"Kuzey" Kavramı ve Kuzey'in Küçük Halkları

• Main Author: Peler, Gökçe Yükselen
• Format: Conference Object
• Language: Turkish
• Published: 2020
• Subjects: Evenki; Yukon; eskimo*; eyak; nenets; Nganasan*; Selkup; Alaska; vogul
• Online Access: https://avesis.erciyes.edu.tr/publication/details/308c263c-1749-4668-b945-fe8a0aa7cde4/oai

Coğrafive etno-kültürel bir olgu olarak “Kuzey” diye adlandırılan bölge Kuzey Amerika,Asya ve Avrupa kıtalarının Kuzey Kutbu çevresinde bulunan bölgelerini kapsayanalandır. Günümüzde etnografik olarak “Kuzey’in Küçük Halkları” adlandırmasıise, Danimarka’ya bağlı Grönland’da İnüitçe; Kanada’ya bağlı Labrador, Kübek,Kuzeybatı Bölgeleri ve Yukon Bölgeleri eyaletlerinde konuşulan İnüitçe veAtabaskanca (Denece); Amerika Birleşik Devletleri’nin Alaska eyaletindekonuşulan Eskimo-Aleütçe, Atabaskanca, Eyakca, Tilingitçe, Haydaca, Tsimşçe;Rusya Federasyonu’nda Eskimo-Aleütçe, Çukçi-Koryakça, İtelmence, Nivhçe(Gilyakça), Yukagirce, Ketçe, Tunguzca (Evenki Tunguzcası, Even Tunguzcası, UlçTunguzcası, Udehe Tunguzcası, Negidal Tunguzcası, Oroç Tunguzcası), Samoyetçe(Nenets Samoyetçesi, Selkup Samoyetçesi, Nganasan Samoyetçesi, EnetsSamoyetçesi), Ob Ugorcası (Mans-Vogul Ugorcası ile Hant-Ostyak Ugorcası),Dolgan Türkçesi, Tofalar (Karagas) Türkçesi, Şor Türkçesi, Teleüt Türkçesi,Çulım Türkçesi ve Saam Fincesi; Finladiya, İsveç ve Norveç’te Saam Fincesiolmak üzere bu üç kıta üzerinde yedi ülkede yirmiyi aşkın dil ve lehçe konuşanhalkları içermektedir. Kuzey’in Küçük Halkları gibi tek bir ad altında toplananbu halkların Eskimo-Aleüt (İnüitce, Eskimoca, Aleütçe), Atabaskan-Eyak-Tilingit(Atabaskanca, Eyakça, Tilingitçe, Haydaca), Tsimşiyan, Paleoasya(Çukçi-Koryakça, İtelmence, Nivhçe, Yukagirce, Ketçe), Ural (Saam Fincesi,Mans-Vogul Ugorcası, Hant-Ostyak Ugorcası, Samoyetçe) ve Altay (Tunguzca,Dolgan Türkçesi, Tofalar veya Karagas Türkçesi, Şor Türkçesi, Teleüt Türkçesi,Çulım Türkçesi) dil aileleri olmak üzere altı farklı dil ailesine mensup dil velehçe konuştuğu görülmektedir.