Witamowikok, « dire » le territoire atikamekw nehirowisiw aujourd’hui : Territoires de l’oralité et nouveaux médias autochtones

Depuis trente ans, les Nehirowisiwok sont engagés dans un processus de revendication territoriale avec les gouvernements québécois et canadien. Cet article vise à documenter l’une des voies privilégiées de leur démarche de résistance, d’autodétermination et de reconnaissance de la souveraineté : cel...

Full description

Bibliographic Details
Published in:Recherches amérindiennes au Québec
Main Authors: Jérôme, Laurent, Veilleux, Vicky
Format: Text
Language:French
Published: Recherches amérindiennes au Québec 2014
Subjects:
Online Access:http://id.erudit.org/iderudit/1027876ar
https://doi.org/10.7202/1027876ar
id fterudit:oai:erudit.org:1027876ar
record_format openpolar
institution Open Polar
collection Érudit.org (Université Montréal)
op_collection_id fterudit
language French
topic Atikamekw Nehirowisiwok
jeunes autochtones
tradition orale
nouveaux médias
territoires autochtones
indigenous youth
oral tradition
new media
indigenous lands
jóvenes indígenas
tradición oral
nuevos medios de comunicación
territorios indígenas
ka ocki pimatisitcik
atisokan
ocki kekwan ka otamirowakaniwok
nehirowisi aski
spellingShingle Atikamekw Nehirowisiwok
jeunes autochtones
tradition orale
nouveaux médias
territoires autochtones
indigenous youth
oral tradition
new media
indigenous lands
jóvenes indígenas
tradición oral
nuevos medios de comunicación
territorios indígenas
ka ocki pimatisitcik
atisokan
ocki kekwan ka otamirowakaniwok
nehirowisi aski
Jérôme, Laurent
Veilleux, Vicky
Witamowikok, « dire » le territoire atikamekw nehirowisiw aujourd’hui : Territoires de l’oralité et nouveaux médias autochtones
topic_facet Atikamekw Nehirowisiwok
jeunes autochtones
tradition orale
nouveaux médias
territoires autochtones
indigenous youth
oral tradition
new media
indigenous lands
jóvenes indígenas
tradición oral
nuevos medios de comunicación
territorios indígenas
ka ocki pimatisitcik
atisokan
ocki kekwan ka otamirowakaniwok
nehirowisi aski
description Depuis trente ans, les Nehirowisiwok sont engagés dans un processus de revendication territoriale avec les gouvernements québécois et canadien. Cet article vise à documenter l’une des voies privilégiées de leur démarche de résistance, d’autodétermination et de reconnaissance de la souveraineté : celle du discours. La prise de parole est considérée comme un acte créatif à l’intérieur duquel s’exprime toute la capacité d’agir des Nehirowisiwok. Des récits récoltés lors de recherches de terrain réalisées depuis 2000 en territoire atikamekw nehirowisiw, ainsi que la production audiovisuelle atikamekw nehirowisiw du projet Wapikoni Mobile, constituent différentes sources permettant de relever les conceptions et les préoccupations des Nehirowisiwok d’aujourd’hui à l’égard de leur territoire. Avant de s’intéresser aux modalités d’appropriation des nouveaux médias par les autochtones, en particulier par les jeunes Nehirowisiwok, les auteurs ancrent d’abord leur propos dans des éléments de continuité de la tradition orale, pour ensuite valoriser le « dire » que des aînés témoins des transformations du territoire adressent aux nouvelles générations de Nehirowisiwok et aux non-autochtones. For 30 years the Nehirowisiwok have been engaged in a land claims process with Quebec and Canadian governments. This article aims to document one of the significant routes of this resistance, self-determination and recognition of Nehirowisiwok sovereignty: discourse. Storytelling is considered to be a creative process for the Nehirowisiwok in which can