| Summary: | Antarktyka to niezwykle piękna, ale jednocześnie niedostępna lodowa kraina o warunkach klimatycznych niesprzyjających dla życia człowieka i zamieszkała jedynie przez pingwiny i foki. W południowej strefie polarnej przebywają okresowo tylko naukowcy i pracownicy stacji badawczych oraz coraz częściej odwiedzają ten odległy rejon świata zorganizowane grupy turystów i indywidualni podróżnicy. W skład Antarktyki wchodzą centralnie położony kontynent Antarktydy, lodowce szelfowe oraz otaczający je Ocean Południowy, określany również Oceanem Antarktycznym, wraz z antarktycznymi wyspami i archipelagami. Na mocy artykułu VI Traktatu Antarktycznego, granicę tego obszaru stanowi równoleżnik 60° szerokości geograficznej południowej. Naturalną barierę wyznacza jednak tzw. strefa konwergencji antarktycznej.Antarktyda została odkryta dopiero na początku XIX wieku, najpóźniej ze wszystkich kontynentów. Przez wieki wielu uczonych podejrzewało jednak jej istnienie opierając się na teorii równowagi lądów przeciwnych półkul. Od tej chwili cała Antarktyka stała się przedmiotem zainteresowania wielu państw świata i społeczności międzynarodowej. Nadmierna eksploatacja jej zasobów mogła w krótkim czasie doprowadzić do dewastacji tego delikatnego ekosystemu. Niektóre państwa zdecydowały się nawet na wystąpienie z roszczeniami terytorialnymi wobec części obszaru Antarktyki, a swoje prawa wywodziło z wielu różnych podstaw prawnych, historycznych i geograficznych. Wzajemne spory przerwał podpisany 1 grudnia 1959 roku Traktat Antarktyczny, który „zamroził” wszelkie żądania terytorialne i zakazał przedstawiania nowych. Na jego mocy Antarktyka stała się obszarem wolnym od broni nuklearnej, działań militarnych i rabunkowej eksploatacji zasobów naturalnych, a została przeznaczona jedynie do celów naukowych.Traktat Antarktyczny stanowi najważniejszy dokument Systemu Traktatu Antarktycznego, na który składają się również międzynarodowe umowy w zakresie ochrony środowiska naturalnego Antarktyki: Konwencja o ochronie fok antarktycznych z 1972 roku, Konwencja o ochronie żywych zasobów morskich Antarktyki z 1980 roku i Protokół o ochronie środowiska do Traktatu Antarktycznego z 1991 roku oraz liczne zalecenia przyjmowane na cyklicznych Spotkaniach Konsultatywnych Układu Antarktycznego. The Antarctic is a very beautiful, but at the same time very inaccessible ice land with climate conditions unfavourable for humans and inhabited only by penguins and seals. In the southern polar zone only temporarily stays scientists and research station staff members. However the number of tourists travelling to Antarctica increas every year. The Antarctic comprises the continent of Antarctica in the center, the ice shelves and the Southern Ocean, also known as the Antarctic Ocean, along with many Antarctic islands and archipelagos. 60th parallel south was established the border of the Antarctic region but in reality the Antarctic Convergence is a natural boundary line. Antarctica was discovered in the early nineteenth century, as the last continent. Antarctica was believed to exist because of the idea of earthly balance. From the moment of discovery the Anatrctic has become the object of interest for many states and the international community. Various countries presented claims to territorial sovereignty in Antarctica, based on legal, historical and geographical foundations. The Antarctic Treaty signed in Washington on 1 December 1959 by the twelve countries and froze all territorial claims. The purpose of this Treaty was to prevent violent conflict and to protect Antarctica's sovereignty. The Antarctic Treaty provides that “Antarctica shall be used for peaceful purposes only”. The Antarctic Treaty System (ATS) consists of a number of separate international instruments and their associated measures including: the Antarctic Treaty (1959), the Convention on the Conservation of Antarctic Seals (1972), the Convention for the Conservation of Antarctic Marine Living Resources (1980), the Protocol on Environmental Protection to the Antarctic Treaty (1991) and many recommendations of Antarctic Treaty Consultative Meetings.
|
|---|