Struktura arki Noego (Rdz 6,14-16) w łacińskich źródłach patrystycznych przed Augustynem z Hippony

• Published in: Vox Patrum
• Main Author: Piotr Kochanek
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: English; Spanish; French; Italian; Polish
• Published: The John Paul II Catholic University of Lublin 2024
• Subjects: typologia biblijna; łacińscy Ojcowie Kościoła; Arka Noego; Rdz 6,14-16; Early Christian literature. Fathers of the Church; etc; BR60-67; Philosophy of religion. Psychology of religion. Religion in relation to other subjects; BL51-65; Philosophy. Psychology. Religion; B; sami
• Online Access: https://doi.org/10.31743/vp.17433; https://doaj.org/article/6549aa69ee1a4e578bdcf7b2c21e93e6

Niniejszy artykuł zawiera filologiczno-historyczną analizę komentarzy jedenastu autorów łacińskich okresu wczesnochrzejańskiego na temat budowy Arki Noego (Rdz 6,14-16). Autorami tymi są: Tertulian, Cyprian, Pseudo-Cyprian, Wiktoryn z Patawii, Laktancjusz, Hilary z Poitiers, Grzegorz z Elwiry, Ambroży z Mediolanu, Maksymus z Turynu, Hieronim ze Strydonu i Orozjusz. Najważniejszymi punktami w ich odniesień do perykopy o potopie są trzy typologie: Noe – Chrystus, Arka Noego – Kościół Chrystusowy, wody potopu – woda chrztu. Typologie te zostały powiązane z tezą o wyłączności zbawienia w Kościele. Konstrukcja samej arki była w tym kontekście problemem drugo-, a nawet trzeciorzędnym. Jednak z biegiem czasu także i to zagadnienie stało się przedmiotem zainteresowania. Najwięcej uwagi „technicznej” strukturze arki poświęcili Grzegorz z Elwiry i Ambroży z Mediolanu. Należy tutaj dodać również tłumaczenie Orygenesowej II Homilii do Księgi Rodzaju autorstwa Rufina z Akwilei. Pisarze ci zwracali uwagę na piramidalny kształt arki Noego i dwustopniowy podział jej wnętrza na kondygnacje i piętra. Analizie poddano także symboliczne znaczenie wymiarów arki. Typologię arki – Kościoła powiązano także z rozważaniami na temat Kościoła jako mistycznego ciała Chrystusa. W ten sposób teolodzy łacińscy, jeszcze przed tłumaczeniem wspomnianej homilii Orygenesa przez Rufina, albo przyjmowali idee greckich Ojców Kościoła, albo sami dochodzili do tych samych wniosków.