be expressed the capacity to act. The stories collected during field research in Atikamekw nehirowisiw territory since 2000 and the audiovisual Atikamekw nehirowisiw production of the Wapikoni Mobile project are the different sources used in this paper to outline the conceptions and concerns with respect to their territory. Before looking at the modes of appropriation of the new media by Aboriginal people, in particular by the young Nehirowisiwok, the authors will first establish the continuity of the oral tradition. Then they will promote the ‘telling’ of the elders, witnesses to the transformation of the land. Their messages are addressed to new generations of Nehirowisiwok and to non-Aboriginal people. Desde hace treinta años los Nehirowisiwok llevan adelante un proceso de reivindicación territorial ante los gobiernos de Quebec y de Canadá. Este artículo busca documentar uno de los medios que priorizan en su proceso de resistencia y de búsqueda de autodeterminación y de reconocimiento de soberanía : la vía del discurso. Tomar la palabra es considerado un acto creativo al interior del cual se expresa toda la capacidad de acción de los Nehirowisiwok. Los relatos recogidos en investigaciones de campo realizadas desde el año 2000 en territorio atikamekw nehirowisiw, así como las producciones audiovisuales atikamekw nehirowisiw del proyecto Wapikoni Mobile, constituyen fuentes que permiten una aproximación a las concepciones y las preocupaciones de los Nehirowisiwok de hoy en día en lo que respecta a su territorio. Antes que interesarse en las modalidades de apropiación de los nuevos medios de comunicación por parte de los indígenas, particularmente de los jóvenes nehirowisiwok, los autores basan sus objetivos en elementos que conciernen la continuidad de la tradición oral, para enseguida destacar el “decir” que los ancianos, en tanto testigos de las transformaciones del territorio, dirigen a las nuevas generaciones de Nehirowisiwok y a los no indígenas. Esko nicto mitana tato pipon natcipictowewok e niciritci kice okimawa atikamekw nehirowisiwok askiriw e arimotakik. Enko tca ota ka tipatcitcikatek tan ka ki ici pimotetcik acitc tan ka ki ici mackaweritakik e wi nokotatcik otiperitamowiniwaw peikon kaie otirosowiniwaw acitc niheriw ka ki tipatitakik otiperitamowiniwaw wirawaw tipirawe ka wi mihitisowaketcik ka ki witcikatek. Orina kicteritakoniw kekociciriw e witakik ekota kaskina e witcikemakanik otatisokanik acitc tan ka ki pe itatisokasotc esko micta weckatc ekota wetci nokonik tan ke ici matcatcik nehirowisiwok otipatcimowinik. Esko wiec 2000 ka tato piponikak ki mawitosinaham atikamekw nehirowisiw micta nipara kekwariw e ki nanto kiskeritak otatisokan acitc e ki masinacteparitwatc ka ki ici kokwetcikemotc nte otenamik ka aitacikeritci ka kiceatisiritci e ki kokwetcimatc. Nipara kaie wir ki otamirotaw Wapikoni Mobile e ki pa masinatciketc tan e ici pimatisinaniwonik atikamekw nehirowisiskak acitc tan e ici wapatakik pimatisiwiniw peikon kaie tan e ici pimatcihotc kiapatc anotc otaskik. Epwamoci tca kaie wir apatcitatc nehirowisiw kirowe aniki ka ocki pimatisitcik kaskina ka aitakoki anotc kekocica ka tipatcimowakaniwok mitowi kinokepitcikan ke makotc kitotakan acitc pamikicikopitcikan. Ki micta mackawariw otarimowewin enkweriw mocak ka ki miwitatc e motci arimwetc kekwariw e tipatitatk otatisokan kaie kitci wawitamowatc owitci irinima mocak ki motci wawitam kekwariw. Ki micta mackowaw arimowewin. Ki wawitamok mocak ka kiceatisitcik kekwariw e ici atcinakonik askik itekera. Ka ocki pimatisiritci e wawitamowatcik acitc aniheriw aka ka nehirowimoritci kotakahi awiriwa.
