowana metoda modelowania potencjalnych siedlisk, może stać się metodą niezwykle pomocną, w zakresie ochrony populacji dużych ssaków drapieżnych, zwłaszcza na terenach objętych ochroną ścisłą, jakimi są parki narodowe, które nawet przy małej powierzchni są miejscem stałego bytowania gatunków chronionych. This research is a contribution to studies important for nature conservation, which deals with the possibility of using data from camera traps to model the occurrence of potential habitats of two sympatric predators in the Gorce National Park. The study was conducted to explore the preferences and their differences for wolf Canis lapus and lynx Lynx lynx. The study area covered an area of 70 square kilometres, with less than ten wolves and lynxes. Observations about individuals came from 29 camera traps distributed in the area administered by the National Park Management Office. In total, 22 wolf locations (84 recordings) and 38 lynx locations (429 recordings) have been acquired and used for potential habitats modeling. The selection of biogeographical and anthropogenic factors determining the occurrence of wolves and lynxes has been based on knowledge about species ecology (experts knowledge and literature review). They included the topography and land cover as well as the distance measures, among others. to the boundary of the national park, buildings and roads, and also factors related to human influence. Potential habitat areas have been generated in the MaxEnt software, using the algorithm of maximum entropy. The results of the Jackknife test allowed me to select the final set of variables to be used for the final models (with an AUC value of ≥0.60). The species variables used to generate the models for wolf, for both only habitat localisations (1-habitat) and all observations (1-habitat, 2-corridor, 3-passage) overlapped. The most importatn factors for these models were (1) topography and (2) land cover (three species composition and stand spatial pattern). Wolf’s habitats are most often found in areas with relatively moderate slope (25 °-38 °) and high proportion of forest cover. In contrast the habitats sites for lynx are characterised by large distances to built-up areas, to the park boundary and low road densities. The analyses confirmed the occurrence of the coexistence of both predators in the common habitat. The percentage of overlap of wolf and lynx habitats was 3.5%, while a much larger share (10.9%) of common areas was the model generated from all species observation sites (1-habitat, 2-corridor, 3-transition). Presented method of modelling potential habitats certainly can become an extremely helpful method for protecting large predatory mammal populations, especially in strictly protected areas, which, even when it is small, provides a permanent habitat for protected species.