Analiza pokarmu kotów domowych na terenie powiatu krakowskiego.

• Main Author: Piontek, Aleksandra
• Format: Master Thesis
• Language: Polish
• Subjects: dieta; Felis catus; wskaźnik drapieżnictwa; diet; predation rate; Common vole; Microtus arvalis
• Online Access: https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/185973

Kot domowy (Felis catus) jest udomowionym ssakiem drapieżnym, który został wprowadzony przez człowieka do większości środowisk lądowych na Ziemi. Pomimo długiej historii udomowienia pozostał skutecznym łowcą i może przyczynić się znacząco do zmniejszenia populacji swoich ofiar nie tylko na izolowanych wyspach, ale także na kontynentach. Dlatego badania nad dietą i presją drapieżniczą tych zwierząt są przeprowadzane w wielu miejscach na świecie. Stosunkowo niewiele prac dotyczy badań tego gatunku w terenach zurbanizowanych, a Polsce nie było ani jednego opracowania. Dlatego celem niniejszej pracy było przeprowadzenie analizy diety kota domowego i uzyskanie podstawowych informacji dotyczących wpływu zmiennych biometrycznych i środowiskowych na skład pokarmu. Materiał pochodził od kotów zabitych w wypadkach drogowych na terenie Krakowa i powiatu krakowskiego w okresie od listopada 2011 roku do kwietnia 2013 roku. Przeprowadzono analizę 81 żołądków. Pokarm antropogeniczny był głównym składnikiem diety kotów (65 %F). Drugą najważniejszą kategorią pokarmu były drobne gryzonie (24 %F). Ssaki owadożerne, ptaki i bezkręgowce stanowiły uzupełnienie diety kotów. Najczęściej zjadanym gatunkiem był polnik (Microtus arvalis) i stanowił 63 % wszystkich ofiar. Test χ2 wykazał istotne różnice w diecie kotów w zależności od pory roku (latem koty zjadały więcej ofiar i mniej pokarmu antropogenicznego niż w pozostałe pory roku), wieku zwierząt (osobniki młodociane zjadały więcej ofiar w stosunku do pokarmu antropogenicznego niż osobniki dorosłe) oraz środowiska (koty z Krakowa żywiły się pokarmem antropogenicznym częściej niż koty z powiatu krakowskiego). Nie stwierdzono różnic w diecie ze względu na płeć. Obliczony wskaźnik drapieżnictwa wszystkich zbadanych kotów na zwierzętach kręgowych wyniósł 15,93 ofiar/kot/miesiąc. Jest to wartość zdecydowanie wyższa od tych otrzymanych w badaniach nad liczbą ofiar przynoszonych przez koty, ale mniejsza od wartości otrzymanych dla kotów z terenów wiejskich w środkowej Polsce w badaniach opartych na analizie odchodów i żołądków. Większość ofiar zidentyfikowanych w zbadanych żołądkach należała do gatunków pospolitych. Jednak duże zagęszczenie populacji kotów oraz fragmentaryzacja środowiska na terenach zurbanizowanych mogą sprawić, że drapieżniki te będą w znaczącym stopniu przyczyniać się do spadku liczebności populacji ofiar. The domestic cat (Felis catus) is a domesticated carnivore which was introduced to most of the terrestrial ecosystems of the world. Despite its long domestication history it remained a skilled predator and can contribute greatly to the decrease of the prey species populations not only on isolated islands but also on continents. This is the main reason of conducting research on the cat’s diet and predation impact in many places in the world. Not many studies on this carnivore were conducted in the urban areas and none of them was made in Poland. Therefore the aim of this paper was to analyze the diet of domestic cats and to provide information about the influence of biometric and environmental factors on diet composition. In the present paper the content of 81 cats stomachs obtained from animal killed in the road accidents between November 2011 and April 2013 in Kraków and Kraków County was analyzed. The main component of the cats diet was anthropogenic food (65 %F). The second most important food category were small rodents (24 %F). Insectivores, birds and invertebrates had complementary meaning in the cats diet. The most common prey species was common vole (Microtus arvalis) which comprised 63 % of all prey items. The chi-sqared test showed the significant differences it the cats diet dependent on season (in summer cats ate more prey and less anthropogenic food than in other seasons), age (young cats ate more prey in relation to anthropogenic food than adult cats) and habitat area (cats from Kraków ate more anthropogenic food than cats from Kraków County). There were no differences in the cats diet dependent on sex. The overall predation rate counted for vertebrate prey was 15,93 prey items/cat/month. This value was higher than values estimated in other research based on the prey-brought-home method but lower than value estimated for cats in rural areas of central Poland based on the scats and stomachs content analysis. Most of the prey species found in the cats stomachs were common species in this area. However, the high density of cat population and habitat fragmentation in the urban areas can influence the predation impact of this carnivore and therefore cause a decrease of the prey populations numbers.