Miłość i polityka – japońska nowa fala

• Published in: Kwartalnik Filmowy
• Main Author: Krzysztof Loska
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: English; Polish
• Published: Institute of Art of the Polish Academy of Sciences 2010
• Subjects: nuberu bagu; japońska nowa fala; efekt obcości; kino japońskie; Communication. Mass media; P87-96; sami
• Online Access: https://doi.org/10.36744/kf.3062; https://doaj.org/article/a2cc924bf0cc4dd2b8b9bf0bf0162f09

Autor prezentuje przegląd problematyki filmów, które we współczesnych ujęciach filmoznawczych kwalifikuje się jako przynależące do tzw. japońskiej nowej fali (nuberu bagu). Popularne porównania z francuską nouvelle vague prowadzą jednak do dostrzeżenia podobieństw zaledwie powierzchownych, sugerują raczej wtórność i naśladownictwo. Tymczasem filmy japońskich reżyserów z pokolenia lat 60. wyróżniało nowatorskie powiązanie płaszczyzny erotycznej i politycznej oraz osadzenie w określonym kontekście historycznym, całkowicie odmiennym od europejskiego. W przypadku japońskiej nowej fali nie mamy jednak do czynienia ze spójnym przedsięwzięciem, ale raczej z pokrewieństwem tematycznym oraz obecnością stałych motywów przewodnich (co ciekawe, sami twórcy niechętnie posługiwali się określeniem nuberu bagu, a nawet prowokacyjnie odrzucali zasadność jego stosowania). W filmach tego pokolenia daje się również dostrzec niechęć do klasycznego kina opartego na wrażeniu realności, skłonność do posługiwania się nielinearną fabułą, rozbijania ciągłości czasoprzestrzennej oraz burzenia mechanizmów identyfikacji, a co za tym idzie – upodobanie do technik dystansujących, tworzących efekt obcości. Powinowactwo duchowe twórców tego pokolenia dostrzegamy również w spojrzeniu na problem podmiotowości.