Düşük sıcaklıklı jeotermal rezervuarlar için boyutsuz rezervuar modelleri

• Main Authors: Hülya SARAK, Abdurrahman SATMAN, Mustafa ONUR
• Language: Turkish
• Published: İTÜDERGİSİ/d 2010
• Subjects: Laugarnes; Iceland
• Online Access: http://itudergi.itu.edu.tr/index.php/itudergisi_d/article/view/676

Bu çalışmada, düşük sıcaklıklı jeotermal rezervuarların üretim davranışı analitik olarak modellenmektedir. Modellerde üretim, enjeksiyon ve doğal beslenmenin, düşük sıcaklıklı ve sıvının etken olduğu bir jeotermal rezervuarın basınç veya su seviyesi üzerindeki etkileri göz önüne alınmaktadır. Modellemede rezervuar ve akifer ayrı ayrı tanklar olarak temsil edilmekte ve beslenme kaynağının etkisi incelenmektedir. Model sonuçları sabit debide üretim/tekrar-basma durumunda analitik ifadeler şeklinde verilmekte, debi değişimleri Duhamel ilkesi yaklaşımıyla modellenmektedir. Rezervuar ve akifere ait model parametrelerinin tahmin edilmesinde, doğrusal olmayan ağırlıklı en küçük-kareler parametre yöntemi kullanılmaktadır. İzlanda’daki düşük sıcaklıklı jeotermal sahalardan biri olan Laugarnes jeotermal sahası ile Türkiye’den bir örnek olarak Balçova-Narlıdere jeotermal sahasına ait üretim ve su seviyesi verileri kullanılarak modelleme çalışması yapılarak, model sonuçları ile saha verileri karşılaştırılmaktadır.Anahtar Kelimeler: Jeotermal rezervuar davranışı, doğal beslenme, analitik modeller. In this study, the production behavior of low-temperature geothermal reservoirs is simulated by analytical models. Models consider the effects of production and injection rates and natural recharge on the pressure or water level behavior of a low-temperature, liquid dominated geothermal reservoir. Reservoir and aquifer are represented by different tanks and the effect of recharge source is studied. Tank systems used in the modeling and represent the geothermal system, can be classified as 1 reservoir tank with recharge; 1 reservoir, 1 aquifer with recharge; 1 reservoir, 2 aquifers with recharge; 1 upper reservoir, 1 lower reservoir with recharge; 1 upper reservoir, 1 lower reservoir, 1 aquifer with recharge. The reservoir in which the production/reinjection occurs represents the innermost part of the geothermal system. The aquifer in which neither production nor reinjection occurs, recharges the reservoir. The recharge source represents the outermost part of the geothermal system. Model results for constant production/reinjection flow rates are given in the form of analytical expressions. Variable flow rate case is modeled by Duhamel?s principle. By using nonlinear weighted least-squares parameter estimation technique, measured field data are matched to model results, and thus reservoir and aquifer parameters are estimated. Model results are compared with the measured data for Laugarnes geothermal field located in Iceland. As an example from Turkey, Balcova-Narlidere geothermal field is investigated.Keywords: Geothermal reservoir behavior, natural recharge, analytical models.