Historia przeciw teorii: komentarz do Marksowskiej metody z Kapitału

• Published in: Praktyka Teoretyczna
• Main Author: David Harvey
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: English; Polish
• Published: Adam Mickiewicz University 2015
• Subjects: marksizm; ekonomia polityczna; historia; metoda; kapitał; prawa ruchu kapitału; wytwarzanie wartości dodatkowej; podział; wymiana; konsumpcja; metaboliczny stosunek z przyrodą; Social Sciences; H; sami
• Online Access: https://doi.org/10.14746/prt.2015.2.1; https://doaj.org/article/3a889626e1fe4ec4b9fd1300d762791e

Między teoretycznymi pismami Marksa z zakresu ekonomii politycznej (takimi jak, na przykład, trzy księgi Kapitału ) a jego pismami historycznymi (jak Osiemnasty Brumaire’a czy Wojna domowa we Francji ) istnieje pewna luka, wynikająca z ograniczeń, jakie Marks narzucił swoim badaniom polityczno-ekonomicznym. Ograniczenia te zostały naszkicowane w Zarysie krytyki ekonomii politycznej, gdzie Marks czyni rozróżnienie pomiędzy a) uniwersalnością metabolicznej relacji ze światem natury, b) ogólnym charakterem praw rządzących ruchem kapitału, c) szczególnością podziału i wymiany, a d) jednostkowością procesów konsumpcji. Analiza zawartości Kapitału pokazuje, że Marks zasadniczo ograniczył swoje wysiłki do wykazania, że istnieją prawa, którymi rządzi się proces produkcji. Optyka ta pozwoliła mu na identyfikację pewnych prawidłowości w zakresie ruchów kapitału, właściwych każdemu kapitalistycznemu sposobowi produkcji. Zarazem jednak wykluczała ona pozostałe czynniki, przez co nie mogła ustanowić kompletnej teorii kapitalistycznego sposobu produkcji. Lepsze zrozumienie tego, w czym Marks może nam pomóc dzięki swojemu rozpoznaniu ogólnych zasad ruchu prowadzi do znacznie lepszego zrozumienia, co my sami musimy zrobić, jeśli chcemy, by wyniki jego badań dały się zastosować w konkretnych okolicznościach. Takich jak te, które zaistniały w trakcie kryzysu ekonomicznego towarzyszącego nam od 2007 roku.