Zindeleşme ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması

• Main Author: Önder, Ece
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Turkish
• Published: Türk Psikoloji Yazıları 2018
• Subjects: Öznel değerlendirme yenilenme ölçeği; dikkat yenilenme teorisi; yenilenme; stres iyileşmesi; Self-rating restoration scale; attention restoration theory; restoration; stress recovery; Tundra
• Online Access: https://openaccess.bilgi.edu.tr/handle11411/4251

ÖZET: Yapılan önceki araştırmalarda, bazı doğa ortamlarının, bireylerin stres düzeylerinin azalmasında kolaylaştırıcı bir etkiye sahip olduğu savunulmuştur. Bunun yanı sıra, deneysel çalışmalar da, doğa ortamlarının insanlar üzerinde bahsi geçen zindeleştirici etkilerini üç temel bağlamda sıralamışlardır; duygusal tepki, fiziksel tepki ve bilişsel tepki (Ulrich, Simons & Losito., 1991). Mevcut araştırma ise, Zindeleşme Ölçeği’nin (Han, 2003) kısa formunu Türkçe’ye uyarlamayı amaçlamaktadır. Kısa formun uyarlandığı mevcut ölçek 8 madde içermektedir. Han’ın (2003) çalışmasına bağlı kalınarak kullanılan mateyaller, 6 farklı biyom (çöl, tundra, tropik orman, iğne yapraklı orman, yaprak döken orman ve çayırlık) olarak kategorize edilen 48 farklı doğa fotoğrafından oluşmaktadır. Zindeleşme Ölçeği’nin (ZÖ) Türkçe uyarlaması İzmir’de bulunan 118 üniversite öğrencisine uygulanmıştır ve iki faktörlü bir yapı, psiko-davranışsal ve fizyolojik ortaya çıkmıştır. Birinci çalışmada çıkan sonucun ekolojik geçerliğini test etmek için yürütülen ikinci araştırmada ise deneysel psikoloji araştırmalarına görsel uyaran seti sağlamak üzere oluşturulan Türkiye Ekolojik Fotoğraf Uyaran Seti (TEFUS) kullanılmıştır. 145 üniversite öğrencisi ile yürütülen ikinci çalışmanın sonucu da ilk çalışmayı destekler nitelikte olup toplam varyansın sırasıyla ’i ve ’sını açıklayan iki faktörlü yapı elde edilmiştir. Son olarak yapılan bu çalışmalarda, Han (2003) tarafından uygulanan dört faktörlü çözüm ile bulgulanan çalışmaya karşın, iki faktörlü çözüm elde edilmiştir. Mevcut araştırma ile önceki araştırmalar arasında ortaya çıkan faktör sayısı farklarının sebepleri tartışılmış ve ileride yapılacak olan deneysel çalışmalarda da detaylı olarak incelenecektir. ABSTRACT: Previous studies have showed that natural environments such as forests have a facilitative influence on reducing stress level of individuals. The empirical research has also revealed that such restorative impacts on humans appear in three different responses that are emotional, ...