Louisa May Alcott’ın Good Wives eserinin Türkçe iki çevirisinin çeviri tarihyazımı bağlamında incelenmesi

• Published in: Journal of International Social Research
• Main Author: Uras Yılmaz, Arsun
• Other Authors: İstanbul Üniversitesi , Edebiyat Fakültesi , Çeviribilim Bölümü, 2521299
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: English
• Published: 2018
• Subjects: Mütercim-Tercümanlık; Literature and Literary Theory; Social Sciences & Humanities; Sanat ve Beşeri Bilimler; EDEBİYAT; Sosyal ve Beşeri Bilimler; Dil ve Edebiyat; Sanat ve Beşeri Bilimler (AHCI); Sosyal Bilimler (SOC); Amerikan; sami
• Online Access: https://hdl.handle.net/20.500.12627/46796; https://avesis.istanbul.edu.tr/api/publication/4001d2bb-bc49-403b-a888-44d24eebe9fc/file; https://doi.org/10.17719/jisr.2018.2631

Çevirmenlerin kimliği, yaşadığı ve çalıştığı toplumsal bağlam, çeviri tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada çevirmenlerin yaşam öykülerinden ve çeviri kararlarından yola çıkarak çevirmen kimliklerinin ortaya çıkarılması ve çeviri tarihine katkıda bulunulması amaçlanmıştır. Bütünce olarak Amerikalı yazar Louisa May Alcott’ın Good Wives eseri ve Türkçeye Belkıs Sami (Boyar) (1930) ve Necmettin Arıkan (1966) tarafından yapılan iki çeviri seçilmiştir. Sami’nin çevirisi eserin Türkçeye yapılmış ilk çevirisidir. Arıkan’ın çevirisi ise ikinci çeviridir. Çalışmanın kuramsal çerçevesini Anthony Pym’in çeviri tarihyazımı oluşturmaktadır. Çevirmenlerin etkili toplumsal aktörler olarak ele alındığı Pym’in modelinde yer alan “arkeoloji” alanı doğrultusunda “kim, nerede, ne zaman, hangi metin” soruları, “tarihsel eleştiri” alanı doğrultusunda bir çevirinin yarattığı etki ve “açıklama” alanı doğrultusunda, belli bir yer ve zamanda neden arkeolojik olguların oluştuğunu ve bunların değişime nasıl katkıda bulunduğu ele alınmıştır. İncelemede, Amerikan Kız Koleji’nde öğrenim görmüş Sami’nin, çevirilerinde Amerikan kültürünü yansıtan tercihler yaptığı ve özellikle dini kavramları erek kültüre aktardığı ve bir eğitimci olan Arıkan’ın ise çevirisinde yabancı sözcüklere yer vererek bunları açıkladığı görülmüştür. Çevirmenlerin, sosyal sorumluluk, misyonerlik gibi çeşitli amaçlar doğrultusunda belirli tercihler yaptığı, çevirmenler ve çeviriler üzerinde yapılan incelemelerle ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak, çevirmenler etkili toplumsal aktörler olarak ortaya çıkmıştır.