Specyfika poziomów powierzchniowych gleb kriogenicznych (Cryosols) zlewni Fuglebekken (Spitsbergen) i ich przestrzenne zróżnicowanie.

Właściwości fizyczne i chemiczne poziomów powierzchniowych gleb polarnych są ważne ze względu na ich wpływ na rozwój pokrywy roślinnej, aktywność fauny glebowej, jak również na głębokość występowania i tempo rozmarzania wieloletniej zmarzliny. Badania prezentują wybrane właściwości fizycznych i chem...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Waścińska, Joanna
Format: Master Thesis
Language:Polish
Subjects:
Online Access:https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/201299
Description
Summary:Właściwości fizyczne i chemiczne poziomów powierzchniowych gleb polarnych są ważne ze względu na ich wpływ na rozwój pokrywy roślinnej, aktywność fauny glebowej, jak również na głębokość występowania i tempo rozmarzania wieloletniej zmarzliny. Badania prezentują wybrane właściwości fizycznych i chemicznych poziomów powierzchniowych gleb występujących w niezlodowaconej zlewni Fuglebekken w sąsiedztwie Polskiej Stacji Polarnej (SW Spitsbergen). W badanych poziomach powierzchniowych gleb oznaczono uziarnienie, odczyn w wodzie dejonizowanej, a także zawartość pierwiastków takich jak: Si, Al, Fe, Ca, Mg, K, Na. Badane poziomy powierzchniowe odznaczają się dużym zróżnicowaniem właściwości fizycznych i chemicznych, co jest spowodowane heterogenicznością podłoża macierzystego, warunkami mikroklimatycznymi i hydrologicznymi oraz wpływem kolonii ptasiej (alczyki). Większość badanych powierzchniowych poziomów glebowych ma piaszczyste uziarnienie. W niektórych miejscach gleby odznaczają się uziarnieniem gliniastym lub pyłowym. Prawdopodobnie wynika to ze zróżnicowania osadów morskich, z których wytworzyły się badane gleby. Odczyn badanych gleb jest najczęściej obojętny lub lekko alkaliczny. Wynika to najprawdopodobniej z charakteru podłoża macierzystego oraz słabo rozwiniętej pokrywy roślinnej dostarczającej niewielkiej ilości materii organicznej i kwasów próchnicznych do gleby. Gleby o odczynie kwaśnym występują w obrębie kolonii ptasiej zlokalizowanej na stoku Ariekammen oraz w jej sąsiedztwie, co wskazuje na zakwaszający wpływ odchodów ptasich na badane gleby. Udział analizowanych pierwiastków jest zróżnicowany i wynika ze zróżnicowanego składu mineralnego gleb i ich podłoża macierzystego, procesów wietrzenia, procesów glebotwórczych, a także od stopnia rozwoju pokrywy roślinnej i wpływu kolonii ptasiej. Physical and chemical properties of surface horizons of polar soils are very important due to their impact on development of vegetation cover, the depth of permafrost occurrence and rate of its thawing, and activity of soil fauna. The main aim of the present study is to determine selected physical and chemical properties of surface horizons of soils in the non-glaciated Fuglebekken catchment in the vicinity of the Polish Polar Station (SW Spitsbergen). Texture, soil pH in deionized water as well as content of Si, Al, Fe, Ca, Mg, K, Na were determined.The surface soil horizons are characterized by high diversity of physical and chemical properties due to heterogeneity of their parent material, microclimatic and hydrological conditions and impact of seabird’s colony (Alle alle). Most of the horizons show sandy texture, however loamy and silty texture of the horizons were also noted. This is the effect of heterogeneity of marine sediments, which are the parent material of the studied soils. Most of the horizons show neutral or slightly alkaline reaction what is most likely related to character of parent material and sparse vegetation cover. The sparse vegetation cover is responsible for low supply organic matter and formation of small amount of organic acids. Acidic soils occur inside the seabird’s colony on the slope of Ariekammen and in its close vicinity indicating clear influence of guano of the seabirds on chemistry of the soils. Content of analyzed elements is very diversified and is related to heterogeneity of mineral composition of the studied soils and their parent material, weathering and pedological processes, heterogeneity of vegetation cover and impact of seabird’s colony.