Nedovršene institucije Republike Srbije kao posledica geostrateškog položaja i geopolitičkog klizišta

• Main Author: Cvetićanin, Neven
• Format: Book Part
• Language: srp
• Published: Institut društvenih nauka 2022
• Subjects: Islanda
• Online Access: http://iriss.idn.org.rs/1310/; https://idn.org.rs/wp-content/uploads/2023/09/TRI-DECENIJE-TRANZICIJE-U-SRBIJI-SOCIOLOSKA-I-ANTROPOLOSKA-PERSPEKTIVA.pdf

U izlaganju će se prići problemu nestabilnih i nedovršenih institucija u Srbiji, kao i čitavom nedovršenom procesu tranzicije u Srbiji, sa geostrateške i geopolitičke analitičke pozicije. Argumentovaću da je jedan od glavnih razloga nestabilnih i nedovršenih institucija Republike Srbije njen geostrateški položaj, koji se metaforično može nazvati položajem na svojevrsnom „geopolitičkom klizištu“. Ovo geopolitičko klizište uslovljeno je time što je geostrateški položaj Srbije smestio državu i društvo na geopolitički tradicionalno trusni Balkan, kao graničnu tačku između različitih geopolitičkih celina i „ploča“ (evropske, azijske, zapadne, istočne, južne, severne). Izlaganje će braniti tezu da je „geografija sudbina“ i da je položaj i razvoj svake države i njenih institucija, pa tako i Srbije, značajno određen njenim geografskim položajem. Budući da je Srbija smeštena na Balkanu kao svojevrsnom geopolitičkom raskršću na kojem se ukrštaju različite geopolitičke celine i „ploče“, kao i različite civilizacije i religije, Srbiji je teže da dovrši političke procese i formira stabilne institucije, od država poput npr. Velike Britanije, koje su već zbog svog izolovanog geopolitičkog položaja sa prirodnim preprekama prilasku (ostrvo) mnogo manje izložene istorijskim „višim silama“ od država poput Srbije (i ostalih balkanskih država), koje se nalaze na terenu na kojem se ukrštaju geopolitički putevi Istoka i Zapada, Severa i Juga. Izlaganje argumentuje da je Srbija baš zbog svog geostrateškog položaja, za razliku od država koje su u svojevrsnoj „geopolitičkoj zavetrini“ poput Velike Britanije, Islanda ili Portugala, izložena raznim istorijskim „višim silama“ poput raznih osvajačkih pohoda (Turci), ratova (svi značajniji međunarodni ratovi, poput Prvog i Drugog svetskog, imali su svoju drastičnu refleksiju na Balkan i Srbiju), revolucija (institucionalni problemi često su se u Srbiji rešavali na vaninstitucionalan način) i ostalih vaninstitucionalnih udara, kao što su politički prevrati i razne vrste političkog nasilja. U ...