format Text
author Jérôme, Laurent
Veilleux, Vicky
author_facet Jérôme, Laurent
Veilleux, Vicky
author_sort Jérôme, Laurent
title Witamowikok, « dire » le territoire atikamekw nehirowisiw aujourd’hui : Territoires de l’oralité et nouveaux médias autochtones
title_short Witamowikok, « dire » le territoire atikamekw nehirowisiw aujourd’hui : Territoires de l’oralité et nouveaux médias autochtones
title_full Witamowikok, « dire » le territoire atikamekw nehirowisiw aujourd’hui : Territoires de l’oralité et nouveaux médias autochtones
title_fullStr Witamowikok, « dire » le territoire atikamekw nehirowisiw aujourd’hui : Territoires de l’oralité et nouveaux médias autochtones
title_full_unstemmed Witamowikok, « dire » le territoire atikamekw nehirowisiw aujourd’hui : Territoires de l’oralité et nouveaux médias autochtones
title_sort witamowikok, « dire » le territoire atikamekw nehirowisiw aujourd’hui : territoires de l’oralité et nouveaux médias autochtones
publisher Recherches amérindiennes au Québec
publishDate 2014
url http://id.erudit.org/iderudit/1027876ar
https://doi.org/10.7202/1027876ar
long_lat ENVELOPE(-59.633,-59.633,-62.483,-62.483)
geographic Soberanía
geographic_facet Soberanía
genre atikamekw
genre_facet atikamekw
op_relation Recherches amérindiennes au Québec
vol. 44 no. 1 (2014)
op_rights Tous droits réservés © Recherches amérindiennes au Québec, 2014
op_doi https://doi.org/10.7202/1027876ar
container_title Recherches amérindiennes au Québec
container_volume 44
container_issue 1
container_start_page 11
op_container_end_page 22
_version_ 1766356759064084480
spelling fterudit:oai:erudit.org:1027876ar 2023-05-15T15:26:14+02:00 Witamowikok, « dire » le territoire atikamekw nehirowisiw aujourd’hui : Territoires de l’oralité et nouveaux médias autochtones Jérôme, Laurent Veilleux, Vicky 2014 http://id.erudit.org/iderudit/1027876ar https://doi.org/10.7202/1027876ar fr fre Recherches amérindiennes au Québec Érudit Recherches amérindiennes au Québec vol. 44 no. 1 (2014) Tous droits réservés © Recherches amérindiennes au Québec, 2014 Atikamekw Nehirowisiwok jeunes autochtones tradition orale nouveaux médias territoires autochtones indigenous youth oral tradition new media indigenous lands jóvenes indígenas tradición oral nuevos medios de comunicación territorios indígenas ka ocki pimatisitcik atisokan ocki kekwan ka otamirowakaniwok nehirowisi aski text 2014 fterudit https://doi.org/10.7202/1027876ar 2015-01-27T23:59:26Z Depuis trente ans, les Nehirowisiwok sont engagés dans un processus de revendication territoriale avec les gouvernements québécois et canadien. Cet article vise à documenter l’une des voies privilégiées de leur démarche de résistance, d’autodétermination et de reconnaissance de la souveraineté : celle du discours. La prise de parole est considérée comme un acte créatif à l’intérieur duquel s’exprime toute la capacité d’agir des Nehirowisiwok. Des récits récoltés lors de recherches de terrain réalisées depuis 2000 en territoire atikamekw nehirowisiw, ainsi que la production audiovisuelle atikamekw nehirowisiw du projet Wapikoni Mobile, constituent différentes sources permettant de relever les conceptions et les préoccupations des Nehirowisiwok d’aujourd’hui à l’égard de leur territoire. Avant de s’intéresser aux modalités d’appropriation des nouveaux médias par les autochtones, en particulier par les jeunes Nehirowisiwok, les auteurs ancrent d’abord leur propos dans des éléments de continuité de la tradition orale, pour ensuite valoriser le « dire » que des aînés témoins des transformations du territoire adressent aux nouvelles générations de Nehirowisiwok et aux non-autochtones. For 30 years the Nehirowisiwok have been engaged in a land claims process with Quebec and Canadian governments. This article aims to document one of the significant routes of this resistance, self-determination and recognition of