Specijski diverzitet, taksonomska i molekularna karakterizacija grinja paučinara (Acari: Tetranychidae) u Srbiji

• Main Author: Marić, Ivana
• Other Authors: Tomanović, Željko, Petanović, Radmila, Marčić, Dejan, Jovanović, Slobodan, Navarro Navajas, Maria
• Format: Doctoral or Postdoctoral Thesis
• Language: srp
• Published: Univerzitet u Beogradu, Biološki fakultet 2020
• Subjects: zaštićena prirodna područja; Tetranychidae; taksonomija; staništa; Srbija; integrativni pristup; biljke domaćini; taxonomy; Serbi; protected natural areas; integrative approach; host plants; habitats; Tundra
• Online Access: https://nardus.mpn.gov.rs/handle/123456789/17469; https://ripest.pesting.org.rs/handle/123456789/15; http://eteze.bg.ac.rs/application/showtheses?thesesId=7622; https://fedorabg.bg.ac.rs/fedora/get/o:22615/bdef:Content/download; http://vbs.rs/scripts/cobiss?command=DISPLAY&base=70036&RID=20989449; https://ripest.pesting.org.rs//bitstream/id/30/12.pdf; https://hdl.handle.net/21.15107/rcub_nardus_17469

Grinje paučinari (Acari: Tetranychidae) predstavljaju ekonomski najznačajniju grupu fitofagnih grinja sa preko 1300 opisanih vrsta. U okviru familije Tetranychidae nalazi se više od 100 vrsta koje se mogu smatrati štetočinama, među kojima se izdvaja 10 ekonomski veoma značajnih štetnih vrsta. Tetranihide su dobro proučene u većini zemalja zapadne Evrope dok su podaci o njihovom diverzitetu na Balkanskom poluostrvu veoma oskudni. Identifikacija, odnosno određivanje vrsta i proučavanje diverziteta grinja paučinara korišćenjem tzv. integrativnog pristupa, odnosno kombinovanjem metoda tradicionalne i molekularne taksonomije, iako rutinsko u SAD i većini zemalja zapadne Evrope po prvi put je korišćeno na materijalu sakupljenom u Srbiji. Tokom šest godina istraživanja (2013-2018) sakupljeno je 1119 uzoraka biljnog materijala na više od 800 različitih lokaliteta širom Srbije, pri čemu su na 632 lokaliteta pronađene grinje paučinari iz familije Tetranychidae, uključujući i 296 lokaliteta u 38 zaštićenih prirodnih dobara. U okviru istraživanja diverziteta grinja paučinara u Srbiji identifikovane su 42 vrste ove familije: 12 vrsta iz potfamilije Bryobiinae i 30 vrsta iz potfamilije Tetranychinae. Od ovog broja, prvi put u Srbiji je identifikovano 15 vrsta: tri iz potfamilije Bryobiinae i 12 iz potfamilije Tetranychinae. Grinje paučinari su u Srbiji pronađene u okviru osam osnovnih tipova staništa: kopnena vodena staništa; travna staništa i staništa visokih šaševa; vrištine, žbunasta staništa i tundra; šume, šumska staništa i druge pošumljene površine, unutarkontinentalna staništa sa slabo razvijenom vegetacijom; redovno ili skoro kultivisana agrikulturna, hortikulturna ili domaća staništa; konstrukcije, industrijska i druga veštačka staništa, kao i plantaže žbunova. Tetranihide su u Srbiji identifikovane na 253 biljne vrste iz 61 familije. Predstavnici potfamilije Bryobiinae utvrđeni su na domaćinima iz 41 biljne familije, dok su vrste iz potfamilije Tetranychinae zabeležene na domaćinima iz 54 familije. Među biljkama ...