| Summary: | Praca ma za zadanie zbadać sposób wykorzystania tematu podróży w jedynej ukończonej powieści amerykańskiego poety i prozaika Edgara Allana Poego. W pierwszym rozdziale, lakonicznym "Wstępie", zostaje przedstawiona motywacja kierująca autorem do zajęcia się tą problematyką. Przyczyną jest przede wszystkim nieadekwatna do wartości "Opowieści." ilość jej opracowań w języku polskim. Dalej, w rozdziale "Podróż - gatunek, symbol, filozofia" zostają przybliżone różne kulturowe znaczenia fenomenu podróży. Rozdział ma charakter bardziej asocjacyjny niż przyczynowo-skutkowy i podróż zostaje w nim zaprezentowana z perspektywy literaturoznawstwa (jako gatunek), religii (jako symbol) oraz filozofii (jako środek retoryczny i sposób wychowania). W trzecim rozdziale, "Kontekstach społeczno-kulturowych" zostają przedstawione rozmaite okoliczności kultury amerykańskiej w jakich powstawał tekst, konieczne do jego zrozumienia zgodnie ze stwierdzeniem Jonathana Cullera, że "adresatem dzieła powstałego w innym czasie i miejscu jest zwykle czytelnik umiejący rozpoznać pewne odniesienia i podzielający pewne założenia, które mogą być obce współczesnemu czytelnikowi". Wreszcie, w rozdziale czwartym, zatytułowanym "Podróż Artura Gordona Pyma" podjęty zostaje temat właściwy pracy, czyli interpretacja podróży w "Opowieści Artura Gordona Pyma". Rozdział ma układ chronologiczny więc czytelnik ma okazje prześledzić wszystkie etapy wędrówki głównego bohatera od jej rozpoczęcia w porcie w Nantucket do zakończenia na biegunie południowym. Szczególnie istotne dla końcowych wniosków są sytuacje zamknięcia i zagrożenia życia w jakich znajduje się bohater, konfrontacja młodzieńczego kodeksu moralnego z realiami (tutaj nade wszystko scena uczty kanibalistycznej), opozycja kolorów czerni i bieli oraz odejście od egocentryzmu ku naukowemu zainteresowaniu światem. Ostatni rozdział, "Zakończenie" ma za zadanie nie tylko zebrać przedstawione wcześniej wnioski, ale również otworzyć tekst na inne interpretacje; zwłaszcza badania w kontekście XVIII- i XIX-wiecznej powieści typu bildungsroman. Dissertation have the task of studying how the theme of journey is used in only completed novel of American poet and prose writer Edgar Allan Poe "The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket". In the first, short chapter, "Wstęp", author's motivation for taking up this issue is presented. Major reason is, most of all, too little number of essays about "The Narrative." in polish language in comparison with quality of this writing. Next, in "Podróż - gatunek, symbol, filozofia" various cultural meanings of the phenomenum of journey are approximated. Section is more associative than causal and journey is presented in it from perspective of literary (as species), religion (as symbol) and philosophy (as a rhetorical device and method of education). In the third chapter, "Konteksty społeczno-kulturowe", various features of American culture in which text was created are presented, necessary for its understanding, as stated by Jonathan Culler that "the addressee of works originating in another time and place is usually a reader who knows how to recognize some references and identify with some certain assumptions, which may be alien to the modern reader". Finally, in chapter four, entitled "Podróż Artura Gordona Pyma) proper theme of work, that is the interpretation of travel in "The Narrative of Arthur Gordon Pym of Nantucket" is taken. Section is arranged in chronological order so the reader has the opportunity to follow all stages of wandering of the main character since it began in the port of Nantucket to the end of the south pole. Particularly relevant to the final conclusions are situations of closure and these in which danger to life is a hero, confrontation between youthful moral code and the reality of sea life (here, above all, the cannibalistic feast scene), the opposition between colors black and white and abandonment of self-centeredness for the scientific interest in the world. The final chapter, "Zakończenie", is designed not only to collect the previously presented findings, but also to open text to other interpretations, especially in the context of XVIII- and XIX-century novel kind of Bildungsroman.
|
|---|