Nehirowisiwok sovereignty: discourse. Storytelling is considered to be a creative process for the Nehirowisiwok in which can be expressed the capacity to act. The stories collected during field research in Atikamekw nehirowisiw territory since 2000 and the audiovisual Atikamekw nehirowisiw production of the Wapikoni Mobile project are the different sources used in this paper to outline the conceptions and concerns with respect to their territory. Before looking at the modes of appropriation of the new media by Aboriginal people, in particular by the young Nehirowisiwok, the authors will first establish the continuity of the oral tradition. Then they will promote the ‘telling’ of the elders, witnesses to the transformation of the land. Their messages are addressed to new generations of Nehirowisiwok and to non-Aboriginal people. Desde hace treinta años los Nehirowisiwok llevan adelante un proceso de reivindicación territorial ante los gobiernos de Quebec y de Canadá. Este artículo busca documentar uno de los medios que priorizan en su proceso de resistencia y de búsqueda de autodeterminación y de reconocimiento de soberanía : la vía del discurso. Tomar la palabra es considerado un acto creativo al interior del cual se expresa toda la capacidad de acción de los Nehirowisiwok. Los relatos recogidos en investigaciones de campo realizadas desde el año 2000 en territorio atikamekw nehirowisiw, así como las producciones audiovisuales atikamekw nehirowisiw del proyecto Wapikoni Mobile, constituyen fuentes que permiten una aproximación a las concepciones y las preocupaciones de los Nehirowisiwok de hoy en día en lo que respecta a su territorio. Antes que interesarse en las modalidades de apropiación de los nuevos medios de comunicación por parte de los indígenas, particularmente de los jóvenes nehirowisiwok, los autores basan sus objetivos en elementos que conciernen la continuidad de la tradición oral, para enseguida destacar el “decir” que los ancianos, en tanto testigos de las transformaciones del territorio, dirigen a las nuevas generaciones de Nehirowisiwok y a los no indígenas. Esko nicto mitana tato pipon natcipictowewok e niciritci kice okimawa atikamekw nehirowisiwok askiriw e arimotakik. Enko tca ota ka tipatcitcikatek tan ka ki ici pimotetcik acitc tan ka ki ici mackaweritakik e wi nokotatcik otiperitamowiniwaw peikon kaie otirosowiniwaw acitc niheriw ka ki tipatitakik otiperitamowiniwaw wirawaw tipirawe ka wi mihitisowaketcik ka ki witcikatek. Orina kicteritakoniw kekociciriw e witakik ekota kaskina e witcikemakanik otatisokanik acitc tan ka ki pe itatisokasotc esko micta weckatc ekota wetci nokonik tan ke ici matcatcik nehirowisiwok otipatcimowinik. Esko wiec 2000 ka tato piponikak ki mawitosinaham atikamekw nehirowisiw micta nipara kekwariw e ki nanto kiskeritak otatisokan acitc e ki masinacteparitwatc ka ki ici kokwetcikemotc nte otenamik ka aitacikeritci ka kiceatisiritci e ki kokwetcimatc. Nipara kaie wir ki otamirotaw Wapikoni Mobile e ki pa masinatciketc tan e ici pimatisinaniwonik atikamekw nehirowisiskak acitc tan e ici wapatakik pimatisiwiniw peikon kaie tan e ici pimatcihotc kiapatc anotc otaskik. Epwamoci tca kaie wir apatcitatc nehirowisiw kirowe aniki ka ocki pimatisitcik kaskina ka aitakoki anotc kekocica ka tipatcimowakaniwok mitowi kinokepitcikan ke makotc kitotakan acitc pamikicikopitcikan. Ki micta mackawariw otarimowewin enkweriw mocak ka ki miwitatc e motci arimwetc kekwariw e tipatitatk otatisokan kaie kitci wawitamowatc owitci irinima mocak ki motci wawitam kekwariw. Ki micta mackowaw arimowewin. Ki wawitamok mocak ka kiceatisitcik kekwariw e ici atcinakonik askik itekera. Ka ocki pimatisiritci e wawitamowatcik acitc aniheriw aka ka nehirowimoritci kotakahi awiriwa. Text atikamekw Érudit.org (Université Montréal) Soberanía ENVELOPE(-59.633,-59.633,-62.483,-62.483) Recherches amérindiennes au Québec 44 1 11 22