Philippe Claudel’in Bay Linh ve Torunu Romanında Zamanötesi ve Uzamötesi Anlatı

• Published in: Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
• Main Author: Bülent Çağlakpınar
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Turkish
• Published: Selçuk University 2020
• Subjects: göç; sürgün; güvenilmez anlatıcı; uzamsal-zamansal çerçeve; kurmaca; Language and Literature; P; Social Sciences; H; Eden Bay
• Online Access: https://doi.org/10.21497/sefad.755508; https://doaj.org/article/78a2e505b8504801b12231b37e42402c

Bu çalışmanın bütüncesi çağdaş Fransız romancı Philippe Claudel’in göç, sürgün, travma ve arkadaşlık temalarının işlendiği Bay Linh ve Torunu romanından oluşur. Adı geçen eser bebek torunu hariç ailesinin tamamını kaybeden yaşlı bir adamın dilini bile bilmediği bir yere göç etmesini ve burada yaşadıklarını konu edinir. Torunu için hayata tutunmaya devam eden Bay Linh’in yaşadıkları hikâye dışı üçüncü tekil anlatıcı tarafından aktarılır. Baş kahramanın yaşam izlencesinden yola çıkarak gerçek ve kurmaca ilişkisi romanda “gizlenen” ve “gösterilen” ikilisi üzerinden irdelenir. Anlatıcının romanın sonuna kadar anahtar ögelerden birini gizleyerek oluşturduğu beklenmedik son, okuyucunun bilincinde metnin yeniden anlamlandırma sürecine başlamasına zemin hazırlar. Bununla birlikte hikâye evreninin kesin olmayan zaman ve yer belirteçlerinden oluşturulduğu eser, olayların bir yere ya da bir zamana indirgenmeden ortak bir bilince hitap etmesine imkân sağlar. Karakter isimlerinin sınırlı kullanımı da bu durumu destekler. Söz konusu zamansal ve uzamsal çerçevenin belirsiz bırakılması anlatının zamanötesi ve uzamötesi bir yapıya bürünerek belirli bir kesimin değil ortak bir belleğin gerçekliğini yansıtan bir roman olarak değerlendirilmesini sağlar. Bu çalışmada Bay Linh ve Torunu romanının anlatı evrenine ışık tutmak ve roman kurgusunu ortaya koymak için eser, anlatıbilim, gerçeklik etkisi bakış açıları ve kurmaca kuramları ışığında ele alınır. Makalede anlatıcının güvenilmezliği, kurmacanın gerçeklik özelliği ve anlatının zamansal/uzamsal çerçevesinin anonimleşmesi konularının incelenmesi amaçlanır. Belirtilen ögelerin üzerinde durulduğu incelemede metod olarak “olası dünyalar” ve “gerçeklik etkisi” temel alınır. Nitel bir araştırma kapsamında yazılı dökümanların analizi yöntemi izlenerek yorumlayıcı bir çalışma ortaya konulur.